سرگیجه دارویی؛ افزایش ۷۰ تا ۷۰۰ درصدی قیمت
ناهماهنگی بین دستگاه‌های دولتی و کم توجهی به وضع تولید دارو پس از حذف ارز ترجیحی منجر به کمبود و افزایش قیمت این کالا در بازار شد تا جایی که اکنون واردکننده داروهایی هستیم که صادرکننده آن بوده‌ایم.
بازار دارو این روزها حال خوشی ندارد، از کمبود و نایاب شدن آن گرفته تا مشابه نویسی برخی اقلام دارویی از سوی پزشکان به دلیل نبود آن در بازار، وضع دسترسی آسان به دارو را نگران‌کننده نشان می‌دهد، آنطور که به گفته کارشناسان بهداشت ادامه چنین روندی می‌تواند سلامت جامعه را تهدید کند. البته اکنون صنایع دارویی ملزم به تولید سه شیفته دارو شده‌اند و از طرفی دولت نیز برای تامین این کالای مهم و ضروری دست به واردات زده است اما با توجه به مصرف بالای دارو آن هم در شرایطی که هم اکنون علاوه بر وجود امراض، جراحات ناشی از حوادث، جراحی های بیمارستانی، ویروس‌های فصلی و پایداری چون کرونا، آنفلوآنزا، سرماخوردگی و… نیز یکی پس از دیگری در فصول سرد سال ظهور و با شیوع گسترده جامعه را فرا گرفته نیاز به مصرف دارو بیشتر شده است، بنابراین برای رفع این مشکل باید فکری اساسی و اصولی شود تا عرضه دارو چه درقالب واردات و چه ساخت داخل با قیمت مناسب صورت گیرد. حال سئوال خیلی ها از مسئولان این است که چرا با وجود صنایع بزرگ و گسترده داروسازی کشور، تولید این کالای سلامت محور که درمان بیماران در گرو آن است به یکباره درسطح وسیعی کاهش یافت، به گونه‌ای که اکنون خیلی‌ها برای تهیه برخی داروهای خارجی و بعضا داخلی به دلیل کمبود و یا نایاب بودن آن مجبور می‌شوند تا آن را از بازار آزاد و با قیمت بسیار گران خریداری کنند.
بی‌توجهی به صنایع داروسازی دارو را گران کرد
دکتر سید محمد تقی حسینی طباطبایی، متولوژی کودکان و فوق تخصص کلیه بیمارستان مفید در گفت‌وگو با بازار می‌گوید؛ دارو کمیاب شده و قیمت آن بین ۷۰ تا ۷۰۰ درصد در برخی اقلام بدنبال حذف ارز ترجیحی و بی‌برنامگی دولت گران شده است.
وی با بیان اینکه با حذف ارز ترجیحی خیلی از متولیان سلامت به دولت هشدار دادند که قطع یارانه ۴۲۰۰ تومانی دارو داروسازان را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌کند، اما متاسفانه دولت توجه آنچنانی به این قضیه نکرد، اظهار کرد: آزادسازی قیمت دارو و بدنبال آن عدم پرداخت مابه‌التفاوت گرانی آن از سوی بیمه‌ها به داروخانه‌ها چرخه تولید و توزیع دارو را در کشور به هم ریخت و موجب شد تا صنایع دارویی به دلیل افزایش هزینه‌های تولید انگیزه‌ای برای تولید آن نداشته باشند.
حسینی طباطبایی در ادامه افزود: تا موقعی که تولید مقرون به صرفه نباشد و شرکت‌های تولیدی چون صنایع داروسازی درآمد مناسب را کسب نکنند، با قیمت تحمیلی آن هم در شرایط حذف ارزترجیحی که قیمت مواد اولیه دارو را بشدت گران کرده است نباید توقع داشت تولید بصورت مرتب و معمول محصولات دارویی با قیمت مناسب انجام شود. حال ممکن است در یک برهه زمانی فشارهایی به تولیدکنندگان وارد شود و یا تسهیلات و امتیازاتی به آنها بدهند اما به نظر می رسد تا اصل قضیه ریشه‌ای حل نشود.
یک تولیدکننده دارو که نخواست نامش فاش شود نیز گفت: مشکلات دارو در کشور همچنان پابرجاست. بالاخره تولیدکنندگان دارو هم تا اندازه‌ای سرمایه دارند و تا یک جایی به امید وعده‌های دولتی کار را پیش می‌برند. از طرف دیگر گرانی مواد اولیه باعث شده تا سرمایه در گردش مورد نیاز این تولیدکنندگان ناگهان چند برابر شود در حالی که پرداخت پول از سوی شرکت‌های پخش نیز از ۴۵ روز به ۵ تا ۸ ماه رسیده و همه اینها باعث شده تا تولیدکننده انگیزه لازم برای تولید را از ترس ورشکستگی از دست بدهد.
حذف ارز ترجیحی بدون توجه به عواقب
همایون سامه یح نجف آبادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز راجع به آشفتگی بازار دارو گفت: همه این مشکلات زمانی شروع شد که ارز ۴۲۰۰ تومانی ترجیحی دارو حذف شد و صنایع داروسازی با چالش جدی کمبود نقدینگی، افزایش هزینه‌های تولید و …مواجه شدند در این شرایط تولید دارو برای آنها صرفه چندانی نداشت و دولت نیز با بی‌برنامگی و عدم پیش‌بینی و صد البته بی‌توجهی به وضع تولید دارو اقدامات خاص حمایتی را از این قشر به عمل نیاورد.
