الگوی تعاونی سهامی-سرمایه‌گذار؛ راهبرد عملیاتی شعار سال
دکتر محمدرضا رضائی‌نژاد؛ مدیرعامل اتحادیه پیشگامان
در آستانه سال ۱۴۰۴، مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) با درایت و آینده‌نگری خاص خود، شعار سال را «سرمایه‌گذاری برای تولید» نام‌گذاری فرمودند.
ایشان در بخشی از پیام خود با صراحت بیان کردند: «یکی از مسائل مهم اقتصاد در کشور سرمایه‌گذاری‌های تولیدی است. تولید آن وقتی جهش پیدا می‌کند که سرمایه‌گذاری انجام بگیرد.» این سخن حکیمانه نشان‌دهنده توجه عمیق ایشان به یکی از اساسی‌ترین نیازهای اقتصاد کشور است.
در این میان، تجربه موفق گروه تعاونی پیشگامان به عنوان الگویی عملیاتی و بومی که توانسته است به خوبی این منویات را محقق سازد، شایسته بررسی دقیق است.
مدل گروه تعاونی پیشگامان؛ سرمایه‌گذاری مردمی؛ از شعار تا عمل
مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در تشریح شعار سال تأکید فرمودند: «سرمایه‌گذاری عمدتاً از سوی مردم باید انجام بگیرد ــ و دولت شیوه‌های مختلفش را برنامه‌ریزی کند ــ لکن در آن‌جایی که مردم یا انگیزه‌ای ندارند یا توانایی سرمایه‌گذاری ندارند، دولت هم می‌تواند در این میدان وارد بشود.» با درک عمیق این رهنمود، می توان مدلی را طراحی کرد که از یک سو مشارکت حداکثری مردم را ممکن می‌سازد و از سوی دیگر نقش تنظیم‌گری و حمایتی دولت را حفظ می‌کند. در این مدل، با به‌کارگیری پول خرد مردم در پروژه‌های زیرساختی این گروه تاکنون توانسته است بیش از ۶۰ هزار نفر از آحاد جامعه را به عنوان سهامدار جذب کند. این مشارکت گسترده مردمی دقیقاً تجلی شعار سال است.
هدایت نقدینگی به مسیر تولید؛ دغدغه‌ای که پاسخ داده شد
یکی از دغدغه‌های جدی کشور در سال‌های اخیر، مسئله نقدینگی سرگردان در اقتصاد بوده است و اگر سرمایه در راه تولید به کار برود، جامعه به سمت خرید طلا، خرید ارز و امثال این‌ها نخواهد رفت، گروه تعاونی پیشگامان با طراحی سازوکارهای جذاب و امن برای سرمایه‌گذاری مردمی، توانسته است بیش از ۶۰۰۰ میلیارد تومان از این نقدینگی را به سمت پروژه‌های مولد و زیربنایی مانند ایجاد بندر خشک، پیاده‌سازی و اجرای فیبر نوری در استان‌های مختلف، تولید تجهیزات الکترونیکی و کاغذ از سنگ، شیرین‌سازی آب دریا، احداث نیروگاه خورشیدی و… هدایت کند. این دستاورد عینی نشان می‌دهد چگونه می‌توان با الگوهای بومی، نقدینگی را به مسیر صحیح هدایت نمود.
