قیمت برنج ری کرد

مهران ابراهیمیان

یک هفته پیش بود که دختری بلاگر در فضای اینستاگرام با اطمینان گفت: اگر برنج می خواهید، زودتر بخرید! و سایت های طنز پرداز او را به دلیل نوع لباسی که پوشیده بود، مسخره کردند و خبر با لودگی طنز پردازان و پس زمینه گرانی در بازار برنج، وایرال شد و حسابی تماشاگر گرفت. اما نتیجه آن ری کردن قیمت برنج بود که در بلاتکلیفی سیاست گذاری ها همچنان در حال قد کشیدن قیمت ها است.

به گزارش عصر اقتصاد- شاید دلالانی که پول در بساط داشتند و از پس قضیه هم خبرنداشتند با این خبر شاخک هایشان حساس شد و سرمایه خود ر ا صرف خرید برنج کردند تا عرضه محدود تر و قیمت ها مستعدتر از گذشته برای گرانی باشند در حالی که می شد جلوی آن را گرفت!

شاید از همین رو بود که تقریبا چند روز بعد فعالان شناسنامه دار در بخش تامین و واردات برنج نیز وارد موضوع شدند و به طرح مساله پرداختند که به زودی تقاضای تحریک شده برنج با کاهش عرضه قیمت ها را بالا می برد.

سال گذشته که برنج ایرانی در محدوده ۸۰ هزار تومان تثبیت شده بود امسال بار دیگر عزم خود را جزم کرده تا قیمت های هر کیلو ۱۵۰ هزار تومان سال ۱۴۰۱ را تجربه کرده و از آن عبور کند.

هم اکنون برنج صدری با ۱۴۸ هزار تومان، برنج هاشمی اعلاء با ۱۳۰ هزار تومان ، شیرودی محلی ۱۵۴ هزار تومان برای هر کیلو عرضه می شود.

چرا برنج گران شد؟

اما چرا برنج در حال افزایش قیمت است و فعالان قانون و شفاف ان عرضه در حال هشدار دادن نسبت به افزایش قیمت برنج خارج از قاعده هستند؟

رئیس انجمن تولیدکنندگان تامین کنندگان برنج مهندس مختاریانی در این باره می‌گوید پارسال طوری بود که هم مصرف کنندگان و هم تولید کنندگان راضی بودند زیرا واسطه‌ها در این بازار بسیار محدود شده بودند.

این محدودیت حاصل فعالیت‌های ویژه بخش خصوصی و قول بخشی از بدنه دولت بود که قرار بود حمایت‌های ویژه‌ای در این باره صورت بگیرد.

وی از جمله این حمایت های ویژه را وام‌هایی برای خریدهای آتی و یا حمایت‌های ویژه‌ای از سوی مسئولین استانی و کشوری عنوان کرده و می گوید: از بعد از حل مشکلات و تثبیت قیمت ها زیر قیمت ۱۴۰۱ هیچ کدام از وعده‌ها عملیاتی نشد.

وی افزود: سیاست‌هایی که وزارت جهاد در پیش گرفته‌اند روند افزایشی قیمت محتمل است و اگر تدبیری صورت نگیرد باید منتظر قیمت‌های جدید باشیم.

مختاریانی با تاکید بر این موضوع که بخشی از افزایش قیمت‌ها به دلیل افزایش نهاده‌های تولید برای ادامه فعالیت کشاورزان و تولید کنندگان منطقی است، گفته: اما نباید اجازه داد که بازار از دست خارج شود.

وی افزوده : مصرف برنج ایران ۳ تا سه و نیم میلیون تن است که برای تنظیم بازار حدود یک تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان نیاز به واردات برنج داریم اما هم اکنون تامین کنندگان برنج و وارد کننده در یک سردرگمی به سر می‌برند زیرا تا الان دستگاه های مربوط به واردات برنج هیچ جلسه ای در خصوص نحوه تخصیص ارز ، نوع ارز تخصیصی و قیمت ارزی برای واردات برنج در نظر نگرفته اند.

بانک مرکزی و وزارت جهادکشاورزی باید هرچه سریعتر در خصوص پرداخت مطالبات ارزی واردکنندگان برنج و نوع ارزی که امسال به واردات برنج اختصاص می‌یابد تصمیم‌گیری کنند

بلاتکلیفی به نفع دلالان است!

