علیرضا علیآبادیان-معاون توسعه محصول فینوپیا
سیستم نام دامنه (DNS) از دهه ۱۹۸۰ به جزء ضروری اینترنت تبدیل شده است و مانند یک دفترچه تلفن عمل میکند. این سیستم بهعنوان مثال، نام دامنههای خوانا برای انسان را به آدرسهای IP عددی برای دسترسی به رایانهها یا دستگاهها ترجمه میکند.
سیستم نام دامنه بهصورت سلسلهمراتبی و توزیعشده ساخته شده است تا کل آن منعطف و مقیاسپذیر باشد.
به گزارش فینوپیا، سرویس نام اتریوم (ENS) نیز یک سرویس نام غیرمتمرکز است که روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است. اتریوم، یکی از محبوبترین بلاکچینهای موجود است و به کاربران خود اجازه میدهد تا با توسعه قراردادهای هوشمند، انواع مختلفی از برنامههای غیرمتمرکز را ایجاد کنند.
سرویس نام اتریوم نیز قصد دارد با بهرهگیری از قراردادهای هوشمند در اتریوم دقت سرویس نام دامنه را افزایش دهد و راهحل مکملی برای این سیستم باشد. این سرویس بیشتر از همه بر منابع وب ۳ مانند آدرسهای بلاکچین و وبسایتهای غیرمتمرکز تمرکز کرده است.
بنا بر دادههای موجود، سرویس نام اتریوم با بیش از ۱۷۰ سرویس محبوب از جمله کیف پولهای بلاکچینی، برنامههای غیرمتمرکز و مرورگرهای مختلف یکپارچه شده است.
بهعنوان مثال، مرورگرهایی مانند کروم و فایرفاکس پسوندهایی برای حل نام دامنههای سرویس نام اتریوم دارند و کاربران میتوانند مستقیماً آنها را در مرورگرهای خود بنویسند.
سرویس نام اتریوم در طول چهار سال تکامل خود طرفداران بسیار زیادی در میان معاملهگران به دست آورده است؛ چراکه آنها با استفاده از نامهای مذکور میتوانند آدرسهای کیف پول خود را بسیار قابلدرکتر و سادهتر کنند.
تعداد دامنههای ثبتشده در این سرویس، در حال حاضر با نزدیکشدن به رویداد ادغام از ۲ میلیون عدد فراتر رفته و رکورد جالبتوجهی را ثبت کرده است.
برخی از کاربران مایلاند برای نامهای کمیاب این سیستم هزینه بالایی بپردازند و برخی نیز تمایل دارند تا جایی که میتوانند نامهای زیادی برای خود ثبت کنند تا در آینده بتوانند آنها را قیمت بیشتری به فروش برسانند.
بهطور کلی، سرویس نام اتریوم با استفاده از چند قرارداد هوشمند کنترل میشود. این قراردادها وظیفه تعامل با کاربران و ثبتنام و مدیریت خودکار نامها را انجام میدهند. قراردادهای هوشمند مذکور عمدتاً در سه دسته قرار میگیرند: دفتر ثبت، ثبتکنندهها و تفکیککنندهها.
دفتر ثبت قرارداد هوشمندی است که فرایند طراحی و ساخت نامهای موجود در سرویس نام اتریوم را در هر سطحی ذخیره میکند. قرارداد مذکور وظیفه پیگیری تمام دامنهها و زیر دامنهها را هم برعهده دارد. برای اینکه طی حراجی نامهای بیاهمیت و مبتذل شمارش نشود و نامهای با طولهای مختلف، در قراردادهای هوشمند یک شناسه با طول ثابت داشته باشند، ENS نامهای موجود را به شکل هش آنها ذخیره میکند.
به این هشها «هشِ نام» گفته میشود و میتوان آنها را با ترکیب هش بالاترین قسمت نامهای دامنه و قسمتهای دیگر و سپس انجام هش مجدد روی آن محاسبه کرد. این سازوکار باعث میشود تا ساختار سلسهمراتبی نامهای ایجادشده در سرویس نام اتریوم حفظ گردد.
