جنگلی از فساد، پنهان در پس یک درخت

ترجمه: محمود نواب مطلق

دستگاه قضائی فرانسه تئودورین ابانگ، معاون رئیس‌جمهوری گینه استوائی را به دلیل پولشویی و تضییع اموال عمومی محکوم کرد. این تنها مورد از این دست در قاره آفریقا نیست.

همه چیز ۱۴ سال پیش، در سال ۲۰۰۷ (۱۳۸۶)  آغاز شد. در این سال آنتوان دولن و ژان مرکائرت مطلبی تحت عنوان «اموال نامشروع…منافع بسیار»  در مورد کمیته کاتولیک مبارزه با گرسنگی وحمایت از توسعه منتشر کردند. در این مطلب که اولین گزارش در این خصوص است تمام زوایای پنهان مالی که به کمک وکلا و بانک‌ها در ابهام قرار گرفته بودند، کاملا آشکار و برجسته معرفی شدند.

البته آنتوان دولن، دستیار این تحقیق، در همان وقت بر این امر پافشاری داشت که بررسی ازوایای پنهان  این ماجرا تازه آغاز شده است و کار ادامه دارد.  در این ماجرا ۳۳ کشور دیگر به جز گینه استوائی درگیر بودند.

اکنون از تحقیق در مورد «کمیته کاتولیک مبارزه با گرسنگی وحمایت از توسعه- همبستگی سرزمینها» پانزده پرونده تفحص در مورد اموال نامشروع  در فرانسه جریان دارد و تنها قاره سیاه در گیر نیست بلکه کشورهای عربی و خاورمیانه نیز در این پرونده‌ها برجسته شده‌اند.

در مورد دیگر کشورهای آفریقایی از جمله کشورهای صحرای جنوبی نیز دو پرونده برجسته در فرانسه در جریان دارند: یکی در مورد عمر بونگو و قبیله‌اش در گابن و دیگری در مورد ساسو انگه سو در کنگو.

مجلس فرانسه هفته گذشته راهکاری برای استرداد اموال نامشروع به مردم در سایر کشورها به تصویب رسانده است. گینه استوائی اولین کشور برای اجرای این راهکار است تا اموال نامشروع کسب‌شده به وسیله رهبران آن به مردم بازگردانده شود.

سارا بریم بف از سازمان مردم‌نهاد «شفافیت بین‌المللی» این تصمیم را ستوده است و از طرفی بر ضمانت اجرا و شفافیت در عملی شدن استرداد اموال نامشروع به مردم تأکید کرده است. مسئول جریانهای مالی نامشروع در سازمان مردم‌نهاد شفافیت بین‌المللی معتقد است: «۱۵۰ میلیون  یورو مربوط به ماجرای تئودور ابیانگ است. در سایر ماجراها صدها میلیون یوروی دیگر مشاهده می‌شود.

گام اول برداشته شده است. باید گام‌های دیگری از لحاظ فنی و بودجه‌ای برای اجرای این راهبرد برداشته شود. همچنین کشورها، اعم از فرانسه و کشورهای هدف،  به‌درستی مسئولیت  خود را در اجرای شفاف برنامه‌هایی که از استرداد اموال نامشروع به تصویب رسیده است، انجام دهند.»

جیمی کاند، مدیر شبکه آفریقایی مبارزه با فساد نیز بر شفافیت و مسئولیت‌پذیری تأکید دارد. او همچنین یادآوری می‌کند خانواده رئیس‌جمهوری سابق کنگو، ژوزف کابیلا، سوء استفاده‌های فراوان مالی در این کشور داشته‌اند.

گزارش‌های بسیار زیادی از قبیله کابیلا مبنی بر مالکیت بیش از ۷۳هزار هکتار از اراضی کنگو و کسب ثروت از این راه را تأئید کرده‌اند. در حالی که قبلا این اراضی ۸هزار هکتار بود. قبیله کابیلا همچنین شرکت‌های بسیار تجاری و معادن فراوانی را در اختیار گرفته است و سوال اینجاست که اینها را از کجا آورده است؟

بر اساس برآورد دستگاه قضائی فرانسه تئودورین ابیانگ مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو پولشویی کرده است که معادل همین مبلغ برای برنامه‌های توسعه گینه استوائی از اموال نامشروع مسترد خواهد شد.

منبع‌: دویچه‌وله