بورس صحنه گردان بازیگران اقتصادی

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار وظیفه سازمان بورس را حمایت بیشتر از حقوق سرمایه‌گذاران خرد و ایجاد توازن میان همه بازیگران اقتصادی عنوان کرد.

به گزارش عصراقتصاد، حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در نشست تخصصی بررسی رابطه اصلاحات اقتصادی و رونق بورس در حاشیه نمایشگاه بانک، بورس، بیمه و خصوصی‌سازی گفت: مباحث مطرح شده از سوی صاحبنظران اقتصادی صحبت‌های عمیق و دقیقی است، اما موضوع جدیدی نیست و در دهه‌های گذشته تکرار شده است. امروز ما نیازمند مباحث جدید و راهگشا هستیم.

وی اضافه کرد: در موضوع اصلاحات اقتصادی مجموع حکمرانی در کشور به این مبحث اعتقاد داشته اما هر زمانی که عزم این کار وجود داشت با موانع و مشکلاتی روبه‌رو شده است و این مسائل مشکلاتی است که بی‌شک باید حل شود.

باید به مفهوم دقیقی از رونق در بازار سرمایه برسیم

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه امروز باید اصلاحات به صورت تدریجی باشد چرا که هر زمانی ما تلاش کردیم با شتاب به اصلاحات بپردازیم به مشکل خوردیم، اظهار کرد: واقعیت این است که اگر بخواهیم یک بازه چهار یا پنج ساله را برای اصلاحات در نظر بگیریم تا این برنامه شروع شود و به نتیجه برسد باید دست روی دست بگذاریم اما همه ارکان کشور باید وظیفه خود را انجام دهند تا ببینیم کدام راهکارها بهتر است.

صیدی ادامه داد: اگر بخواهیم بدانیم رونق بازار بورس و سرمایه چگونه باید باشد ابتدا باید به مفهوم دقیقی از رونق در بازار سهام برسیم. رونق یعنی چشم‌انداز قابل قبولی از معاملات وجود داشته و نقدشوندگی بازار به شکل مطلوبی باشد. بدون بازه مطلوب و مورد انتظار حجم معاملات در بازار بالا نمی‌رود و در این شرایط نقدشوندگی نیز ارتقاء نمی‌یابد که این به معنای این است چشم‌انداز اقتصادی در وضعیت مناسبی نخواهد بود.

با خروج سرمایه گذاران از بازار سهام عملکرد شرکت ها نامطلوب می شود

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه گفت: مشکل ما زمانی آغاز می‌شود که نگاه به آینده بازار سرمایه ناامیدانه باشد و سرمایه‌گذاران از بازار سهام خارج شوند که در نهایت بازده مورد انتظار رقم نمی‌خورد و چشم‌انداز آینده و عملکرد شرکت‌ها نامطلوب می‌شود.

وی ادامه داد: در مورد بازار سرمایه امروز یک رابطه مرغ و تخم‌مرغی بین روندهای اقتصادی (پویای اقتصادی) و بازار سرمایه شکل گرفته و این واقعیت که گفته می‌شود بازار سهام دماسنج اقتصاد است درست است؛ اما این نیست که فقط دماسنج اقتصادی کشور باشد چرا که بازار سهام یک بازار بسیار اثرگذار در اقتصاد است.

صیدی در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد: در این رابطه وظیفه و هدف اصلی سازمان بورس تسهیل در تشکیل سرمایه است و برای تحقق این موضوع ابتدا باید از افزایش کارایی بازار شروع کرد تا حقوق سرمایه‌گذاران حفظ و در نهایت مسیر تشکیل سرمایه میسر شود. بازار سرمایه مانند هر بازار دیگری ذینفعان متعددی دارد که اگر وضعیت این بازار مطلوب باشد همه ذینفعان باید منتفع شوند.

