گروه بین الملل- رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور کنونی ترکیه امیدوار است در انتخابات ۱۴ مه، حکومت خود را وارد دهه سوم آن کند، اما با سختترین آزمون تاکنون در صندوقهای رای مواجه است. اپوزیسیون کمر همت بسته تا اردوغان را به زیر بکشد و کمال قلیچداراوغلو با حربه هزینههای بالای زندگی ناشی از تورم، به جنگ او آمده است.
چیزی تا برگزاری انتخابات سراسری ترکیه نمانده، انتخاباتی که برای خیلیها فراتر از صرفا رایگیری برای تعیین رئیسجمهوری بعدی یا اعضای جدید پارلمان است؛ بسیاری رایگیری روز یکشنبه را اعلام موضع مردم ترکیه درباره نوع حکومت کشورشان میدانند.
برخی مفسران غربی میگویند که با شکست احتمالی اردوغان و پیروزی قلیچداراوغلو، ترکیه «دوباره» شکوفا، دموکراتیک و آماده عضویت در اتحادیه اروپا خواهد شد.
اما «ائتلاف ملت» تنها یک عامل اتحاد بزرگ دارد و آن هم چیزی نیست جز نفرت از اردوغان. این انگیزه شاید بتواند راه را برای شکست اردوغان هموار کند، اما پایان اردوغان، تازه شروع کار حزبی است که او را شکست داده است.
از این رو اگر مشت نمونه خروار باشد، با توجه به مشکلاتی که اعضای اپوزیسیون در تعیین نماینده خود برای شرکت در انتخابات داشتند، به نظر نمیآید که اتحاد اپوزیسیون فعلی، فردای انتخابات هم برقرار باشد.
قطعا شکست اردوغان برخی از مردم ترکیه را خوشحال میکند، اما دشوار میتوان گفت که قلیچداراغلو و متحدانش چه باورهایی دارند یا چه سبک حکومتداری را انتخاب خواهند کرد.
از نمونههای ابهام رفتار اپوزیسیون ترکیه در اعلام سیاستهایش، میتوان به مسئله کردها اشاره کرد. اردوغان از دیرباز کوشیده تا قلیچداراوغلو را به ارتباط با حزب کارگران کردستان (پکک) متهم کرده و از آن برای انتقاد از او استفاده کند.
از ۲۰۱۵ تا امروز دولت اردوغان به مواضع کردها در سوریه و عراق حملاتی را ترتیب داده و بسیاری را روانه زندان کرده است. اردوغان همچنین کوشیده تا فعالیت «حزب دموکراتیک خلقها» را در ترکیه ممنوع کند، حزبی که حامی کردهاست.
موضع اردوغان در قبال کردها شفاف است، اما درباره قلیچداراوغلو چنین نیست. گرچه او ارتباطی شخصی با مسئله کردها دارد و ضمن سلب حمایت از پکک، در ۲۰۱۶ از حمله این گروه جان سالم به در برده است، اما از سوی دیگر، قلیچداراوغلو خواستار گفتوگو با «حزب دموکراتیک خلقها» شده است.
به صورت کلی، قلیچداراوغلو بر آن بوده تا این مسائل را وارد کارزار انتخاباتی خود نکند و حتی از پیشینه قومی خود هم سخنی به میان نیاورده است. او میگوید: ما هویتسنجی نداریم و به همه هویتها احترام میگذاریم.
با این وجود و فارغ از ابهامی که در سیاستهای اپوزیسیون ترکیه وجود دارد، برخی مسائل هستند که تصمیمگیری درباره آنها به سیاستهای حزبی ربطی ندارند؛ از جمله مسئله روسیه.
رویترز در گزارشی نوشت که هرکس در انتخابات آتی ترکیه پیروز شود، این عضو ناتو همچنان به رابطه صمیمی خود با روسیه ادامه خواهد داد، رابطهای که از دل سالها تغییرات بنیادین در سیاست خارجه ترکیه، دستنخورده بیرون آمده است.
رجب طیب اردوغان، قلب تپنده سیاست امروز ترکیه است. این مرد ۶۹ ساله از ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ شهردار استانبول بود و سپس به بالاترین مدارج اجرایی کشورش راه یافت. او حزب اسلامی میانهروی «عدالت و توسعه» را در ۲۰۰۱ تاسیس کرد و یک سال بعد با این حزب به پیروزی رسید.
قلیچداراوغلو و ائتلاف اپوزیسیون ائتلاف ملت وعده دادهاند که ترکیه را دچار تغییرات بنیادین کرده و نظام سیاسی این کشور را دوباره به یک نظام پارلمانی تغییر دهند. آنها میخواهند تا جای ممکن اصلاحاتی را که اردوغان برای افزایش قدرت مقام ریاستجمهوری در قانون اساسی ایجاد کرده، باطل کنند
او هرگز نخستین گزینه به عنوان رهبر اپوزیسیون ترکیه نبود، اما توانسته از دیگران پیشی بگیرد و با رهبری ائتلاف میز ۶ نفره یا «ائتلاف ملت»، در انتخابات ریاستجمهوری پیشرو رقیب اصلی اردوغان محسوب شود.
این مرد ۷۴ ساله را به چشم یک بروکرات ضدفساد نگاه میکنند، تا آنجا که یکی از اسامی مستعارش «عمو بروکرات» است. او از سال ۲۰۱۰ تا امروز رهبر حزب «مردم جمهوریخواه» بوده است.
محرم اینجه سیاستمدار ۵۹ ساله در ۲۰۱۸ به عنوان نامزد حزب مردم جمهوریخواه وارد عرصه انتخابات شد، اما با کسب ۳۰ درصد از آرا، رقابت را به اردوغان واگذار کرد.
نامزد دیگر انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۳ ترکیه سینان اوغان است و نسبت به سه نامزد دیگر، کمترین شانس را برای تصاحب مسند ریاستجمهوری کشورش دارد. تنها حامی او ائتلافی از احزاب ملیگرای افراطی کوچک است.