اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۴ به کدام سو خواهد رفت؟ این چیزی است که اقتصاددانان ارشد در مورد آن فکر می کنند

By : Aengus Collins , Kateryna Karunska
World economic forum
15 sep 2023

مترجم: وحید خیاط / کارشناس بانکداری

– به گفته ۶۱ درصد از پاسخ دهندگان در جدیدترین نقطه نظر اقتصاددانان ارشد مجمع جهانی اقتصاد، اقتصاد جهانی احتمالاً در سال آینده تضعیف خواهد شد.

– اکثریت (۸۶%) اقتصاددانان ارشد نسبت به کاهش موج تورم جهانی خوشبین هستند.
– اقتصاددانان هشدار می دهند که چشم انداز اقتصادی میتواند پیشرفت به سوی اهداف توسعه را تضعیف کند و ۷۴ درصد از اقتصاددانان معتقدند که تنش های ژئوپلیتیکی نیز همین تأثیر را خواهند داشت.
اگر بدنبال خلاصه‌ای یک کلمه‌ای از آنچه پیش‌روی اقتصاد جهان در سال آینده است هستید،ان کلمه می‌تواند «بی‌ثباتی» باشد. به گفته اقتصاددانان ارشد شرکت کننده در جدیدترین چشم انداز اقتصادی مجمع جهانی اقتصاد، یکی از بزرگترین منابع این بی‌ثباتی، مسائل ژئوپلیتیکی خواهد بود. اما این گزارش حاکی از آنست که وضعیت نیز کم و بیش متفاوت است.به نظر می‌رسد که احتمالا تغییرات مثبت بیشتری از جمله کاهش تورم و کاهش نرخ بهره رخ دهد.در ادامه به یافته های کلیدی از نسخه سپتامبر ۲۰۲۳ نقطه نظر اقتصاددانان ارشد اشاره میشود.
ایا اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۴ تضعیف میشود؟
به گفته ۶۱ درصد از اقتصاددانان ارشد که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفتند، در سال آینده اقتصاد جهان تضعیف خواهد شد. همانگونه که در نسخه ماه مه چشم انداز اقتصاددانان ارشد منتشر شد عدم اطمینان همچنان یک عامل کلیدی خواهد بود. ترس از رکود جهانی در حال کاهش است، اما نگرانیها در مورد اقتصاد چین که اخیراً دچار رکود شده است، افزایش یافته است.با اینحال مسائل ژئوپلیتیکی و سیاسی داخلی از دیگر عوامل نگران کننده هستند.از هر ده اقتصاددانی که در این گزارش نظرسنجی شده بودند، ۹ نفر معتقد بودند که ژئوپلیتیک در سال آینده منجر به ایجاد بی‌ثباتی اقتصادی خواهد شد. براساس نظر ۷۹ % پاسخ دهندگان، سیاست داخلی نیز میتواند منجر به تشدید بی‌ثباتی اقتصادی شود و چرخه انتخاباتی قریب الوقوع آمریکا احتمالا در این بین تاثیرگذار خواهد بود.

چشم انداز اقتصادی منطقه ای

نظرات اقتصاددانان ارشد بیانگر این موضوع هستند که: ” یک واگرایی فزاینده در چشم انداز رشد در سراسر جهان وجود دارد.” به نظر می رسد آسیا بیشترین چشم انداز رشد را داشته باشد، به ویژه جنوب آسیا، که ۹۲ % انتظار رشد متوسط یا بیشتر را در سال جاری دارند. بیش از نیمی از آن ها انتظار رشد بیشتر را دارند که که نسبت به گزارش ماه می ۳۶ % افزایش یافته است.

با این حال، انتظارات در مورد چین کاهش یافته است.و تنها ۵۴ درصد انتظار رشد متوسط یا بیشتر را در مابقی سال ۲۰۲۳ دارند.که نسبت به گزارش ماه می ۹۷ درصد کاهش یافته است. و انتظار کمی برای تغییر آن در سال ۲۰۲۴ وجود دارد.این گزارش می گوید: درکنار بازگشت ارام‌تر از حد انتظار مصرف داخلی اوایل امسال، چشم‌انداز اقتصادی چین تحت تأثیر فشارهای کاهش تورم و نشانه‌هایی از شکنندگی در بازار مهم املاک و مستغلات قرار گرفته است.حجم تجارت نیز با کاهش ۱۲.۴ درصدی واردات و ۱۴.۵ درصدی صادرات در سال جاری منتهی به ژوئیه ۲۰۲۳ مواجه شده است.” چشم انداز اقتصاد ایالات متحده از ماه مه به طور قابل توجهی بهبود یافته است، طوری که حدود ۸۰ درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی انتظار رشد بیشتر یا متوسط در سال جاری و سال آینده را دارند که نسبت به ماه می ۵۰ % بیشتر است. به گفته ۷۷ درصد از افراد مورد بررسی، اروپا در سال جاری با رشد ضعیف یا بسیار ضعیف مواجه است. اما این تصور میتواند بطور قابل توجهی در سال ۲۰۲۴ تغییر کند و تنها ۴۱ درصد انتظار رشد ضعیف را دارند. برای خاورمیانه و شمال آفریقا، ۷۹ % انتظار رشد متوسط یا قوی در سال های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ را دارند که ۱۵ درصد بیشتر از ماه مه است..

