گزارش احمد عابدی خبرنگار خراسان شمالی روزنامه عصر اقتصاد از گردهمایی سران ایلات و طوایف در اسفراین
در یکی از بزرگ‌ترین تجمعات قومی سال جاری، گردهمایی سران ایلات و طوایف استان خراسان شمالی در منطقه عشایری «تخته میرزای اسفراین» برگزار شد.
این گردهمایی با حضور مقام‌های بلندپایه دولتی و نمایندگان مجلس، به‌منظور بررسی چالش‌ها، نیازها و فرصت‌های پیش روی جامعه عشایری برگزار شد. عشایری که گرچه تنها ۱.۵ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، اما ۲۵ درصد نیاز پروتئینی کشور را تأمین می‌کنند.
در این مراسم، پیمان فلسفی، نماینده تهران و رئیس فراکسیون کشاورزی پویا و امور عشایر مجلس، با تأکید بر نقش بی‌بدیل عشایر در اقتصاد مقاومتی گفت: «عشایر، نمونه‌ای عالی از اقتصاد مقاومتی هستند و همه وزرا باید در خدمت این قشر باشند؛ زیرا وزارت جهادکشاورزی به‌تنهایی توان پاسخگویی به مسائل آنان را ندارد. اگر چرخ اقتصاد عشایر خوب بچرخد، چرخ اقتصاد کشور نیز خواهد چرخید.»
جهانبخش میرزاوند، معاون وزیر و رئیس سازمان امور عشایری، نیز در این نشست با اعلام برنامه‌های تحولی دولت چهاردهم گفت: «برای نخستین بار، عشایر دارای هویت پستی و مکانی خواهند شد. در هفته دولت کد پستی ییلاقی و قشلاقی به عشایر اختصاص می‌یابد و خدمات پست سیار تا چادرهای آنان ادامه خواهد یافت. همچنین لایحه جامع خدمات‌رسانی به عشایر تا پیش از هفته دولت به مجلس ارائه می‌شود.»
میرزاوند بر لزوم جهاد تبیین نقش عشایر تأکید کرد و از ایجاد بسترهای خبری اختصاصی مانند خبرگزاری عشایر و توسعه هنرستان‌ها و مراکز فنی‌وحرفه‌ای ویژه این قشر خبر داد. به گفته او، برنامه‌ریزی برای برندسازی تولیدات عشایر و تبدیل هر سیاه‌چادر به کارگاه تولیدی و بوم‌گردی در دستور کار دولت است.
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهادکشاورزی نیز ضمن تبیین سیاست‌های دولت چهاردهم، گفت: «نگاه رئیس‌جمهور به عشایر نگاهی تازه و تحول‌گراست. انتصاب رئیس سازمان امور عشایری از بین فرزندان جامعه عشایری، بیانگر این نگاه است. حمایت از عشایر، کمک مستقیم به امنیت غذایی کشور است.»
وزیر جهادکشاورزی با اشاره به حذف ارز ترجیحی نهاده‌ها در سه سال اخیر که آسیب‌های جدی به تولید دام سبک وارد کرده، اعلام کرد: «با حمایت ویژه رئیس‌جمهور، نرخ ارز ترجیحی نهاده‌ها به ۲۸۵۰۰ تومان بازگشت تا بخشی از خسارات وارده به دامداران جبران شود.»
سیدمحمد پاکمهر، نماینده مجلس، خواستار عبور از نگاه سنتی به عشایر شد و گفت: «در خراسان شمالی جمعیت روستایی و عشایر از جمعیت شهری بیشتر است و نیازمند نگاه ویژه وزارت جهادکشاورزی هستیم.»
طاهره قیومی، مشاور وزیر جهادکشاورزی در امور بانوان نیز بر نقش زنان در جامعه عشایری تأکید کرد و افزود: «ارتقای کسب‌وکار، بهداشت و سلامت زنان عشایری از اولویت‌های وزارتخانه است.»
در بخش دیگری از گردهمایی، هادی قوامی، نماینده مجلس، با بیان مشکلات اساسی عشایر مانند خشکسالی و عدم دسترسی به وام‌های مناسب، اظهار داشت: «یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی باید برای تأمین دام عشایر تخصیص یابد. در سال گذشته با دستور وزیر جهادکشاورزی، خرید حمایتی دام آغاز شد که به بهبود وضعیت بازار دام کمک کرد.»
سردار فرجی، فرمانده سپاه جوادالائمه (ع)، نیز با اشاره به نقش تاریخی عشایر در دفاع از انقلاب، گفت: «جامعه عشایر استان تاکنون ۶۸ شهید تقدیم نظام کرده‌اند. ۲۲ هزار نفر از عشایر استان عضو بسیج هستند و طرح «همگام با عشایر» در حوزه‌های مختلف از جمله عمرانی، خدماتی، فرهنگی و امنیت کوچ در حال اجراست.»
بهمن نوری، استاندار خراسان شمالی، در این گردهمایی گفت: «با توجه به کاهش دام مولد و تبعات شدید خشکسالی، تغییر الگوی کشت باید در دستور کار باشد. با وجود تلاش‌های فراوان برای خدمت به عشایر، هنوز خدمات ارائه‌شده کافی نیست و نیازمند تلاش مضاعف هستیم.»
وی از برنامه‌هایی برای بهسازی راه‌های دسترسی عشایر و ارائه تسهیلات بانکی برای جبران خسارت و امهال وام‌های آنان خبر داد.
هم‌اکنون در خراسان شمالی، ۷۴۰۰ خانوار عشایری از ۳۷ طایفه، با جمعیتی بالغ بر ۲۸۵۰۰ نفر زندگی می‌کنند که سالانه ۴ درصد گوشت قرمز کشور و ۹ هزار مترمربع دست‌بافته تولید می‌کنند. عشایر این استان با چالش‌های متعددی از جمله خشکسالی شدید در ۹۰ درصد مساحت استان، کمبود منابع آب، نیاز به افزایش سهمیه نهاده‌های دامی و سوخت، بهبود ایل‌راه‌ها و زیرساخت‌های ارتباطی، روبه‌رو هستند.
در این گردهمایی که به‌عنوان فرصتی برای هم‌اندیشی، هم‌افزایی و پیگیری مطالبات جامعه عشایری تلقی می‌شد، مقام‌های کشوری و استانی متعهد شدند تا سیاست‌ها و برنامه‌هایی واقع‌گرایانه برای حمایت از این قشر مولد و مقاوم تدوین و اجرا کنند.
در پایان، امید آن است که با توجه به برنامه‌های مطرح‌شده و تخصیص بودجه‌های موردنیاز، گام‌های مؤثری در جهت بهبود کیفیت زندگی عشایر و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های آنان برداشته شود؛ تا همان‌گونه که گفته شد، با چرخش چرخ اقتصاد عشایر، چرخ اقتصاد ملی نیز به حرکت درآید.
