خروج فولاد و سیمان از بورس کالا با دستور روحانی؛ از تکذیب تا تایید

محمد ارفع

عصراقتصاد: در ششم مرداد ماه خبری غیررسمی منتشر شد مبنی بر اینکه: «شنیده‌ها از منابع موثق حاکی از آن است که رئیس‌جمهوری حسن روحانی دستور خروج معاملات محصولات فولادی از بورس کالا را صادر کرده است» که به دنبال بازخوردهایی منفی، در آن مقطع تکذیب شد؛ اما از اظهار نظر دیروز معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی چنین بر می‌آید که خروج فولاد و سیمان از بورس کالا برای تولید مسکن حمایتی تصمیمی قطعی است و در این خصوص نیز رئیس‌جمهوری دستوری صادر کرده است.

مدتی است که قیمت فولاد و سیمان روند صعودی در بازارها دارد و کار به جایی رسید که قیمت این محصول حتی با قیمت دلار بالای ۲۰ هزار تومان هم از قیمت‌های جهانی فراتر رفت. این در حالی است که فولاد و سیمان دو محصول استراتژیک‌اند که به همین دلیل در داخل و با انرژی و مواد اولیه ارزان تولید می‌شوند.

در اوایل تیر اسمال ستاد تنظیم بازار مصوبه‌ای برای تنظیم بازار فولاد به دستگاه‌های مرتبط و تولیدکنندگان ابلاغ کرده بود که طبق این مصوبه، عرضه شمش و اسلب فولادی، باید تنها از طریق بورس کالا انجام می شد و اگر عرضه‌ای در خارج از بورس صورت می گرفت، تخلف محسوب می‌شد؛ اما به نظر می‌رسد رئیس‌جمهوری این مصوبه ستاد تنظیم بازار را وتو کرده است. بر پایه آنچه در روز ششم مرداد به نقل از منابع آگاه منتشر شد روحانی دستور خروج فولاد از بورس کالا را صادر کرده است؛ اگرچه اقتصاد آنلاین که این خبر را به صورت اختصاصی منتشر کرده بود از منابع آگاه خود نامی نبرد، چند ساعت پس از انتشار شایعات، سایت چیلان (مرجع تحلیلی فولاد و صنایع معدنی) خبر از تکذیب این شایعه داد.

اما دقیقا روز گذشته همزمان با برگزاری جلسه تولیدکنندگان فولاد با محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری که در نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد آنچه پایگاه رسمی اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی از گفت‌وگوی محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با شبکه خبر مخابره کرده است، حاکی از آن است که خبر منتشر شده در مورد خروج فولاد و سیمان با دستور رئیس جمهوری صحت دارد.

محمودزاده می‌گوید جدیدترین دستوری که در هفته گذشته از سوی رییس‌جمهوری ابلاغ شد، موضوع کاهش قیمت فولاد و سیمان و خروج این دو نهاده ساختمانی از بورس برای حمایت از مسکن حمایتی با قیمت ثابت و بر مبنای قیمت سال گذشته با ۲۰ درصد افزایش بود که این کار، تفاوت جدی و تاثیرگذاری را روی قیمت تمام شده خواهد گذاشت.

این خبر به معنای آن است که در آینده‌ای نه چندان دور، خرید و فروش فولاد و سیمان و محصولات مشتقه آن از بورس کالا خارج و در بازار به صورت قیمتگذاری‌شده معامله خواهند شد؛ این در حالی است که محصولات فولادی و سیمان، بخش عمده ای از معاملات بورس کالا را به خود اختصاص می‌دهند.

این در حالی است که بسیاری از فعالان صنعت‌های فولاد و سیمان خروج این محصولات از بورس کالا و قیمت‌گذاری آن‌ها را برای اقتصاد فاجعه‌بار می‌دانند؛ چراکه باعث ایجاد رانت و فساد گسترده در این حوزه خواهد شد. به طور مثال رضا شهرستانی، عضو هیات مدیره انجمن تولید کنندگان فولاد، در گفت‌وگوی خود با سایت رسمی پژوهشکده پولی و بانکی گفته است: «در صورت خروج فولاد از بورس کالا شاهد فاجعه و رانت عظیمی خواهیم بود.»

او با تاکید بر اینکه هیچ خبر یا نامه‌ای در مورد خروج محصولات فولادی از بورس کالا به انجمن ابلاغ نشده است، یاداور می‌شود: «اگر هم قرار باشد چنین اتفاقی صورت بگیرد (که به نظرم از محالات است)، فاجعه به بار خواهد آمد و بازار فولاد به شدت دچار التهاب و رانت خواهد شد.»

شهرستانی می‌افزاید خروج فولاد از بورس کالا به منفعت صنعت فولاد نیست و خروج از بورس کالا، شفافیت فعلی را که در بازار وجود دارد، به کلی از بین می‌برد؛ بنابراین قیمت ها نه فقط کاهش نخواهد یافت، بلکه افزایش دوچندانی هم خواهد داشت.

شهرستانی با اشاره به وضع بازار فولاد قبل از راه‌اندازی بورس کالا اظهار کرد: «بد نیست اتفاقات سال‌های گذشته را هم به یاد آوریم. در سال‌های قبل از راه‌اندازی بورس کالا، حواله محصولات فولادی در بازار دست به دست می‌چرخید و قیمت‌های کاذب ایجاد می‌کرد که با این تفاسیر بعید است این اتفاق دوباره رقم بخورد.»

در حالی که شواهد حاکی از آن است که دولت تصمیم خود را برای خروج فولاد و سیمان از بورس کالا و نرخ گذاری‌ آنها گرفته است،فعالان عرصه بورس، سیمان و فولاد کشور نیز مصمم‌اند صدای خود را به گوش مسئولان نهاد ریاست جمهوری برسانند. در همین راستا، جمعی از دست‌اندرکاران صنعت فولاد روز گذشته با معاون اقتصادی رئیس جمهوری دیدار کردند که نتایج و مباحث مطرح شده آن را می‌توانید در صفحه ۳ با عنوان «جزئیات جلسه فولادی‌ها در نهاد ریاست‌جمهوری» بخوانید.