آغاز دورانی جدید در نظارت بر کاتالیست‌های خودرو و کاهش آلودگی هوا
به دلیل عدم آمادگی آزمایشگاه‌های کشور، از سال ۱۴۰۲ تاکنون استاندارد ۲۳۲۱۲ جهت کنترل بر مبدل‌های کاتالیستی به مرحله اجرایی نرسیده بود.
علی مولانا، مدیر واحد مرکز آزمون خودرو و محیط زیست شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، طی تشریح برنامه‌ها و دستاوردهای آزمایشگاه شیمی کاتالیست در راستای کاهش آلایندگی خودروها، از تحقق اجراسازی استاندارد ملی ۲۳۲۱۲ در تست مبدل‌های کاتالیستی خبر داد.
او با اشاره به اینکه از سال‌های گذشته یکی از موضوعات اساسی در برنامه توسعه این بخش، اجرای آزمون‌های آلایندگی، به‌طور جامع چه در سطح خودرو و چه در سطح قطعات موثر در آلایندگی منابع متحرک بوده است، گفت: “مبدل‌های کاتالیستی یکی از این قطعات هستند که کنترل آلاینده‌های خروجی از اگزوز را بر عهده دارند.”
مولانا در ادامه بیان داشت: “به‌همین منظور تلاش کردیم تجهیزات مربوط به تست مبدل‌های کاتالیستی را در مرکز آزمون آلایندگی ایجاد کنیم و آزمون‌های این حوزه را پیاده‌سازی کنیم. در آن مقطع، استاندارد ملی مشخصی برای اندازه‌گیری فلزات گرانبها و سایر آزمون‌های مبدل کاتالیستی وجود نداشت و در واقع نظارت‌های کیفی بر این قطعه صرفا براساس استانداردهای کارخانه‌ای شامل استاندارد پژو بود.
لذا سازمان ملی استاندارد نسبت به تدوین استاندارد ملی جهت نظارت کیفی بر این قطعات و کنترل واردات و همچنین تولیدات داخلی این قطعه اقدام نمود. که سرانجام در سال ۱۴۰۲ استاندارد ملی با شماره ۲۳۲۱۲ تهیه و به عنوان استاندارد ملی مبدل‌های کاتالیستی در دستور اجرا قرار گرفت. با این حال، به دلیل عدم آمادگی آزمایشگاه‌های کشور، این استاندارد تاکنون به مرحله اجرایی نرسیده است.”
او افزود: “قرار است از یکم آذرماه سال جاری، این استاندارد در کشور اجرایی شود و تمام مبدل‌های کاتالیستی، چه وارداتی و چه تولید شده در داخل، باید تحت آزمون‌های این استاندارد قرار بگیرند. خودروسازان و قطعه‌سازان نیز موظف به رعایت الزامات این استاندارد هستند.”
مولانا همچنین با اشاره به تاریخچه تست‌ها و استانداردهایی که بر روی قطعه کاتالیست در اروپا تعریف شده، ادامه داد: “سطح استاندارد جهانی همیشه مدنظر این مرکز بوده و در این زمینه با تجهیز کردن آزمایشگاه به دستگاه نشر اتمی ICP و سایر تجهیزات توانستیم آمادگی کامل جهت اندازه گیری فلزات گرانبهای پالادیوم، رودیوم و پلاتین در کاتالیستها ارتقا دهیم.”
مدیر مرکز آزمون خودرو و محیط زیست ISQI همچنین از همکاری با سازمان حفاظت محیط زیست برای کنترل کیفیت کاتالیست‌های خودروها خبر داد و گفت: “این سازمان می‌تواند با استفاده از نتایج این تست‌ها، کیفیت کاتالیست‌های نصب شده روی خودروها را مورد نظارت قرار دهد.”
مولانا ادامه داد: “در سال گذشته پیشنهاداتی جهت اجرای آزمون‌هایی در راستای کاهش آلودگی هوا به سازمان محیط زیست ارائه کردیم. در این راستا جلسات متعددی برگزار شد و رضایت خودروسازان نیز جلب شد که آزمون PGM یا اندازه‌گیری میزان فلزات گرانبهای کاتالیستها مورد آزمون قرار بگیرد. به موجب ابلاغ از طرف مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، مقرر شد این آزمون در فاز تست‌های تایپ اپروال برای خودروهای تولیدی در کشور اجرایی شود. به این صورت که پس از انجام تست‌های نوع یک یا انتشارات خروجی از اگزوز خودروها، قطعه مبدل‌های کاتالیستی از روی خودرو دمونتاژ و مورد آزمایش قرار بگیرد.”
او در پایان از اجرای کامل استاندارد ۲۳۲۱۲، از ۱ آذرماه امسال خبر داد و اعلام کرد: “این استاندارد شامل پنج آزمون از جمله آزمون‌های اندازه‌گیری فلزات گرانبها، افت فشار، دمای عملکرد مبدل کاتالیستی، لایت‌اف و چسبندگی واشکوت می‌شود.
مدیر مرکز آزمون خودرو و محیط زیست، از تجهیز و تکمیل این آزمایشگاه در مجتمع آزمایشگاهی ایمنی و سنجش آلایندگی خودرو ISQI، ابراز امیدواری کرد و گفت: “در حال حاضر، این قبیل آزمون‌ها غالباً در آزمایشگاه‌هایی انجام می‌شود که خود، تولیدکننده این قطعات هستند، اما ISQI به‌عنوان تنها آزمایشگاه مستقل از خودروساز و قطعه‌ساز می‌تواند به عنوان دستگاهی ناظر و بی‌طرف، در حوزه تست‌های آلایندگی و کاتالیستها، این آزمون‌ها را انجام دهد.”
