امنیت مرزهای شرقی در گرو اقتدار دیپلماتیک و توسعه فناوری

حادثۀ آذرماه و شهادت تعدادی از سربازان وطن بار دیگر اثبات کرد ادامۀ این روند بسیار سخت است و کشور باید برای حفظ مرزها از تنش‌های گه‌گاه تدبیری اساسی بی‌اندیشد خاصه اینکه حدود ۴۰۰ کیلومتر از مرزهای ایران در این منطقه، اولین تأسیسات مرزی را هم ندارند و این بی‌امکاناتی کار را برای مرزبانان و نیروهای نظامی و انتظامی بسیار دشوار کرده است.

ایران سرزمینی گسترده در یکی از مهمترین نقاط جهان است و می‌توان ادعا کرد کشور در یک نقطۀ استراتژیک به لحاظ ژئوپلیتیکی قرار دارد و همین موضوع هم ضریب احتمال تنش‌ها و کنش‌های نظامی در مرزهای کشور را افزایش می‌دهد و هم به تبع آن حفاظت و صیانت از مرزهای کشور را دو چندان کرده است آن هم در شرایطی که ایران بزرگ بیش از ۷۳۰۰ کیلومتر مرز خاکی و آبی دارد و به عنوان کشوری هفت اقلیم و چهار فصل، از اقتضائات و ویژگی‌های زیست‌محیطی متنوعی بهره‌مند است که خود بیانگر نوع خاصی از حفاظت است.

ایران امروز میراث‌دار جنگ‌ها و تجاوزهای بسیاری در همین چند قرن گذشته است و تقریباً از همۀ مرزهای شمالی، جنوبی، غربی و شرقی، به فراخور شرایط زمان مورد حمله و تحرکات نظامی قرار گرفته است که آخرین آن دوران دفاع مقدس بود که با رشادت رزمندگان زیر لوای اسلام، تمامیت ارضی کشور به قیمت جان صدها هزار جوان حفظ شد.

در دوران چهل و اندی سالۀ انقلاب اسلامی اما به مدد پشتوانۀ مردمی و هوشیاری سیاسی مردم که تجربۀ تلخ جنگ را در حافظۀ تاریخی خود داشتند و قدرت نظامی کشور و مسئولیت‌پذیری و وطن‌دوستی نیروهای نظامی و انتظامی، جغرافیای ایران روزهای امن و ایمنی را پشت سر گذاشت اما با این حال همواره هزینۀ این آرامش در مرزهای شرق و جنوب شرق کشور بالا بوده است و در این دوران نیز این مرزها به دلیل عدم‌ثبات سیاسی در کشورهای همسایه و یا فقدان قدرت مرکزی در آنها، محل آمد و شد قاچاق‌چیان مواد مخدر و سلاح و کالا و همچنین محل تجمع اشرار و گروهک‌های تروریستی بود.

موضوعی که هزینۀ نگهداری مرزها را برای کشور چند برابر کرد به ویژه اینکه در این سال‌ها به پشتوانۀ قدرت‌های غربی و شیطنت‌های آنها، بسیاری از این تحرکات و تنش‌ها در سایۀ تضارب مذهبی شکل گرفت و حتی زندگی شهروندان ایرانی اهل تسنن را نیز مختل کرد. در این بین، از کنار بی‌بصیرتی و زمان‌نشناسی برخی چهره‌های تأثیرگذار نیز نباید به راحتی گذشت.

حادثۀ آذرماه و شهادت تعدادی از سربازان وطن بار دیگر اثبات کرد ادامۀ این روند بسیار سخت است و کشور باید برای حفظ مرزها از تنش‌های گه‌گاه تدبیری اساسی بی‌اندیشد خاصه اینکه حدود ۴۰۰ کیلومتر از مرزهای ایران در این منطقه، اولین تأسیسات مرزی را هم ندارند و این بی‌امکاناتی کار را برای مرزبانان و نیروهای نظامی و انتظامی بسیار دشوار کرده است.

سردار احمدرضا رادان فرمانده انتظامی جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه ۲۴ دی ماه ۱۴۰۲ با اشاره به عملیات بزرگ و گسترده مبارزه با تروریسمِ فراجا از دستگیری عاملان حادثه راسک خبر داد و گفت: «۴ عامل اصلی و دخیل در حادثه تروریستی راسک که در شب حادثه حضور داشته و موجب شهادت چند تن از کارکنان پلیس شدند را دستگیر کردیم.»

توسعۀ امکانات امنیتی در این مناطق از دو جهت قابل بررسی است: اول اینکه ادامۀ این روند قطعاً هزینه‌های امنیتی و نظامی بیشتری را متوجه کشور خواهد کرد و دوم اینکه با توجه به شرایط اقتصادی موجود، هر روز تأخیر در این اقدام، هزینه‌های اقتصادی را افزایش خواهد داد. ضمن اینکه ارتقاء امکانات نظامی در مرزها، روحیه مرزداران و نیروهای نظامی و انتظامی را تقویت خواهد کرد و باعث دلگرمی آنان خواهد شد.

فراموش نکنیم که در مرزهای شرقی کشور تنها در دو دهه اخیر حوادث بسیار زیادی رخ داد که شهادت و اسارت برخی از شهروندان و نظامیان کشور را در پی داشت و در سال جاری نیز حدود ۶۰ نفر از مرزداران کشور در این منطقه به مقام رفیع شهادت نائل شده‌اند.

در این بین، با توجه به اینکه در کشورهای همسایه شرقی، موضوع امنیت یا اولویت نیست و یا شرایط سیاسی آنها به گونه‌ای است که این مسئله برای آنها بغرنج نیست، ضروری است که در کنار بهبود زیرساخت‌های امنیتی و استفاده از فناوری روز و تجهیزات نوآورانه و خلاقانه برای افزایش قدرت نظامی و ثبات و آرامش در شرق ایران، حکومت ایران به عنوان قدرت برتر منطقه با دیپلماسی مسئولانه و تأکید بر اصل حفظ امنیت مرزهای شرقی، با سران دو کشور روی این مسئله به نقطۀ مشترک برسد و آنها را به مداخله در این امر وادارد.

منبع: همت خبر