نیم نگاهی به صنعت کاشی و سرامیک؛ سفیران خوش رنگ و لعاب ایران

مهران ابراهیمیان

صنعت کاشی و سرامیک در ایران جزو صنایعی پر افتخار کنونی است که تولیدات آن به بازارهای جهانی راه یافته است، مردان بی ادعایی که در شرایط سخت اقتصادی سال گذشته بیش از ۶۷۰ میلیون دلار ارز آوری برای کشور داشته اند.

این هنر – صنعت  با سابقه چند هزار ساله  از معدود صنایعی است که خود را نه تنها به روز کرده بلکه با توان متعصبان و متخصصان  فعال در این حوزه  در حوزه طراحی و ساخت ماشین آلات نیز حرف برای گفتن زیاد دارند که می توان تبلورآن را در نمایشگاهی که از امروز در شهر افتاب آغاز به کار می کند، شاهد باشیم.

به گزارش عصر اقتصاد، حاشیه سود بالا، فناوری روز، وجود منابع معدنی مورد نیاز کشور، حضور بخش خصوصی در عرصه سرمایه گذاری از جمله نقاط قوت صنعت کاشی است که این صنعت را به یک صنعت ارز آور بدل کرده است.

 نمایشگاه امسال با استقبال بیشتر و افزایش ۲۰ درصد شرکت های داخلی و خارجی  نسبت به سال گذشته در حالی  از امروز درها را به روی بازدید کنندگان می گشاید وتا ۱۳ آبان ادامه خواهد داشت که کارنامه درخشانی را با خود دارد.

مهندس مرتضی صفدر زاده رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کاشی و سرامیک در این باره به عصر اقتصاد گفت: بیست و هشتمین نمایشگاه  کاشی و سرامیک و چینی بهداشتی امسال با استقبال بیشتری  از سوی  فعالان این حوزه مواجه شده به طوری که تمامی ظرفیت در نظر گرفته شده برای این نمایشگاه  با افزایش ۲۰ درصدی شرکت های فعال پر شده است.

حدود ۱۴۰ تولید کننده و صنایع جانبی آن در این نمایشگاه شرکت کرده اند  که در کنار آنها  تعدادی  از نمایندگان شرکت های خارجی نیز حضور دارند

وی افزود: حدود ۱۴۰ تولید کننده و صنایع جانبی آن در این نمایشگاه شرکت کرده اند  که در کنار آنها  تعدادی  از نمایندگان شرکت های خارجی نیز حضور دارند و پیش بینی می شود استقبال از این نمایشگاه چه از سوی هیات های خارجی و چه از سوی مشتریان استقبال بهتری نسبت به سال گذشته باشد هر چند که  وضعیت ساخت و ساز در کشور چندان تغییری نداشته است.

صفدرزاده در خصوص آخرین وضعیت این صنعت به عصراقتصاد گفت:  میزان سرمایه گذاری در این صنعت ۵ میلیارد دلار برآورد می شود که با این سرمایه گذاری  برای حدود ۴۵۰ هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم  اشتغال ایجاد شده است.

 وی همچنین میزان تولیدات سالانه  در این صنعت را ۵ میلیون متر مربع عنوان کرد و گفت: ظرفیت اسمی کارخانجات  هم اکنون حدود ۷۲۰ میلیون متر مربع است و امیدواریم  با برگزاری این نمایشگاه مشتریان داخلی و به ویژه خارجی جدیدی  به بازار کاشی و سرامیک اضافه شوند.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کاشی و سرامیک درباره وضعیت صادرات این صنعت ، گفت: هم اکنون ما به بیش از ۵۲ کشور  صادرات داریم که حدود ۶۷۰ تا ۶۸۰ میلیون دلار ارز آوری داریم.

 وی همچین مدعی است  در حوزه صادرات ما در خاورمیان و غرب آسیا  رقیبی نداریم و با رقبای خود فاصله زیادی داریم به نحوی که هم اکنون هم به لحاظ تولید و هم به لحاظ  میزان صادرات طبق آمارهای بین المللی در جایگاه پنجم جهان قرار داریم .