وی ادامه داد: ‌سازمان بورس و اوراق بهادار باید شرایط را برای مدیریت بازار به نفع تمامی ارکان و ذینعفان بازار سرمایه فراهم کند و همچنین باید میان ارکان به عنوان تنظیم‌گر و نهاد نظارتی عمل کند.

صیدی گفت:‌ در نظام حکمرانی اقتصادی مسائل مختلفی از جمله رویکردها و سیاست‌های اقتصادی، قوانین و ضوابط، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، بودجه، نرخ تورم، نرخ سود بانکی و نرخ ارز وجود دارد. در برنامه هفتم توسعه بازار سرمایه هم از نقش‌آفرینان اقتصادی و هم از نهادهای اثرپذیر است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: امروز نرخ سود بانکی و بهره یکی از پیچیده‌ترین متغیرها در اقتصاد است. به عقیده من نرخ بهره به مرور زمان خود را تعدیل می‌کند؛ اگر چه نرخ بهره در همه جای دنیا از سوی سیاست‌گذار پولی اعمال می‌شود اما به مرور زمان خود را تعدیل می‌کند. همچنین نرخ ارز و درآمدهای ارزی و دسترسی‌پذیری به ارز یکی دیگر از مباحث مهم و اثرگذار در بازار سرمایه است.

وی بیان کرد: ماموریت سازمان بورس این است که نقش خود را به عنوان یک کنشگر در بازار سرمایه در مدیریت و کنترل متغیرهایی که در بالا اشاره شد اعمال می‌کند.

صیدی در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد: امروز بنگاه‌های اقتصادی هستند که تولید ناخالص داخلی را رقم می‌زنند و سازمان بورس موظف است با بنگاه‌های اقتصادی در تعامل باشد و وقتی که بین سیاست‌گذار با بنگاه‌های اقتصادی چالش‌هایی ایجاد می‌شود وظیفه سازمان بورس است که در حوزه‌های مختلف این تعامل را ایجاد کند، چرا که سازمان بورس به عنوان نهاد تنظیم‌گر و ناظر در بازار سرمایه موظف به همراهی و حمایت از بنگاه‌های اقتصادی است.

وی ادامه داد: برای مثال مساله ناترازی انرژی موضوعی بسیار اثرگذار در بنگاه‌های اقتصادی است و ما در تلاش هستیم که با رایزنی میان ارکان مختلف دولت با بنگاه‌های اقتصادی شرایط مطلوبی را ایجاد کنیم تا در نهایت بین رضایت جامعه و منافع بنگاه‌ها یک توازن ایجاد شود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین در رابطه با موضوع تامین سرمایه در لایحه بودجه و مصارف بودجه‌ای اظهار کرد: در لایحه بودجه مصارف بودجه‌ای بسیار انقباضی بسته شده است. امروز این مسائل باعث شده تدوینگر بودجه به دنبال محلی برای تامین مالی باشد. در این راستا اقداماتی از طریق معافیت‌های مالیاتی برای بنگاه‌های فعال اقتصادی و همچنین مفاد قانون تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها اقدام کند.

صیدی تصریح کرد: همچنین موضوع حاکمیت شرکتی یکی دیگر از مباحث مهم است که سازمان بورس برنامه‌های مهمی برای اصلاح آن دارد. برای مثال یک هلدینگ بزرگ اقتصادی در کشور طی سه سال گذشته هفت مدیرعامل عوض کرد که این یعنی در بخش حاکمیت شرکتی نیازمند کار یا اصلاحات هستیم.

حمایت سازمان بورس از حقوق سرمایه‌گذاران خرد

وی ادامه داد: امروز نزدیک به ۱۱۴۰ نهاد مالی فعال در کشور وجود دارد و وظیفه اصلی ما این است که این نهادها را با ابزارهای تامین مالی کمک کرده تا در نهایت به بزرگ شدن بازار منتج شود.

