«عصراقتصاد» بررسی می کند؛ اهدای خون، اهدای زندگی

گروه اجتماعی- ماجرای تاسیس سازمان ملی انتقال خون، روند توسعه و روزآمد شدن آن در کشور، اهدای خون کاملا داوطلبانه، سهم گروه‌های سنی و جنسی در اهدای خون، سلامت خون‌های اهدایی ایرانیان و … از جمله مباحثی است که مدیرکل انتقال خون استان تهران در آستانه روز جهانی اهدای خون به تشریح آن پرداخت و در عین حال در پاسخ به برخی شبهات تاکید کرد که خون‌های اهدایی مردم قابل انتقال به خارج از کشور نیست؛ چراکه شاخص‌هایی که برای سلامت اهدای خون در نظر گرفته می‌شود، کشور به کشور متفاوت است.

سابقه اولین تزریق خون در کشور ما به سال‌های ابتدایی دهه ۲۰ خورشیدی باز می‌گردد. در واقع در این سال‌ها با توجه به نوپا بودن طب انتقال خون و ناآشنا بودن اذهان عمومی با این مقوله، دریافت خون از داوطلبان برای تزریق به بیماران به سختی انجام می‌شد و راضی کردن افراد برای اهدای خون عمدتا به ابتکار عمل پزشک بستگی داشت. بیمارستان‌های ارتش و مراکز جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران از اولین مراکزی بودند که به صورت سیستماتیک اقدام به جمع‌آوری خون از میان اعضا و داوطلبان خود کردند.

به مرور با شناخته شدن ارزش حیاتی تزریق خون در نجات جان بیماران و افزایش تجویز خون در مراکز درمانی، جمع آوری خون داوطلبان جوابگوی نیاز بیماران نبود و تنها راه چاره پرداخت مبالغی در برابر دریافت خون بود. بنگاه‌هایی که خون را در ازای پرداخت مبالغ اندکی از مردم می‌خریدند و با قیمت بالا به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی می‌فروختند رونق گرفتند. در این شرایط بدیهی بود که مشتریان این بنگاه‌ها را عمدتا افراد بی‌بضاعت و بویژه معتادان و خیابان خواب‌ها تشکیل می‌دادند و به همین دلیل کمترین کنترلی از نظر بررسی سلامت و کیفیت روی خون‌ها وجود نداشت.

با توجه به مشکلات و عوارض ناشی از تعدد متولیان امر انتقال خون، فعالیت سودجویانه بنگاه‌های خصوصی، طرح اولیه تاسیس یک سازمان مستقل برای ساماندهی سیستم تامین خون و فراورده‌های خونی شکل گرفت تا اینکه در نهایت سازمان ملی انتقال خون ایران در نهم مرداد ماه ۱۳۵۳ تاسیس شد.

 حدود ۵۰  میلیون واحد خون در طول ده‌ها سال گذشته اهدا شده است که ضرب در ۳ یعنی ۱۵۰ میلیون واحد خون و یعنی ملت ما که اکنون زنده است به خاطر این اهدا کنندگان است و حتی می‌توان گفت بقای نسل ما در گروی فداکاری این اهدا کنندگان بوده است. از سال ۲۰۰۷ ما اهدای خون ۱۰۰ درصد داوطلبانه در کشور داشتیم.

سال قبل برای اولین بار در تاریخ اهدای خون ۱۰۰ درصد نیاز مراکز درمانی را تامین کردیم. شاخص‌های اهدای خون در ایران مثل کشورهای پیشرفته است؛ علی‌رغم اینکه ما جزو کشورهای با درآمد متوسط هستیم و این سبب شده ما کشور مرجع سازمان بهداشت جهانی در منطقه شرق مدیترانه هستیم و سال قبل در اهدای خون کشور برتر آسیا شدیم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با اشاره به اهدای خون ۱۰۰درصد داوطلبانه در کشور از سال ۲۰۰۷، گفت: شاخص‌های اهدای خون در ایران همانند کشورهای پیشرفته است و سال قبل در اهدای خون، کشور برتر آسیا شدیم.

جمالی _ مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران در همایش روز جهانی اهدای خون، گفت: اعداد و ارقام گویای بسیاری از مسائل هستند. اهداکنندگان خوبی در این جلسه حضور دارند که در مجموع حدود ۱۴ هزار و ۲۰۰ اهدای خون داشته‌اند. این خون به سه قسمت گلبول قرمز، پلاکت و پلاسما تبدیل می‌شود که اگر آن تعداد اهدا را ضرب در ۳ کنیم تقریبا ۴۳ هزار اهدا می‌شود و یعنی همین تعداد اهداکننده خونی که در این جلسه حضور دارند بالقوه جان ۴۳ هزار نفر را نجات داده‌اند.

جمالی با تشکر از پزشکان شاغل در بخش اهدای خون، تصریح کرد: یک پزشک انتقال خون اگر ۳۰ سال کار کند تقریبا ۳۰۰ هزار خون و فرآورده تهیه می‌کند؛ آیا قدر این همکاران را می‌دانیم؟ چه اشکال دارد اهدا کنندگان خون را سرداران گمنام سلامت و پزشکان انتقال خون را سربازان گمنام سلامت بنامیم؟

وی در خاتمه تاکید کرد: هنرمندان و ورزشکاران جزو سلبریتی‌ها و مفاخر هستند و جوانان و نوجوانان آرزو می‌کنند مشابه آنها باشند اما چند جوان آرزو می‌کند که روزی اهدا کننده خون شود؟ اهداکننده‌ای که تا ۲۰۰ بار در طول عمر خود خون داده است.