 وی ادامه داد: ما در تولید، انتقال تکنولوژی، نوآوری و شکوفایی و استفاده از دانش روز در صنعت  یکی از کشور های پیشتاز هستیم و این موفقیت در نتیجه تعامل ما با  جامعه علمی و دانشگاهی است.

برای ظرفیت خالی ۴۰ درصدی تولید چه باید کرد؟

این صنعت پر رنگ و لعاب اگر چه مایه فخر در وضعیت کنونی اقتصاد کشور است اما دچار گرفتاری ها و نقاط ضعف نیز هست به نحوی که گفته می شود این موفقیت  در سایه مشکلاتی چون  قطعی برق ، گاز و گازبها  میسر شده و نگرانی دیگر  این است که  تقریبا عمده سهم صادرات ما  به عراق است.

یک فعال در حوزه صادرات کاشی و صنعت در این باره می گوید:  با توجه به ظرفیت بیش از ۴۰ درصدی  معطل مانده میان ظرفیت اسمی و تولیدی  در کشور ما نیاز بیشتری به برنامه ریزی برای بازارهای هدف صادراتی داریم.

وی افزود: متاسفانه اگر بازار عراق را که تعامل بسیار خوبی داریم، کنار بگذاریم صادرات این صنعت دچار ضعف هایی چون بازاریابی علمی ، کم بودن عمق نفوذ در بازارهای هدف،ضعف برند سازی در بازارهای هدف، و وجود رقبای حرفه ای مانند هند و چین در بازارهای خارجی است که باید برای ان تلاش بیشتر کرد.

پیش بینی می شود  اندازه این بازار در سال ۲۰۲۷  با رشد ۷.۱ درصدی به ۳۲۰.۵ میلیارد دلار افزایش پیدا کند . و نکته قابل توجه دیگر در این پیش بینی  افزایش سهم قابل توجه آسیا پاسفیک  در سالهای پیش رو تقریبا سهم کم و ثابت خاور میانه است.

نگاهی به بازار های جهانی کاشی و سرامیک

بر اساس آخرین  آمار منتشر شده در سایت مارکتزاند مارکتز «marketsandmarkets»  که در سوم مهر ماه ۱۴۰۲ به روز شده  اندازه بازار کاشی و سرامیک  در سال ۲۰۲۲  همان طور که در جدول شماره یک  قابل مشاهده است، ۲۲۷ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار بوده است و پیش بینی می شود  اندازه این بازار در سال ۲۰۲۷  با رشد ۷.۱ درصدی به ۳۲۰.۵ میلیارد دلار افزایش پیدا کند. و نکته قابل توجه دیگر در این پیش بینی  افزایش سهم قابل توجه اسیا پاسفیک  در سالهای پیش رو تقریبا سهم کم و ثابت خاور میانه است.

 پیش از این نیز اندازه بازار جهانی سرامیک در سال ۲۰۲۰ با مشکلات جدی کرونا  ۲۴۷.۴ میلیارد دلار ارزش گذاری شده بود و در آن سال نرخ رشد ترکیبی سالانه (CAGR) 4.4 درصد از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۸ پیش بینی شده بود.

 از این رو به نظر می رسد صنعت کاشی و سرامیک باید پیش از گذشته بر روی بازاریابی بین المللی تمرکز کرده وبا توجه به ظرفیت موجود و انرژی  نسبتا ارزان، فرصت های جدیدی را نزدیک شدن تولید به ظرفیت های اسمی خلق کند.

خوش یُمنی عدد ۵ برای صنعت کاشی و سرامیک

 همان طور که به طور تلویحی در بالا نیز اشاره شد، ظاهرا عدد ۵ برای این صنعت خوش یمن است و آمارهای  افتخار امیز این صنعت با ۵ همراه است که در زیر مرور می کنیم:

۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری موجود در صنعت کاشی و سرامیک ایران

۵۰۰ میلیون متر مربع  تولید

۴۵۰ هزار نفر شاغل مستقیم و غیر مستقیم

جایگاه ۵  جهان از لحاظ تولید

جایگاه ۵  جهان از لحاظ میزان صادرات

حدود ۵۰ درصد از تولیدات صادر می شود

۵۲ کشور مقصد کاشی و سرامیک ایرانی