اثر روانی سامانه بازرگام بر بازار
سکینه مهرائی
رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان می‌گوید اثر روانی سامانه بازرگام بر بازار بیشتر از تاثیر واقعی و دخالتش در بازار نمود داشته است.
از زمان راه‌اندازی سامانه بازرگام و عرضه کالاهای اساسی، این سامانه حرف و حدیث‌های زیادی به دنبال داشت؛ از تاخیر در ارسال تا ارائه محصولات بی‌کیفیت اما چند روزی است که درباره عرضه برنج در سامانه بازرگام صحبت‌های زیادی مطرح می‌شود و این اتفاقات سبب شده است که اطمینان در میان مصرف‌کنندگان از بین برود یا کم‌رنگ شود.
در همین زمینه رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان توضیحاتی ارائه داده است.
مهدی نجف‌پور در پاسخ به این سوال که چگونه مصرف‌کنندگان می‌توانند به سامانه بازرگام اعتماد کنند و برنج خود را از این سامانه تهیه کنند، گفت: عرضه کالاها در پلت‌فرم‌های اینترنتی در کشور یک تجربه جدید است و در جلسات ستاد تنظیم بازار مقرر شد که سامانه‌ای تحت عنوان بازرگام طراحی شود تا بتواند عرضه مستقیم و با قیمت مناسب‌تر از قیمت بازار اقلام و مایحتاج به دست مصرف‌کنندگان برساند؛ یکی از این اقلام برنج بود.
این کالا در شش هفت ماه گذشته با چند چالش مواجه شد؛ از آنجایی که به چند دلیل برنج ایرانی افزایش قیمت شدیدی پیدا کرد طبیعتا روی قیمت برنج وارداتی هم اثر گذاشت؛ یکی از این دلایل کاهش سطح زیرکشت برنج داخلی به دلیل خشکسالی‌ها وکاهش بارندگی بود که عرضه را کاهش داد.
بخش دیگر چالش در فروش و عرضه برنج‌کاران در شهریور و مهر بود که برخی از دلالان و سودجویان برنج‌ها را از کشاورزان خریداری کردند و دست به احتکار آن زدند و در موقعی که در بازار کمبود به وجود آمد با افزایش قیمت غیرمتعارف و به صورت قطره‌چکانی برنج را عرضه کردند.
رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان ادامه داد: در این جا اولین مطالبه ما به عنوان نماینده مصرف‌کنندگان از قوه قضائیه و دستگاه نظارتی این هست که حتما متخلفان را شناسایی کنند و با آنها برخورد شود چون موضوع ارزاق اساسی مردم است و شوخی‌بردار نیست.
او درباره اثر روانی سامانه بازرگام بر بازار گفت: بازرگام پلت‌فرمی بود که برای عرضه و کنترل اقلام اساسی طراحی شد البته عرضه کالا در این پلت فرم محدود است که تمام جامعه را نمی‌تواند پوشش دهد ولی اثر روانی می‌تواند در جامعه به جا بگذارد و تا حدودی اثر مثبتی دارد چراکه وقتی فردی در بازار آزاد اقدام به فروش برنج با قیمت غیرمتعارف می‌کند این ادعا مطرح می‌شود که در سامانه بازرگام همین کالا با قیمت پایین‌تری دارد عرضه می‌شود؛ بنابراین اثر روانی این موضوع بیشتر از اثر واقعی و دخالتش در بازار نمود پیدا می‌کند.
نجف‌پور درباره برخورد با متخلفان توضیح داد: اگر تخلفی محرز شود فرقی نمی‌کند که متولی دولت باشد یا بخش غیردولتی حتما باید برخورد شود و از مسئولان نظارتی انتظار داریم که ورود به موقع و درستی داشته باشند.
او در واکنش به خبر عرضه برنج بی‌کیفیت و تقلبی گفت: من از اتفاقی که افتاده اطلاع ندارم و این که تا چه حد تخلف احراز شده و رسیدگی به این موضوع با مسئولان ذی‌صلاح است.
با توجه به گران شدن برنج یک عده سودجو برنج‌های خارجی هندی و پاکستانی را با ایرانی مخلوط می‌کنند و به اسم برنج ایرانی می‌فروشند که ذات این کار تخلف است و باید برخورد شود و هیچ فرقی نمی‌کند که این تخلفات در سامانه‌های تحت مدیریت دولتی باشد یا خصوصی.
رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان افزود: ما اعتقاد داریم اگر کالا به وفور در بازار عرضه شود نیازی به چنین سامانه‌هایی نیست. موضوع اصلی در دسترس بودن کالای مورد نیاز مردم است حال از طریق بازرگام باشد یا میادین میوه وتره‌بار یا از طریق عرضه‌های مستیقم در نمایشگاه‌ها؛ اما تمرکز روی یک سامانه و پلت‌فرم اینترنتی برای این که تنظیم بازار را داشته باشد، درست نیست و اشتباه محض است.
نجف‌پور عنوان کرد: خواسته ما این است اگر قرار است دولت به ذخایر استراتژیک و عرضه در بازار ورود کند باید بداند که این پلت‌فرم‌ها کفایت نمی‌کند و باید در تک‌تک محله‌ها کالا مستقیم عرضه شود و آنقدر عرضه شود که که اثر مثبت خود را در بازار بگذار.
او افزود: قیمت برنج داخلی که تا قیمت ۹۰ هزارتومانی افزایش داشت و این به دلیل عرضه محدود برنج به بازار بود که اگر این روند ادامه داشته باشد هم برنج وارداتی گران به دست مردم می‌رسد و هم برنج تولید داخل. تنها راه نجات این موضوع این است که ذخایر استراتژیک هنگام تقاضا به وفور در بازار توزیع شود، محدودیتهای واردات از بین برود و تسهیل در امر واردات انجام شود.
البته اتفاق خوبی که افتاد این بود که ارزش افزوده‌ای که از دی ماه لحاظ شد و قرار بود برای واردات برنج ۹ درصد اخذ شود به یک درصد کاهش پیدا کرد و حتما تا یک سال آینده اثرگذار خواهد بود. این عمل قابل تقدیر است. از این اقدامات باید بیشتر انجام شود تا مردم در شب عید و در آستانه ماه رمضان دچار خسران نشوند.