در این میان داروسازان توان واردات مواد اولیه‌ای که قبلا با ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام می‌شد اما اکنون با حذف آن بایستی با ارز ۷ برابری اقدام به واردات مواد اولیه دارو کنند را نداشتند.
وی با بیان اینکه هشدارهای لازم درباره مواجهه با کمبود دارو قبلا داده شده بود اما خیلی به آن توجه نکردند، گفت: حذف ارز ترجیحی بدون تامین و ایجاد زیرساخت‌های لازم حداقل در این بخش محرز بود آن طوری که داروسازها برای تهیه مواد اولیه خواستار وام بانکی بودند و بانک ها نیز آنها را در این زمینه همراهی نکردند.
در چنین شرایطی برخی داروسازها نیز مواد اولیه‌ای که قبلا با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کرده بودند احتکار کردند و به کار نگرفتند تا با قیمت جدید یعنی ارز نیمایی برای کسب سود بالا اقدام به تولید کنند. به طور مثال یک شیشه شربتی که قبلا ۷ هزار تومان قیمت داشت با نرخ جدید به ۲۶ هزار تومان رسیده بود و بعضا خیلی از داروهای تولید با ارز ارزان را انبار کردند تا با قیمت جدید گران بفروشند، این موضوع باعث شد تا خط تولید دارو به نوعی بخوابد و عرضه دارو نیز به بازار بشدت کم شود.
داروخانه‌ها منتظر پول بیمه‌ها و داروسازها منتظر پول داروخانه‌ها
این عضو کمیسیون بهداشت مجلس در ادامه خاطرنشان کرد: مشکلات به همینجا ختم نشد، چرا که به دلیل کم کاری، بی‌توجهی و ناهماهنگی‌ها بین دستگاه‌ها بازپرداخت پول نیز از سوی بیمه‌ها به داروخانه‌ها که قرار بود مابه‌التفاوت قیمت دارو پس از حذف ارز ترجیحی از سوی بیمه‌ها تامین و از جیب مردم صرف نشود، متاسفانه با قصور به کندی به داروخانه‌ها داده می‌شد، این موضوع مهم نیز باعث شد تا داروخانه‌ها با مشکل کمبود شدید نقدینگی برای تهیه دارو و پرداخت پول به داروسازها مواجه شوند و صنایع دارویی نیز در این چرخه معیوب با کمبود نقدینگی مواجه و تولید دارو به شکل برخط صورت نگیرد.
وی با بیان اینکه این مسائل باعث شد تا تولید دارو بشدت افت کند و عرضه آن نیز در بازار کاهش و البته با نرخ گران بدست مصرف کننده برسد، افزود: با حذف ارز ترجیحی هزینه‌های تولید افزایش یافت زیرا تهیه مواد اولیه با قیمت گران تامین می‌شد، در چنین شرایطی داد مردم از کمبود دارو بلند شد، آنوقت مسئولان برای تامین و تولید دارو صنایع داروسازی را ملزم به تولید این کالا کردند.
واردکننده داروهایی شده‌ایم که آن را تولید و صادر می‌کردیم
سامه یح نجف آبادی درپاسخ به این سئوال که هم اکنون داروسازها سه شیفته کار می‌کنند و واردات برخی داروها چون آنتی بیوتیک‌ها و … در حال انجام است اما باز هم مشاهده می‌شود برخی اقلام دارویی در داروخانه‌ها یافت نمی‌شود، گفت: بدنبال ناکارآمدی‌های دولت در حذف ارز ترجیحی دارو و بی توجهی به صنایع داروسازی وزارت بهداشت برای تامین نیاز دارویی کشور اقدام به واردات دارو کرده است در حالی که بیش از ۴۰ سال است هنوز داروهایی چون استامینوفن و … وارد کشور نشده است.
بنابراین این مایع شرمساری است با وجودی که خودمان تولیدکننده و حتی صادر کننده برخی داروها بوده‌ایم اما اکنون همان داروها را وارد می‌کنیم. از طرفی چون مصرف دارو در کشور بالاست، بنابراین واردات قطره چکانی دولت نیز درد آنچنانی را در بحث تامین دارو دوا نمی‌کند و این اقدامات، اقداماتی مسکن است در حالی که می‌توانستند از ابتدا با نظارت و برنامه‌ریزی درست از بروز چنین اتفاقی ممانعت کرد.
وی با تاکید براینکه عاملان اصلی ایجاد چالش در صنعت دارو به دلیل بی تفاوتی آنها به سلامت جامعه باید محاکمه شوند، افزود: برکناری برخی مدیران در این بخش تنبیه محسوب نمی‌شود، چرا که مقصران چنین آشفتگی در بازار دارو باید پاسخگوی بی‌توجهی‌های خود باشند زیرا مشاهده می‌شود خیلی‌ها مواد اولیه و یا دارو را در این شرایط سخت انبار کرده تا با قیمت بالاتری بفروشند.
بنا به این گزارش، دولت اکنون برای رفع کمبودهای دارویی کشور اقدام به واردات این کالا کرده است، از طرفی نیز داروسازان را با حمایت‌های ویژه به تولید این کالا ترغیب کرده این در حالی است که به گفته کارشناسان چنین اقداماتی به دلیل مصرف بالای دارو و از آن مهمتر آشفتگی چرخه تولید، توزیع داروهای وارداتی، مسکنی بیش نیست، بنابراین برای مرتفع شدن این مشکلات بایستی با برنامه‌ریزی اصولی وارد عمل شد، اقداماتی که منجر به تامین نیاز مالی صنایع تولیدی دارو و از طرفی رفع مشکل نقدینگی داروخانه‌ها در فروش داروی یارانه‌ای با تامین به روز بدهی‌های آنها از سوی بیمه‌ها شود.