وی هشدار داده اگر دولت حمایت نکند دلالان بازار برنج را تسخیر می‌کنند و لذا بانک مرکزی و وزارت جهادکشاورزی باید هرچه سریعتر در خصوص پرداخت مطالبات ارزی واردکنندگان برنج و نوع ارزی که امسال به واردات برنج اختصاص می‌یابد تصمیم‌گیری کنند.

به گفته محمد مختاریانی تاخیر در پرداخت مطالبات ارزی واردکنندگان برنج و کند یا متوقف شدن ثبت‌سفارش، این پیام را برای دلالان دارد که می‌توانند وارد بازار برنج شده و از شرایط سواستفاده کنند.

مختاریانی گفته بلاتکلیف ماندن ثبت سفارش نیز مشکلی جدی است و اردیبهشت ماه فرارسیده و هنوز وزارت جهاد کشاورزی در این حوزه تعیین تکلیف نکرده است!

رئیس انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران گفته که بخش خصوصی تابعی از سیاست‌های دولت است و وقتی تاکنون جلسه‌ای تشکیل نشده و برای مدیریت بازار و تامین محصول اعم از تولید داخل و واردات تعیین تکلیف نشده است، بخش خصوصی همچنان بلاتکلیف و سردرگم است و کاری نمی کند.

گرانی بی منطق ۴۰ تا ۵۰ درصدی برنج!

وی با اشاره به اینکه برنجی تفکیک‌ و درجه بندی نشده یا اصطلاحا برنج دم لول، تا دو ماه پیش قیمتی بین ۵۸ تا ۶۰ هزار تومان داشت، اما امروز به ۱۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است گفته : در بازار قیمت برنج هاشمی که ۸۰ هزار تومان بود به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسیده و برنج‌هایی که برای اقشار ضعیف‌تر بود مثل ندا و شیرودی که قیمتی حدود ۴۰ هزار تومان داشت الان به بالای ۸۰ هزار تومان رسیده و بیم آن‌ می‌رود که افزایش قیمت همچنان ادامه یابد.

ارز برنج بعد از واردات و عرضه محصول در بازار، از سوی دولت تخصیص می‌یابد، بسیاری واردکنندگان بیش از ۷ماه در صف تخصیص ارز معطل مانده‌اند

برنج از سفره مردم جمع می شود؟

در همین حال مسیح کشاورز دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج اول اردیبهشت هشدار داد که تغییر منشأ و نوع ارز به گرانی و حذف برنج از سفره مردم منتهی می‌شود. بلاتکلیفی در تامین ارز و شائبه عدم تامین کسری برنج کشور از محل واردات تنظیم بازار برنج را تهدید می کند.

مسیح کشاورز به نوعی تعجب خود را درباره بلاتکلیفی دولت در بازار برنج بیان داشته زیرا او معتقد است که ۴۰ تا ۵۰ درصد نیاز کشور از خارج وارد می شود و یکی از محصولاتی است که حجم زیادی از ارز را به خود اختصاص می دهد ولی همچنان مسئولان به دنبال تصمیمات خلق الساعه هستند.
او گفته که ارز برنج بعد از واردات و عرضه محصول در بازار، از سوی دولت تخصیص می‌یابد، بسیاری واردکنندگان بیش از ۷ماه در صف تخصیص ارز معطل مانده‌اند.

کشاورز با اشاره به اینکه طولانی شدن زمان تخصیص ارز، موجب تحمیل هزینه‌های سنگین به واردکنندگان می‌شود، اظهارداشت: واردکنندگان برنج با سرمایه شخصی یا تامین سرمایه از محل وام و گرفتن اعتبار ارزی از بانک های ارزی داخلی وصرافی‌های خارجی و داخلی، برنج وارد می‌کنند و طولانی شدن پروسه تخصیص ارز، موجب افزایش هزینه و از دست رفتن صرفه اقتصادی واردات برنج‌ می‌شود.

وی َگفت: سال گذشته ارز برنج نیمایی بوده و وارد کنندگان با احتساب نرخ این نوع ارز، برنج وارداتی را در بازار عرضه کرده‌اند و قبل از تسویه تعهدات ارزی واردات صورت گرفته است، حال اگر بانک مرکزی هرگونه تغییری در منشأ ارز اعمال کند، خسارت‌های غیرقابل جبرانی را به امنیت غذایی وارد و قطعا با تعطیلی واردات توسط بخش خصوصی، کشور در این شرایط ویژه‌ای که قراردارد آسیب خواهد دید.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران اظهارداشت: بلاتکلیفی واردکنندگان از سال گذشته با عدم تخصیص ارز و توقف و کند شدن ثبت سفارش آغاز شد و امروز با زمزمه تغییر نوع ارز تخصیصی به اوج خود رسیده است و در نهایت مصرف‌کننده باید هزینه این بی‌ثباتی در سیاست‌گذاری تجارت خارجی کشور را پرداخت کند.

