آیا نیمه‌هادی‌ها نفت جدید هستند؟
چرخش جهانی به سمت انرژی پاک تقاضای بی‌‌سابقه‌ای را برای تراشه‌های رایانه‌ای ایجاد کرده است
ترجمه: سلیم حیدری
قبل از انقلاب نفتی شیل در ایالات متحده، اوضاع ژئوپلیتیک جهان تقریباً تحت تاثیر تولید نفت در خاورمیانه تعیین می شد. از آنجا که این منطقه آشفته سیاسی، جهان را با اختلال در تامین نفت مواجه می‌ساخت، در نتیجه رهبران جهان که قبلاً نمی توانستند شبه‌جزیره عربستان را در نقشه نشان دهند، ناگهان مجبور بودند به سران کشورهای عرب سعودی ادای احترام کنند.
در سال‌های اولیه جنگ سرد، تحت تأثیر نگرانی‌های مربوط به امنیت انرژی، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا تضمین امنیت و اتحاد را به ابن سعود پادشاه عربستان داد.
او نوشت: «هیچ تهدیدی برای پادشاهی شما وجود نخواهد داشت. هیچ تهدید نگران‌کننده‌ای متوجه ایالات متحد نیست.»
ترس‌های مربوط به امنیت انرژی کاملاً منطقی بود؛ چراکه طی چند دهه بعد، آشفتگی سیاسی بین و داخل کشورهای خاورمیانه باعث شد که نصف مصرف‌کنندگان گاز جهان در ایالات متحده در صف طولانی گاز منتظر بمانند و بر سر کوپن‌های سهمیه گاز درگیر شوند.
اما هجوم ارزان و فراوان نفت و گاز از حوضه غربی تگزاس در دهه‌های اخیر نقشه ژئوپلیتیک جهان را کاملاً تغییر داده است، به ایالات متحده استقلال تازه‌ای در زمینه انرژی بخشیده و نیاز به روابط دیپلماتیک پرپیچ و خم با اعضای اوپک را کاهش داده است. اما اکنون انقلاب نفتی شیل به پایان رسیده است.
رشد بخش شیل آمریکا سال‌هاست که پس از یک دهه داغ در حال کند شدن است و ویروس کرونا احتمالاً به تسریع افول این صنعت رو به نابودی کمک کرده است.
اگرچه شیل در حال بازگشت از تاریک‌ترین روزهای همه‌گیری است- زمانیکه قیمت نفت به پایین ترین حد خود رسیده بود و قیمت نفت خام وست تگزاس در ۲۰ آوریل ۲۰۲۰ به نزدیک ۴۰ دلار در بشکه رسید- همچنان جایگزینی انرژی سبز در جهان به طور جدی در حال اجرا ست.
در ماه جاری، سازمان ملل متحد و هیات بین دولتی تغییرات آب‌وهوایی با صدور یک «کد قرمز برای بشریت» هشدار دادند که ما برای گرم شدن کره زمین به نقطه‌ای برگشت‌ناپذیر رسیده‌ایم و بازگشت به میزان مصرف سوخت‌های فسیلی به اندازه‌ای که در گذشته استفاده می‌شد، امری بسیار جدی و ضروری است.
انتقال از نفت به سمت فناوری انرژی پاک، با تنگنایی جدی در عرضه تراشه‌های رایانه‌ای مواجه است. تامین نیمه‌رساناها در سرتاسر جهان در مقابل تقاضای سرسام‌آور این قطعات شکست خورده است. این اجزای کوچک به عنوان یک جزء در اسباب بازی‌های بچه‌های شما گرفته تا خودروهای تسلا استفاده می‌شوند.
همه‌گیری ویروس کرونا نه‌تنها انتقال به انرژی سبز را تسریع کرد، بلکه تقاضا برای کالاهای مصرفی – به ویژه لوازم الکترونیکی – را به بی‌نهایت کشاند. چنین وضعی باعث شده است که صنایع سراسر جهان در صف ارسال محموله‌های این مواد ضروری باشند.
این در حالیست که مشتریان بزرگتر و پردرآمدتر طبق معمول در اولویت ارسال هستند و بار دیگر نقشه ژئوپلیتیک در حال ترسیم مجدد است؛ اما این بار، هیچ ربطی به نفت ندارد.
نشریه بارونز در این هفته گزارش داد: «نیمه رساناها ممکن است نفت جدید باشند و این می تواند سال‌های دهه ۲۰۲۰ را به دهه ۱۹۷۰ جدیدی تبدیل کند.»
وابستگی جهان به نفت خاورمیانه را می توان با وابستگی امروزی جهان به تراشه‌های تولید‌شده در شمال آسیا مقایسه کرد.
حدود ۸۰ درصد از ظرفیت تولید نیمه‌هادی‌های جهان دراین منطقه متمرکز است، که به این کشورها قدرت تأثیرگذاری جدیدی بر اقتصاد جهانی می‌دهد و خطرات احتمالی و آسیب پذیری‌های عدیده ای را در زنجیره تامین کالای جهان ارائه می‌کند.
در پاسخ برای راه حل این مشکل، رهبران جهان از جمله جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا بر تنوع بخشیدن به صنعت و افزایش تولید تراشه داخلی تاکید کرده اند. اما موانع ورود به بازار این کالا قابل توجه است.
بارونز نوشته است: «ایجاد مجدد هر صنعت، از جمله نیمه‌هادی‌ها، یک فرآیند طولانی مدت است که به میلیاردها دلار سرمایه نیاز دارد.»
این نشریه افزوده است: «برندگان و بازندگانی وجود خواهد داشت و اگر بیش از حد طولانی شود، بر روی قیمت انواع کالاها موثر است.»
اگرچه کمبود تراشه برای همیشه و دائمی نخواهد بود، نقش مهم تراشه‌های الکتریکی در تقریباً هر زنجیره تأمینی قابل تصور است و تغییرات عمده ساختاری و ژئوپلیتیکی در آینده دور ممکن است.
منبع: راشاتودی
