شرکت‌های دارویی به دنبال اقامه دعوا علیه حذف مالکیت معنوی واکسن

مترجم: محمدرضا ستاری

پنجشنبه این هفته برخی از وکلا اعلام کردند که اقدام دولت آمریکا برای صرف نظر کردن از حقوق مالکیت معنوی تولید واکسن کرونا، می‌تواند شرکت‌های تولیدکننده را از انتقال فناوری و گسترش سرمایه‌گذاری‌های مشترک به منظور افزایش سریع‌تر تولید جهانی واکسن دلسرد کند.

لیزا اوئلتت، استاد دانشکده حقوق دانشگاه استنفورد، در این باره معتقد است، در این مرحله بیشترین بازیگران به دنبال چشم‌پوشی از حق مالکیت معنوی تولید واکسن نیستند، بلکه اکنون موضوع مهم گسترش دسترسی جهانی به واکسن است.

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، چهارشنبه هفته گذشته از لغو قوانین مالکیت معنوی سازمان تجارت جهانی (IP)، به منظور افزایش امکان تولید واکسن کرونا برای کشورهای فقیرتر حمایت کرد. تاکنون واکسن کووید ۱۹عمدتا در کشورهای ثروتمندی که آنها را تولید کرده‌اند، توزیع شده و این  در حالی است که همه‌گیری کرونا در کشور کم‌تربرخوداری مانند هند در حال گسترش است.

هدف اصلی توزیع واکسن است

اوئلتت تصریح می کند: «در صورتی که  امکان افزایش میزان  تولید واکسن وجود داشته باشد، این امر به صورت بالقوه انگیزه بیشتری برای تولیدکنندگان برای رسیدن به توافق مشترک ایجاد می کند.»

واکسن‌سازان مانند مدرنا و فایزر بیونتک معتقدند که حق ثبت اختراع عامل محدودکننده‌ای در تامین واکسن نبوده است. آنها چالش اصلی را فناوری‌های جدید و محدودیت‌های جهانی عرضه می‌دانند؛ با این حال شرکت‌هایی مانند مدرنا و فایرز چشم‌اندازهای افزایش عرضه جهانی را رو به افزایش می‌دانند.

در واقع، برخی از اقدامات در تولید واکسن جزئی از فناوری‌های پیشرفته است؛ مانند تولید mRNA که شما قادر نخواهید بود افرادی را به منظور تولید آن استخدام کنید. چنین افرادی وجود ندارد و حتی اگر وجود داشته باشند برای تولید واکسن mRNA ناچار به خرید دستگاه و اختراع فرآیندهای تولید و تحلیلی خواهید بود.

پرشانت یداو، کارشناس زنجیره تأمین دارو، در این باره توضیح می‌دهد: «برای افزایش قابل توجه ظرفیت تولید واکسن طی دو سال، دولت بایدن به جای لغو مالکیت معنوی تولید واکسن،اقدامات بیشتری از جمله تامین بودجه برای راه‌اندازی سایت‌های جدید تولید واکسن، انتقال تخصص به تولیدکنندگان و پشتیبانی از فناوری را در دستور کار خود قرار دهد.»

توماس کووالسکی ، وکیل دادگستری» نیز تصریح می‌کند که دولت آمریکا لازم است از سازندگان واکسن در برابر مجوز شرکت‌های خارجی برای استفاده از فناوری ساخت واکسن که در مناطق درگیر همه‌گیری سودآور است، محافظت کند. از سوی دیگر، موریس نیز به عنوان یک متخصص مالکیت معنوی می گوید: «هنگامی که رقبا از این فناوری برخودار باشد، امکان اعمال محدودیت‌ها برای آنها دشوارتر خواهد بود.»

به همین دلیل است که اکنون برخی از حقوق دانان استدلان می‌کنند اقدام اخیر آمریکا در حالی که همه‌گیری کرونا در حال گسترش است، جزئی از نیازهای فوری جهانی محسوب نمی‌شود. شرکت‌های دارویی می گویند که آنها از قبل نیز همکاری‌های خود را برای انتقال فناوری تولید واکسن گسترش داده‌اند.

در این راستا، برایان نیوئل، سخنگوی گروه صنایع دارویی تحقیقات دارویی و تولیدکنندگان آمریکا، در بیانیه ای اعلام کرده است: «موضع ما کاملاً واضح است. این تصمیم تلاش‌های ما را برای توزیع واکسن در سراسر جهان و نیز حفظ جان انسان‌ها با پیچیدگی‌هایی مواجه می‌کند.»

همچنین میکائلا مودیانو، وکیل ثبت اختراع در اروپا، نیز معتقد است: «حتی در صورت پذیرفته شدن این اقدام دولت آمریکا، احتمالاً سازندگان واکسن برای اجرای چنین فرآیندی درخواست پول خواهند کرد». او در ادامه توضیح می دهد: «تصور می کنم که شرکت های دارویی اکنون به طور قابل توجهی لابی می کنند تا اطمینان حاصل کنند که اگر پیشنهاد معافیت تصویب شود، آنها قادر به دریافت غرامت مالی باشند.»

منبع: رویترز