امسال چقدر برنج وارد شده است؟

طبق شنیده های خبرنگار روزنامه عصر اقتصاد در دو ماه اول حدود ۱۳۰ هزار تن برنج وارد کشور شده این در حالی است که ۴ ماه در سال نیز اساسا واردات این محصول به منظور حمایت از تولید داخل ممنوع است. از همین رو یک کارشناس که نخواست نامش فاش شود در این باره به خبرنگار ما گفت: در ۴ ماهه پارسال واردات بسیار محدود بوده و حساسیت روی واردات برنج از سوی بانک مرکزی تخصیص ارز را با کندی مواجه کرده است.

علاوه بر این برنج های وارداتی از شرکت های دولتی نیز در زمستان عرضه شده و لذا به همین دلیل بازار با نوعی کمبود عرضه مواجه است و کسانی که دستی در کار دارند، می دانند که اوضاع چه خبر است!

وی با انتقاد به دستور معاون اول رئیس جمهور که پس از پایان دوره چهارماهه ممنوعیت فصلی، ثبت سفارش را متوقف ساخت، اظهارداشت: متوقف شدن ثبت سفارش در ماه‌های پایانی سال، در حالیکه رونق بازار موجب عرضه بخش اعظم تولید داخل و محصول وارداتی شده بود، زمینه از دست رفتن ثبات و برهم خوردن آرامش بازار برنج را بوجود آورده است.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران، خاطرنشان کرد: این روند موجب شد تا قیمت برنج ایرانی مجدد به کانال صعودی بازگردد و با از بین رفتن رقابت در بازار متعاقب آن محصول وارداتی نیز با افزایش قیمت روبرو خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه احساس خطر جدی این است که افزایش قیمت باقیمانده محصول برنج داخلی از سال گذشته به محصول سال جدید منتقل می‌شود، گفت: در دو ماه ابتدایی سال جدید مجموعا برای ۱۳۰ هزار تن ثبت سفارش مجوز صادر شده است و از طرفی با افزایش قیمت برنج داخلی، بار دیگر زنجیره دلالی شکل گرفته است که موجب افزایش بیش از پیش قیمت‌ها می‌شود.

کشاورز با ابراز نگرانی از وضعیتی که پیش روی بازار برنج قرار گرفته است، توضیح‌داد: اگر دولت و به طور خاص وزارت جهادکشاورزی و بانک مرکزی با فعالان صنعت برنج همراهی نکنند، قیمت برنج مانند سال ۱۴۰۱، با جهش قیمت غیرمنطقی روبرو شده و این‌محصول از سفره بسیاری خانواده‌های ایرانی خارج می‌شود.

وی با تاکید براینکه انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران برای بازگشت ثبات و تنظیم بازار برنج مواردی را به دولت پیشنهاد می‌دهد، تصریح کرد: تا پیش از فرا رسیدن دوره ممنوعیت فصلی واردات، مجوز ثبت سفارش ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تن برنج صادر شود.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران ادامه‌داد: مطالبات ارزی واردکنندگان باقیمانده از سال گذشته در اسرع وقت پرداخت و برای سال جدید نیز ارز نیمایی به واردات این محصول اختصاص یابد و باتوجه به تنش‌های سیاسی پیش آمده در فضای بین‌الملل و اهمیت اطمینان خاطر طرف‌های تجاری، بخشی از ارز مورد نیاز برای ثبت‌سفارش‌های جدید، را به صورت پیش پرداخت در اختیار واردکنندگان قراردهند.

وی افزود: در خصوص تولیدات داخلی نیز این توقع وجود دارد که دولت همچنان از بخش خصوصی حمایت کند تا مثل سال گذشته با مدیریت و هدایت انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران، واسطه‌ها حذف و محصول برنج جدید خریداری و با قیمت مناسب در اختیار مصرف‌کنندگان قرارگیرد.

کشاورز در پایان یادآور شد: طرح‌های انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران برای مدیریت و تنظیم بازار برنج سال قبل موفق بود که قابل اتکا برای دولت است و از وزیر و مدیران ارشد وزارت جهادکشاورزی می‌خواهیم با پیگیرب مطالبات واردکنندگان از بانک مرکزی برای رفع تعهدات ارزی شرایط بد کنونی را تغییردهند.