مسعود وطنخواه
شورای عالی بورس باردیگر جلسه‌ای برگزار کرد و درباره تغییر دامنه نوسان تصمیمات جدید را مصوب کرد. این در حالی است که حدود ۶۰درصد نمادهای بازار چند ماه است که صف فروش دارند و شورای عالی بورس اهمیت چندانی به آنها نمی‌دهد.
این سومین تغییر دامنه نوسان در چهار ماه گذشته از بهمن تاکنون است. نوسان مجاز سهام در هر روز معامله قبل از ۲۵ بهمن به صورت مثبت و منفی ۵ درصد بود که با مصوبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۹، شورای عالی بورس از ۲۵ بهمن ۱۳۹۹ به دامنه مثبت ۶ و منفی ۲ تغییر کرد.
هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار ۲۸ فروردین ۱۴۰۰، نیز برای دومین بار با بازنگری دستورالعمل گره معاملاتی، دامنه نوسان را به مثبت ۶ و منفی ۳ تغییر داد. اکنون برای سومین بار متوالی در ۴ماهه گذشته دامنه نوسان تغییر کرد و به مثبت و منفی ۵ بازگشت.
دامنه نوسان عاملی است که از ابتدای شروع فعالیت بازار بورس و معاملات سهام، بر روی قیمت سهم تعریف شده است. از دامنه نوسان برای کنترل نوسانات روزانه استفاده می‌شود.
به گزارش بازار سرمایه، هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه عصر یکشنبه با توجه به مصوبه شورای عالی بورس مبنی بر افزایش تدریجی و پیرو مطالعات صورت‌گرفته، درباره متقارن‌سازی دامنه در همین مقطع و سپس افزایش تدریجی دامنه به صورت متقارن تصمیم گرفت.
از همین‌رو دامنه نوسان به جای +۶ و ۴- به مثبت و منفی ۵ تغییر یافت و در آینده با رصد بازار نسبت به افزایش دامنه اقدام خواهد شد.
همچنین درخصوص دامنه نوسان و حجم مبنا در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران مقرر شد از روز شنبه ۲۵ اردیبهشت حداقل ارزش مبنا در حجم مبنا برای تمامی نمادهای معاملاتی سهام بورس اوراق بهادار تهران، بازار اول و دوم فرابورس ایران به ۱۵میلیارد ریال و همچنین این مقدار در خصوص بازار پایه تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۱۰میلیارد، ۵میلیارد و ۲.۵میلیارد ریال تغییر یابد.
به حداقل تعداد سهام یک شرکت که باید در طول روز معامله شود تا قیمت سهم قابلیت افزایش یا کاهش بر اساس سقف دامنه نوسان را داشته باشد، حجم مبنا گفته می‌شود.
یکی از اهداف حجم مبنا این است که سرمایه‌گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام درنتیجه خریدوفروش تعداد مشخصی از سهام، واقعی است.
همانطور که در مصوبه شورای عالی بورس مشاهده می‌شود تصمیمی درباره تعیین تکلیف صف‌های فروش گرفته نشده است. بازار سرمایه این روزها به دو قسمت سهام شاخص‌ساز و بزرگ و شرکت‌های کوچک تقسیم می‌شود.
شرکت‌های با سرمایه بالا و نوعا شاخص‌ساز به دلیل داشتن بازارساز و اقبال عمومی در چند ماه گذشته دارای معاملات روان اما نزولی بودند. هر چند این کاهش قیمت از یک سو موجب زیان سهامداران شد، از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران در این گروه از شرکت‌ها مشکل نقدشوندگی نداشتند.
اما در شرکت‌های با سرمایه کوچک که بازارساز نیز ندارند چند ماهی است که سهامداران این شرکت‌ها با صف‌های فروش بدون دادوستد مواجه‌اند. کارشناسان این شرکت‌ها را به امان خدا رهاشده توصیف کرده‌اند.
از جمله، پوریا نوروزی، کارشناس بازار سرمایه در این باره به بازار گفته بود: «چند ماهی است که سهم‌های کوچک بازار به امان خدا رها شده‌اند، اما باید توجه کرد تا زمانی‌که صف‌های فروش این نمادها جمع نشوند، وضع بازار تغییری نخواهد کرد. سهامداران اکنون فقط به فکر خروج از بازار هستند و این مسئله نشان می‌دهد اعتماد در بازار بسیار پایین است.»
تاکنون سه بار بار قوانین مربوط به نوسان در بازار سرمایه تغییر کرده است اما همچنان شرکت‌های کوچک با صف‌های فروش همراه هستند؛ جا دارد که متولیان امر هر چه زودتر فکر عاجلی برای این گروه از سرمایه‌گذاران کنند.
کارشناسان معتقدند برای برون‌رفت از گره صف‌فروش شرکت‌های با سرمایه کوچک نیاز است تعدادی از قوانین به طور موقتی تعدیل شود و حجم مبنای یک سهم تا زمان به تعادل رسیدن قیمت این شرکت‌ها اجرا شود.
هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار ۲۸فروردین تغییراتی برای افزایش نقدشوندگی در بازار سرمایه‌گرفته بود که اجرا نشد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان لزوم بازنگری دستورالعمل گره معاملاتی گفته بود: «مقرر شد بازنگری به نحوی باشد که امکان نقدشوندگی افزایش یابد. در تغییراتی که صورت گرفت مجموع حجم معاملات در ۵ روز از ۵ درصد به ۲۰۰درصد افزایش یافت.
البته دامنه نوسان در گره معاملاتی همان دو برابر باقی ماند، اما حجم مبنا در روز گره معادل یک سهم در نظر گرفته می‌شود. همچنین هیات مدیره سازمان بورس تصویب کرد که برای فروش اوراق تبعی استفاده از رتبه‌بندی مجاز باشد.»