تلفیق مدیریت متخصص و سرمایه مردمی؛ الگویی برای اقتصاد مقاومتی
رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله‌العالی) در تبیین رابطه مردم و متخصصان در عرصه اقتصاد فرمودند: «کار مردم هم این است که سرمایه‌های خُرد و سرمایه‌های بزرگ خود را بتوانند در راه تولید به کار ببرند.» مدل گروه تعاونی پیشگامان با طراحی ساختاری که در آن ۵۱٪ سهام با ۹۰٪ حق رأی در اختیار کارآفرینان و متخصصان قرار می‌گیرد، از یک سو حاکمیت فنی و تخصصی را حفظ کرده و از سوی دیگر با اختصاص ۴۹٪ سهام به مردم با تعهد ارزش‌افزوده برابر تورم از سوی کارآفرینان، از سرمایه‌های مردمی بهره می‌برد. این ترکیب هوشمندانهٔ استفاده از تخصص مدیران و بکارگیری سرمایه‌های مردمی است
امنیت سرمایه‌گذاری؛ پاسخی به اعتماد مردم
گروه تعاونی پیشگامان با ایجاد سازوکارهای حقوقی دقیق از جمله آورده دارایی‌های سهامداران عضو، سیستم بازپرداخت قرض‌الحسنه طی ۲۰-۴۰ ماه و محاسبه ارزش افزوده بر اساس نرخ تورم، امنیت لازم را برای سرمایه‌گذاری مردمی فراهم کرده است. در این مدل، کارآفرینان اقتصادی به‌عنوان سهامدار عضو، تعهد ارزش‌افزوده را به سهامدار غیر عضو و تعهد استمرار و گسترش فعالیت را به دولت می‌دهند
دستاوردهای عینی و ملموس: برطرف کردن مشکل معیشت مردم
گروه تعاونی پیشگامان در سال ۱۳۷۵ با تکیه بر خرد جمعی و اندیشهٔ گروهی از نخبگان استان یزد و با تشکیل یک شرکت تعاونی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، پا به عرصهٔ وجود گذاشت. این تعاونی با بهره‌گیری از نیروی انسانی متخصص و راهبردهای نوآورانه، توانست به سرعت جایگاه خود را در عرصهٔ اقتصاد ملی تثبیت کند. پس از موفقیت در حوزه فناوری اطلاعات، گروه تعاونی پیشگامان با گسترش فعالیت‌های خود در قالب شرکت‌های تعاونی سهامی-سرمایه‌گذار، به دیگر حوزه‌های زیربنایی نیز ورود کرد.
در حال حاضر، این گروه با تمرکز بر بخش‌های مختلف از جمله لجستیک، تولید، کشاورزی، انرژی، بیمه، حمایت از کسب‌وکارهای نوپا و مسئولیت‌های اجتماعی، توانسته است نقش بسزایی در توسعه پایدار و رشد اقتصادی کشور ایفا کند. این اتحادیه تعاونی دانش‌بنیان با بیش از ۳۷ شرکت تعاونی، ۷ شرکت دانش‌بنیان و بیش از ۶۰ هزار سهامدار، نمونه‌ای از یک مدل موفق اقتصادی است که از طریق مشارکت مردم و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی، توانسته است به یکی از ارکان اصلی توسعهٔ اقتصادی تعاونی کشور تبدیل شود.
نتیجه‌گیری و پیشنهادات:
تجربه گروه تعاونی پیشگامان به خوبی نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با الهام از رهنمودهای حکیمانه مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) و با طراحی مدل‌های بومی و نوآورانه، گام‌های بلندی در جهت تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» برداشت. این الگو ثابت کرده است که: با طراحی سازوکارهای مناسب می‌توان سرمایه‌های مردمی را به سمت تولید هدایت کرد.
امنیت سرمایه‌گذاری از طریق ساختارهای حقوقی دقیق قابل تضمین است. تلفیق مدیریت متخصص و سرمایه مردمی می‌تواند به نتایج مطلوبی منجر شود. دولت با اعطای مجوزهای مرتبط و فراهم‌کردن زمینه‌ها می‌تواند منجر به تسهیل‌گری مشارکت مردم در تولید شود. و مهم‌تر از همه، این تجربه عملی نشان می‌دهد که چگونه می‌توان مدل‌های بومی و کارآمدی برای حل چالش‌های اقتصادی طراحی و اجرا کرد. پیشنهاد می‌شود این الگو با حمایت مسئولان در سطح ملی گسترش یابد و مایه‌ی گشایشی برای معیشت مردم گردد. این مهم نیازمند عزم ملی، همکاری دستگاه‌های مختلف و فرهنگ‌سازی گسترده است تا بتوان از این ظرفیت عظیم مردمی برای پیشرفت کشور بهره برد.
