بی برقی، سهمیه سازه های فولادی را تا ۷۰ درصد کم کرد

یاسمین بلوردی

در حالی که بازار فولاد و فلزات همواره تحت تاثیر عواملی همچون نوسان ارز و کاهش تولید قرار دارد، سازه های فولادی نیز مستثنی از این امر نیستند و تولیدکنندگان این بخش نیز درگیر یکسری چالش ها و مشکلات به ویژه در بخش بازار هستند. گویی بازار سازه های فولادی در داخل آب رفته است.

در راستای بررسی مسائل پیرامون این حوزه، گفتگویی با «سعید زارع حقیقی» رئیس هیات مدیره و مدیر عامل تعاونی تولیدکنندگان سازه های فولادی کشور(کامسی) انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.

تحلیل شما از وضعیت فعلی بازار فولاد و سازه های فولادی چیست و بازار تحت تاثیر چه مسائلی عمدتا قرار دارد؟

در مورد فولاد به طور کلی بازار تابع شرایط اقتصادی است و جدا از شرایط اقتصادی نیست؛ یعنی به نوعی درگیر با فاکتورهای اقتصادی است و به تبع آن با بالا رفتن ارزش دلار یا طلا بازار هم دچار نوسانات می شود و روی قدرت خرید و همچنین روی بازخوردهای بعدی تاثیر گذار خواهد بود.

از سوی دیگر در بخش سازه های فولادی علاوه بر موارد یاد شده ما دو فاکتور دیگر هم داریم؛ به طور کلی فولاد در تمامی حوزه ها به کار گرفته می شود و ما در انتهای زنجیره ارزش در مورد سازه های فولادی به طور خاص تحت تاثیر بازار هستیم.

به این معنا که چون مشتریان ما هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی هستند بخش خصوصی که در کارهای ساختمانی از خدمات ما استفاده می کنند به تبع با شرایط بد اقتصادی پروژه ها را یا رها کرده اند و یا در شرایط فعلی بابت آن هزینه نمی کنند و فعالیت ما در این حوزه کاهش یافته است.

کارخانه های فولادی کشور دچار مشکل برق هستند و این موضوع موجب شده الان در بورس با ضریب کاهشی مواجه باشیم؛ یعنی همان سهمیه کمی هم که وزارت صمت برای تولید کنندگان ما تعیین کرده دچار ضریب های کاهشی شده است به طوری که از ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش ضریب به سهمیه ناچیزی که قبلا به اعضای ما اختصاص داده بودند را شاهدیم

همچنین در بخش صنعتی باز هم وقتی قدرت اقتصادی بخش خصوصی کاهش پیدا می کند در استفاده از خدمات ما تجدید نظر می کند. از سوی دیگر در حوزه دولتی، اگر توان اقتصادی دولت کم شود پروژه های خود را یا رها می کند و یا پروژه جدیدی تعریف نمی کند. بنابراین نهایتا این امر به حوزه تولیدات سازه های فولادی آسیب می زند.

حضور شرکت های دانش بنیان در حوزه کاری شما مورد تاکید است اما چقدر توانسته ایم از توان و ظرفیت این شرکت ها در این بخش استفاده کنیم؟

در بخش سازه های فولادی، طراحی ها هر روز به سمت بهینه سازی مصرف فولاد و پایین آوردن هزینه ها می شود. تحقق این امر نیازمند شرکت های دانش بنیان، تکنیک های جدید در تولید فولاد و همچنین نیازمند فولادهایی با مقاومت و ظرفیت های مختلف است و این بخش دانش بنیان است که می تواند این تحولات را در این حوزه ایجاد کند. بنابراین احساس می کنیم شدیداَ در این بخش به دانش بنیان ها احتیاج داریم.

جالب است بدانید در حوزه طراحی خوشبختانه مهندسان ما از دانش بسیار خوبی برخوردار هستند و شرکت های دانش بنیان در این حوزه ایجاد شده اند و توانسته اند به کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصد مصرف فولاد را در حوزه طراحی کمک کنند. این اتفاق در پایین آوردن هزینه های مصرف کمک می کند و جامعه سرمایه گذار ما علاقمند می شود به این سازه ها روی بیاورد و می توان گفت این امر یکی از نقاط قوت هایی است که فعالان دانش بنیان انجام می دهند و به نوعی از برکت توان علمی کشور است.

حالا که مصرف کم شده است چرا قیمت فولاد افزایشی شده است؟

همانطور که گفته شد بازار فولاد تابع شرایط دلار، هزینه تمام شده و نرخ جهانی است. وقتی نرخ جهانی فولاد با دلار تعیین می شود و از این طرف وقتی تبدیل به ریال می شود قیمت افزایش پیدا می کند. مضاف بر اینکه در حوزه تولید فولاد ما با توجه به قطعی برق و دیگر موضوعات کلا چشم اندازی که داشتیم به ۵۰ میلیون تن تولید برسیم هنوز تحقق پیدا نکرده است و عمدتا علت این بوده که کارخانه های فولادی کشور دچار مشکل برق و دیگر مشکلات تولید هستند.

بنابراین این کمتر عرضه شدن هم موجب شده الان در بورس با ضریب کاهشی مواجه باشیم؛ یعنی همان سهمیه کمی هم که وزارت صمت برای تولید کنندگان ما تعیین کرده دچار ضریب های کاهشی شده است به طوری که از ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش ضریب به سهمیه ناچیزی که قبلا به اعضای ما اختصاص داده بودند را داریم. این کاهش عرضه فولاد باز هم روی قیمت تاثیر گذار بوده است.