کاهش فشار تورم و نرخ بهره

وقتی صحبت از چشم انداز تورم می شود،، خوش‌بینی خود را نشان میدهد، به طوری که ۸۶ % از اقتصاددانان ارشد معتقدند که بدترین موج تورم جهانی در طول یک سال فروکش خواهد کرد.

که البته انتظارات در مورد سیاست پولی با این موضوع همخوانی دارد. به طوری که ۹۳ % از پاسخ دهندگان انتظار دارند سرعت افزایش نرخ بهره در اقتصادهای مستعد تورم کاهش یابد. چهار پنجم اقتصاددانان ارشد می گویند، همچنین احتمالاً هماهنگی کمتری در سیاست های پولی در بین بانک های مرکزی وجود دارد. با اینحال حس و حال بسیار محتاطانه باقی می ماند.»

این گزارش می افزاید. بنابراین، احتمالاً در ماه‌های آینده سیاست پولی با دقت بیشتری تنظیم می‌شود، زیرا بانک‌های مرکزی شرایط حساس اقتصادی داخلی و جهانی ،از جمله تغییرات آب‌وهوایی، تغییر جمعیت‌شناسی و عمیق‌تر شدن شکاف‌های ژئوپلیتیکی و اقتصادی را دنبال می‌کنند.

همچنین انتظارات از تورم آمریکا بهبود یافته است و ۵۴ % از اقتصاددانان ارشد که اکنون مورد بررسی قرار گرفته اند انتظار تورم متوسط یا کم تر را دارند که این رقم در ماه مه ۳۲ % بوده است.. اما به گفته ۷۰ % از پاسخ دهندگان، اروپا همچنان در سال جاری به سمت تورم بالا یا بسیار بالا پیش می رود. چین با مشکل متفاوتی مواجه است و نشانه هایی از فشارهای تورمی در نتایج منعکس شده است: ۸۱ درصد از اقتصاددانان ارشد تورم پایین یا بسیار پایین را در سال جاری پیش بینی می کنند که این رقم در ماه مه ۴۸ درصد بود.

ضربه های اقتصادی بر توسعه جهانی تأثیر می گذارد

امیدها برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد تا ضرب الاجل ۲۰۳۰ توسط آنها، با فراز و نشیب هایی که اقتصاد جهانی با آن مواجه است، در هاله ای از ابهام قرار دارد. نزدیک به سه چهارم پاسخ دهندگان بر این باورند که تنش های ژئوپلیتیکی مانع پیشرفت به سمت اهداف توسعه جهانی در سه سال آینده خواهد شد، در حالی که ۵۹ درصد انتظار دارند شرایط مالی سخت تر نیز همین تاثیر را داشته باشد.

گزارش توسعه پایدار سازمان ملل نیز تصویر مشابهی را ارائه میدهد و نشان میدهد که از سال ۲۰۲۰ “روند رو به وخامت” در بسیاری از کشورهای توسعه یافته از جمله ریشه کن کردن فقر شدید و کاهش ناامنی غذایی وجود داشته است.

کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل می‌گوید، سرمایه‌گذاری سالانه ۴ تریلیون دلار کمتر از میزانی است که برای برآورده کردن اهداف توسعه توسعه پایدار، در مقایسه با ۲.۵ تریلیون دلار کسری زمانی که این اهداف توسعه پایدار در سال ۲۰۱۵ تصویب شد لازم است. یافتن راه هایی برای بسیج منابع مالی میتواند به تغییر این موضوع کمک کند. به گفته اقتصاددانان ارشد، سرمایه خصوصی میتواند بیشترین تاثیر را در تحول دیجیتال، انرژی، غذا و تلاشهای آب و هوایی کشورهای در حال توسعه با مزایای چشمگیر در حوزه های توسعه داشته باشد.