ارزش پول ملی در دو سال نصف شد /دلار ۵۰ هزار تومانی دستاورد است؟

دولت سیزدهم در فضایی فعالیت خود را آغاز کرد که مهمترین شعار مطرح شده از سوی رییس‌جمهور و تیم همراهش مهار تورم بود.

رییسی در شرایطی که منتقد تورم سال‌های پایانی دولت روحانی بود و مدعی ناتوانی دولت وقت در اداره کشور، در دو سال ابتدایی ریاست‌جمهوری خود نتوانسته است سیاستی را در پیش گیرد که زمینه را برای برگرداندن غول تورم به شیشه مهیا نماید.

حالا طی دو سال گذشته نیز نرخ تورم بالاتر از چهل درصد مانده و آمارها نشان از آن دارد که تورم نقطه به نقطه نیز در آذر ماه رکوردی سنگین را از خود به جا گذاشته است.

آنها که تا دیروز به مرغ ۲۴ هزار تومانی می‌تاختند و معتقد بودند قیمت مرغ نشان ناتوانی دولت دوازدهم است و رشد قیمت دلار را نه ناشی از تحریم‌های نفتی و اعمال شده بر اقتصاد، بلکه ناشی از ناتوانی دولت می‌دانستند حالا تاکتیک خود را در تشریح وضعیت اقتصادی تغییر داده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که به جای مانور بر وضعیت بدتر گذشته نسبت به حال، بر این نکته متمرکز شوند که شرایط می‌توانست بدتر از این هم باشد.

آمارهای اعلامی از سوی رییسی و سایر مقامات دولتش در دو سال گذشته همواره بر این اصل استوار بوده است تا گذشته را نسبت به آنچه بوده، بدتر نشان دهد. سخن گفتن از تورم ۶۰ درصدی و کاهش بیست درصدی نرخ تورم در دولت رییسی و … در این راستا مورد استناد قرار می‌گرفت با این حال اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد نرخ تورم در مرداد ماه سال ۱۴۰۰ برابر با ۴۳.۲ درصد بود که در آذرماه سال جاری این رقم به ۴۴.۴ درصد رسید.

نکته اما اینجاست که با توجه به رکودشکنی تورم نقطه به نقطه بیم آن می‌رود که بار دیگر تورم ارقام بالاتری را تجربه کند.

طبق داده‌های مرکز آمار، تورم ماهانه از ۲.۲ درصد در آبان امسال به ۲.۹ درصد در آذر ماه رسیده است. این نرخ، پس از فروردین ماه دومین رکورد تورم ماهانه در سال ۱۴۰۲ محسوب می‌شود.

سیاست جدید چیست؟

در روزهای اخیر موافقان دولت مانور سنگینی را برای برجسته کردن قیمت ارز نشان داده‌اند. در حالی که بر این کلیدواژه تاکید دارند که شرایط می‌توانست بدتر از این باشد، دلار ۵۰ هزار تومانی را دستاورد بزرگ دولت معرفی می‌کنند. یحیی ال‌اسحاق، رییس اسبق اتاق بازرگانی تهران و وزیر اسبق بازرگانی که در اتاق ایران و عراق مسئولیت دارد، در سخنانی دلار ۵۰ هزار تومانی را دستاورد دولت معرفی کرده و گفته است کسی فکر نمی‌کرد قیمت دلار هشت ماه در این محدوده قیمتی باقی بماند.

از سوی دیگر عبدالملکی که پیش از این وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود و امروز دبیری شورای عالی مناطق آزاد را عهده‌دار است، در زمان فعالیت دولت روحانی مدعی بود تنها بیست درصد از مشکلات اقتصادی ایران به تحریم باز می‌گردد اما حالا بر این عقیده است که واقعیت این است که نمی‌توانیم اثر تحریم‌ها را منکر شویم و تحریم‌ها حتما در فعالیت‌های اقتصادی و جذب سرمایه‌گذار موثر است و اگر شرایط تحریم‌ نبودیم حتما کارها را راحت‌تر انجام می‌دادیم و در نقل وانتقالات مالی و بانکی با مشکلی مواجه نبودیم.

از نرخ دلار واقعی نیست تا …

دفاع از دلار پنجاه هزار تومانی در حالی امروز در دستور کار موافقان دولت سیزدهم قرار دارد که در بهمن سال گذشته رییس کل بانک مرکزی قیمت دلار در بازار آزاد را غیرواقعی خوانده و معتقد بود رسانه‌ها در حال قیمت‌سازی هستند. وی نرخ کمتر از پنجاه هزار تومان دلار را رد کرده و با بیان اینکه امروز در بازار نرخ اسکناس دلار ۴۳ هزار و ۳۸۹ تومان و یورو ۴۶ هزار و ۴۶۰ تومان بود، افزود: نرخ فعلی ارز، نرخ مورد نظر ما نیست، متاسفانه جریانی در بازار ارز قیمت سازی کرده و تلاش می کند قیمت های بالایی را به وجود بیاورد و این موجب وارد شدن زیان به مردم می شود.

در عین حال در اسفند ماه سال گذشته نیز وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با تاکید بر اینکه نرخ‌های اعلامی در کانال‌های اقماری واقعی نیستند، بر این نکته تاکید داشت که سیاست دولت در این راستا کاهش فشار بازار ارز است .

دلار دو ساله صد درصد رشد کرد

دولت سیزدهم در حالی سکان اقتصاد کشور را در دست گرفت که نرخ دلار در بازار چیزی در حدود ۲۵ هزار تومان بود. در فاصله دو سال نرخ دلار رشدی صد در صدی را تجربه کرده است. این به معمای ریزش صد در صدی قدرت برابری ریال است.

در حالی مقامات دولت سیزدهم بیش از ۵۰ عنوان دستاورد اقتصادی را برای خود شمارش می‌کنند که نگاهی به آمارها نشان می‌دهد تغییرات نرخ دلار در دولت اول روحانی بسیار اندک بود و کاهش تورم محسوس.

قیمت دلار در مرداد ماه سال ۱۳۹۲، یعنی زمانی که دولت روحانی در حال استقرار در پاستور بود، ۳۲۰۰ تومان بود. دو سال بعد نرخ دلار به ۳۳۵۰ تومان رسیده بود . این تغییرات اندک البته تا پایان دولت اول روحانی و تا زمان خروج آمریکا از برجام تداوم یافت. نرخ تورم نیز در دو سال ابتدایی فعالیت دولت روحانی از ۳۹ درصد به ۱۵.۶ درصد رسیده بود اما با این حال مقامات دولت سیزدهم مدعی بهتر بودن عملکرد خود در شرایط کنونی هستند.

هر چه هست به نظر می‌رسد سیاست دولت از مانور بر گذشته بدتر به مانور بر اینکه «فضا می‌توانست بدتر باشد» تغییر کرده است.