صیدی در بخش دیگری از گفته‌های خود خاطر نشان کرد: سرمایه‌گذاران خرد برای بازار سرمایه بسیار مهم هستند، اما متاسفانه قدرت نهادهای مالی را ندارند، بنابراین وظیفه سازمان بورس این است که از این بخش حمایت بیشتری به عمل آورده و از حقوق آنها دفاع کند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: تلاش ما این است که نقدشوندگی بازار بیشتر شود. در جلساتی که با بانک مرکزی داشتیم تاکید شد که ما باید با یکدیگر هماهنگ باشیم، چرا که اگر هر کدام از ما بخواهیم راه خود را به پیش ببریم اقتصاد کشور لطمه می‌بیند. ما تا می‌توانیم باید از مداخله در بازارها جلوگیری کنیم و به سمت تنوع‌بخشی به ابزارهای بازار و تامین مالی بیشتر حرکت کنیم تا در نهایت نااطمینانی در بازارهای مالی کاهش یابد.

تحقق اصلاحات اقتصادی با کنار گذاشتن اقتصاد دستوری

در ادامه این نشست موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان گفت: امروز اگر بخواهیم از مقامات اقتصادی درخواستی داشته باشیم باید این درخواست‌ها اصولی باشد. اگر نرخ بهره آزاد است ما باید آزادی بازارهای مالی را خواستار باشیم. اگر شرکت‌ها با قیمت‌گذاری دستوری مشکل دارند باید آزادی بازارها را خواستار باشند.

وی افزود: با این حال اگر بگوییم در شرایط فعلی نمی‌توان همه این خواست‌ها را تحقق بخشید من نیز موافق آن هستم. مشکلی که امروز در سیستم ما وجود دارد مربوط به ساختارها است که در قانون اساسی شروع شده و به دیگر بخش‌های اقتصادی کشور تسری یافته است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در قانون اساسی آمده است که اقتصاد وسیله است و هدف نیست که نتیجه این تفکر به وضعیت فعلی اقتصادی منتج شده است.

غنی‌نژاد خاطرنشان کرد: امروز مدل اقتصادی ایران یک مدل مبتنی بر رشد اقتصادی بدون بازار آزاد است. با این حال در سال‌های اخیر مقامات کشور به این نتیجه رسیده‌اند که مدل اقتصادی فعلی نیازمند اصلاحات است؛ اگر چه این اصلاحات در پایان دهه ۶۰ و با اعتماد به بخش خصوصی و غیردولتی کردن اقتصاد آغاز شد و نزدیک به ۱۶ سال تداوم یافت و نتیجه آن در برنامه سوم توسعه مشهود بود با این حال در دولت نهم مدل اقتصادی به سمت دستوری شدن رفت.وی افزود: در آن دوره همه بازارها به شکل دستوری درآمد و امروز نزدیک به ۹۵ درصد از کل اقتصاد کشور به غیر از بخش‌هایی مانند مسکن، دستوری است.

این استاد اقتصاد خاطرنشان کرد: در آن زمان مدل دستوری اقتصاد به علت درآمدهای بالای نفتی به چشم نمی‌آمد. چراکه با پول نفت قیمت‌ها تا حدودی کنترل شده بود و وضعیت بنیادی اقتصادی به چشم نمی‌خورد.

غنی‌نژاد ادامه داد: اما از سال ۱۳۹۲ به بعد به علت تشدید تحریم‌های اقتصادی، اقتصاد کشور دچار مشکلات بسیاری شد و آخرین تلاش برای اصلاحات اقتصادی در دوران برجام بود که به علت منحل شدن برجام این اصلاحات نیز با شکست روبه‌رو شد.

وی افزود: مبنای اصلاحات اقتصادی آزادی اقتصادی است که در کشور ما به طور سیستماتیک در حال از بین رفتن است. امروز ما برای تحقق اصلاحات اقتصادی نیازمند کنار گذاشتن مدل اقتصاد دستوری و روی آوردن به اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد هستیم