ثبتکنندهها نیز نوعی قرارداد هوشمند هستند که یک نام در خود جای دادهاند و میتوانند به طور خودکار نام دامنهها را بر اساس برخی قوانین (بهعنوان مثال پرداخت) به کاربران اختصاص دهند.
علاوه بر این، مالکیت دامنهها نیز در این قراردادهای هوشمند ثبت میشود و معاملهگران با استفاده از آنها میتوانند نام دامنه موجود در DNS را در سرویس نام اتریوم خود ادغام کنند. قراردادهای هوشمند مربوط به تفکیککنندهها نیز روند تبدیل نام به رکورد را در خود ذخیره میکنند.
بعد از ایجاد نامهای اتریومی، آنها طی یک حراجی به فروش گذاشته میشوند. قیمت دامنههایی که سهرقمی هستند یا معنای مشخصی دارند، معمولاً بیشتر از دامنههای دیگر است.
با این حال، معاملهگران پس از خرید این دامنهها میبایست هزینهای را هم برای تمدید سالانه آنها بپردازند. هر چه تقاضای دامنهها بیشتر باشد، قیمت و هزینه تمدید آنها هم افزایش مییابد.
برای مثال هزینه تمدید سالانه دامنههای ۵ بخشی تنها ۵ دلار در سال و هزینه تمدید سالانه دامنههای ۳ بخشی ۶۴۰ دلار در سال است. گفتنی است که تمام این هزینهها با توجه قیمت اتریوم، معادلسازی میشود و تنها از طریق این ارز دیجیتال قابل پرداخت است.
گرانترین دامنه اتریومی که تاکنون به فروش رفته است، «paradigm.eth» نام دارد. این دامنه در اکتبر ۲۰۲۱ (مهر ۱۴۰۰) به قیمت ۴۲۰ اتریوم که در آن زمان برابر با ۱.۵ میلیون دلار بود، فروخته شد.
فعالان صنعت ارزهای دیجیتال باور دارند که محبوبیت ENS همچنان ادامه دارد و در آیندهای نهچندان دور مشاغل و برندهای بزرگ و کوچک مجبور میشوند از آنها بهعنوان هویت خود در دنیای بلاکچینها استفاده کنند. برخی حتی معتقدند دامنههای اتریومی در زبانهای دیگری مثل چینی، عربی و فرانسوی هم گسترش پیدا میکنند.
سیستم نام اتریوم علیالخصوص فرایند پرداخت ارزهای دیجیتال را برای بسیاری از شرکتهای بزرگ ساده میکند. برای مثال، شرکتها و سایتهایی که قصد دارند از طریق ارزهای دیجیتال بلیت کنسرت، تئاتر یا سینما را بفروشند، میتوانند آدرسهای دیجیتال طولانی خود را با استفاده از نامهای مذکور کوتاه کنند. در این صورت، مشتریان هم مجبور نیستند برای هر بار پرداخت، آدرسها را رونویسی و جایگذاری نمایند.
از آنجا که سیستم نام اتریوم برای قراردادهای هوشمند بلاکچین اتریوم توسعه داده شده و مخصوص اکوسیستم این ارز دیجیتال است، از مشکلات امنیتی که سیستم نام دامنه با آن مواجه است، رنج نمیبرد.
سیستم نام دامنه، دامنهها و نامها را در یک منبع متمرکز ذخیره میکند و دقیقاً به همین خاطر مستعد هک شدن است.
برای مثال میتوان به سال ۲۰۲۰ اشاره کرد که گروه تحقیقاتی گوگل متوجه شد ۱۸۰۰۰۰ حمله به این سیستم رخ داده است. این در حالی است که نامها و دامنههای اتریومی قابل نابودی نیستند و بلاکچین اتریوم امنیت آنها را تضمین میکند.