با توجه به اینکه چالش های موجود در زنجیره فولاد بسیار است از نظر شما راهکار برون رفت از این مسائل و مشکلات چیست؟

آنچه که خود ما به این رسیده ایم بحث نگاه به بازارهای خارجی بوده است. در این حوزه ما فعالیت بسیاری کردیم از وزارت صمت مجوز EMC شرکت مدیریت صادرات گرفتیم که بتوانیم محصولاتمان را در بازارهای هدف دنبال کنیم و هم ارزآوری برای کشور داشته باشیم و هم ارزش افزوده زیادی را ایجاد کنیم.

همچنین مرکز تجاری مجموعه ما (کامسی) در الجزایر راه اندازی شد و ما برای اعضا هم در آنجا بازاریابی به صورت ویژه را دنبال می کنیم. درست است که امروز وضعیت بازارهای ما خوب نیست و مشکلات وجود دارد اما نمی توانیم متوقف شویم و تولید را متوقف کنیم و لذا نگاه مان را به بازارهای خارجی برده ایم و در حال ورود به این حوزه ها هستیم. ما امیدوار هستیم که بتوانیم توفیقات داشته باشیم تا از این طریق هم کارخانجات را توانمندتر کنیم و از آسیب هایی که الان متوجه آن هستیم به نوعی رها شویم. ضمن اینکه نگاهی هم به بازارهای خارجی داشته باشیم و به ارز آوری کمک کنیم.

کدام بازارها را بیشتر مستعد برای تولیدات خود می دانید و در کدام بازارها موفق تر عمل کرده اید؟

سازه های فولادی چون به اقتصاد همه کشورها مرتبط است و چون حوزه فعالیت های ما به زیرساخت ها و نیازهای عمومی کشورها (همچون پل، راه آهن، ساختمان ها، شهرک های صنعتی و …) مرتبط است و حوزه فعالیت ما در همه این بخش ها است در نتیجه همه کشورها نیازمند خدمات و تولیدات ما هستند.

الان با عراق، ارمنستان، عمان و دیگر کشورهای اطراف توانسته ایم ارتباط خوبی برقرار کنیم و اگر بتوانیم مسائل مالی را با سایر کشورها نیز مدیریت کنیم قطعا توانی که ایران در حوزه سازه های فولادی دارد، که بنده به جرات می گویم در خاورمیانه بی نظیر است

حال اینکه ما چرا الان با عراق، ارمنستان، عمان و دیگر کشورهای اطراف توانسته ایم ارتباط خوبی برقرار کنیم و اینها از خدمات ما توانسته اند به خوبی استفاده کنند عمدتا به دلیل مشکلات بانکی بوده است. اگر بتوانیم مسائل مالی را با سایر کشورها نیز مدیریت کنیم قطعا توانی که ایران در حوزه سازه های فولادی دارد، که بنده به جرات می گویم در خاورمیانه بی نظیر است، می توانیم از این به عنوان یک فرصت اقتصادی بزرگ برای کشور استفاده کنیم.

از نگاه شما نقش بخش دولتی در استفاده از ظرفیت دانش بنیان ها در چنین حوزه ای چه می تواند باشد؟

برای دولت اینکه بتواند هزینه های عمومی کشور را پایین بیاورد و آهن کمتری را در ساختمان ها استفاده کند مهم است و سعی کرده است این موضوعات را به بخش های خصوصی مثل سازمانهای نظام مهندسی و شرکت های دانش بنیان محول کند که بروند این موضوعات را دنبال کنند.

در واقع دولت باید به عنوان یک سیاست گذار کلان نیاز کشور را رصد کند و از بخش علمی کشور بخواهد که وارد شود تا آهن کمتری در ساختمانها مصرف شود. از آن طرف چون بازخورد این موضوع به جامعه اقتصادی ما یعنی مالکین، سازندگان و صاحبان پروژه ها بر می گردد که عمدتا بخش خصوصی هستند، قطعا استقبال می کنند.

به همین واسطه ما در مرکز تجاری کامسی یک دپارتمان به عنوان دانش بنیان ها ایجاد کرده ایم تا در همه عرصه ها وارد شود و از آن حمایت می کنیم. چون معتقدیم یک نیاز متقابل به یکدیگر داریم؛ یعنی اگر دانش بنیان ها ورود کنند و هزینه های مالکین را کاهش دهند استقبال مالکین از سازه های فولادی زیاد خواهد شد و حتما کارخانه های ما رونق بیشتری می گیرند. بنابراین این یک موضوع بُرد بُرد است که این نگاه بخش خصوصی چون درک صحیحی از منافع و سود دارد می تواند دنبال کند و نباید از دولت انتظاری داشته باشیم.

لازم به ذکر است در بخش سازه های فولادی احتمالا بابی بوده است که ایران غالبا دنبال کرده است آن هم به این دلیل که به گفته مدیرعامل و رئیس هیات مدیره تعاونی تولیدکنندگان سازه های فولادی کشور(کامسی)، مقاطع فولادی ما محدود است.

یعنی در کشورهایی مثل ژاپن و کشورهای اروپایی مقاطع به شکل های مختلف تولید می شود یعنی به صورت گرم تولید می شود و به اصطلاح نیاز به دوخت و دوز ندارد بنابراین این سازه های فولادی به خاطر نیاز در ایران تا به حد شکل گرفته و رشد کرده است.