از حذف تقاضای کاذب تا شفافیت قیمت‌ها با عرضه خودرو در بورس کالا

زینب غضنفری

یکی از محصولات پیچیده و استراتژیک در اقتصاد هر کشوری، خودرو است و به عنوان یکی از صنایع پیشرو شناخته می‌شود و از اهمیت بالایی برخوردار است.

به همین منظور، سیاست‌گذاری‌های غلط اقتصادی در این حوزه تبعات فراوانی به همراه دارد و گاه صنایع دیگر را نیز درگیر می‌کند.

سال‌هاست که صنعت خودرو درگیر مصائب ناشی از قیمت‌گذاری دستوری است و هنوز هیچ دولتی عزم جدی برای حذف آن از خود نشان نداده اما؛ در دولت جدید به نظر می‌رسد هر چند به دنبال حذف یکباره قیمتگذاری دستوری نیستند اما؛ در تلاش است تا با اقداماتی نظیر واردات خودرو و عرضه خودرو در بورس کالا، قیمتگذاری دستوری را دور بزند و راه فرار از آن را بورس کالا می‌داند.

همواره یکی از مطالبات صاحبان سهام خودروسازان، تعیین قیمت محصولات خودرویی از طریق فرایند معاملات بورس کالا بوده است. تجربه عرضه سیمان در بورس کالا نشان می‌دهد که داد و ستد محصولات از درگاه بورس کالا پیامدهای مطلوبی هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرف‌کنندگان دراد و قطعا خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست.

اختلاف قیمت دستوری خودرو درب کارخانه با بازار آزاد در واقع یارانه‌ای بود که از جیب اکثریت سهامداران و مردم به جیب اقلیت دلال سرازیر می‌شد و اجازه نمی‌داد بازار به تعادل برسد و قیمت‌ها واقعی شود.

حال اکنون معاملات خودرو به بورس کالا انجام می‌گیرد، هم مصرف کننده نهایی و هم تولید کننده از آن منتفع می‌شوند؛ چرا که قیمت کشف شده در جریان معاملات بورس پایین‌تر از بازار آزاد است و به این ترتیب، مصرف کننده می‌تواند با قیمتی کمتر از بازار سوار بر خودروی خود شود و از سوی دیگر، خودروساز نیز محصول تولیدی خود را به قیمتی بالاتر از قیمت مصوب دولتی به فروش می‌رساند که به این صورت نیز سهامداران این شرکت‌ها منتفع می‌شوند و به عبارتی، در هر دو سوی آن، برنده اصلی مردم هستند.

همچنین فروش خودرو در بورس کالا سرعت سرمایه در گردش را بالا می‌برد و ضمن آن که نقدینگی مناسبتری عاید خودروسازها می‌شود، زمان و سرعت دستیابی به این نقدینگی بیشتر می‌شود و تولید کننده به سرعت به مبلغ فروش محصول خود دست می‌یابد. از همه مهمتر آن که سازوکار بورس ضمن آن که سبب افزایش شفافیت معاملات خودرو می‌شود، فضای بازار را رقابتی می‌کند.

در مجموع، می‌توان گفت، استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه به خصوص بورس کالا دستاوردهایی نظیر ایجاد شفافیت، ایجاد بازار رقابتی، حذف تقاضای کاذب و تعدیل قیمت به نفع مصرف‌کننده و تولیدکننده را به همراه دارد. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت که ظرفیت تولید خودرو به تقاضای واقعی و مشتری واقعی برسد که و تقاضای سفته‌بازانه حذف شود.

دستاوردهای عرضه خودرو در بورس کالا و مشخص شدن مرز مشتری واقعی و کاذب و از میان رفتن فرصت برای سودجویان، به عنوان اقدامی مثبت تلقی می‌شود و عرضه سایر محصولات برای برون رفت از شرایط موجود ضروری است و علاوه بر شفاف‌سازی فروش محصولات خودروسازان، از زیاندهی آن‌ها جلوگیری می‌کند.