بازار سرمایه در دو راهی دیپلماسی

فاطمه حاج علی

بازار سرمایه ایران در شرایطی به روز شنبه وارد می‌شود که فضای سیاسی منطقه به شدت تحت تأثیر تحرکات جدید در سطح دیپلماتیک و امنیتی قرار گرفته است.

سفر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا و یکی از چهره‌های اثرگذار در معادلات سیاسی منطقه، به کشورهای کلیدی خاورمیانه مانند عربستان، قطر، امارات و سوریه، موجی از تحلیل‌ها، برداشت‌ها و نگرانی‌ها را ایجاد کرده که بدون شک بی‌تأثیر بر روند بازار سرمایه ایران نخواهد بود.

بازار در ماه‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری به تحولات سیاسی وابسته شده و تقریباً استقلال تحلیلی خود را از دست داده است. سرمایه‌گذاران به‌جای تکیه بر فاکتورهای بنیادی و عملکرد شرکت‌ها، چشم به تیتر اخبار دارند؛ همین امر باعث شده بازار از هر سیگنال سیاسی برداشت‌های افراطی کند.

با سفر ترامپ به منطقه، بسیاری از فعالان بازار نگرانند که فاز جدیدی از تحرکات ضدایرانی در دستور کار قرار گیرد، به‌ویژه که لحن ترامپ در نطق‌های اخیرش صریح‌تر و تهدیدآمیزتر شده است. البته در مواردی هم اعلام کرده که توافق بزودی صورت می گیرد. از سوی دیگر، برخی امیدوارند این تحرکات در راستای بازتعریف نقش آمریکا در منطقه و کاهش تنش‌های منطقه‌ای باشد. در این میان، بازار احتمالاً در ابتدای معاملات شنبه با احتیاط شروع شود.

 نگاه به مذاکرات و اثرات خستگی بازار از «وعده‌ها»

بازار نسبت به اخبار مذاکرات هسته‌ای و توافق، دیگر شور و شوق گذشته را ندارد. رشدهای اخیر عمدتاً در پاسخ به وعده‌ها و گمانه‌زنی‌ها بوده است، نه یک تحول عینی در سیاست خارجی. همین موضوع باعث شده هیجان خرید جای خود را به احتیاط و بعضاً خروج سرمایه بدهد. احتمالاً شنبه هم، مگر آنکه خبر خاصی درباره آغاز رسمی مذاکرات یا توافقی مشخص منتشر شود، بازار روی دور انتظار و احتیاط باقی بماند.

 نقش پررنگ کدال در غیاب اخبار سیاسی مثبت

در چنین شرایطی، اهمیت کدال و گزارش‌های بنیادی شرکت‌ها بیشتر از همیشه شده است. بسیاری از فعالان حرفه‌ای بازار به درستی دریافته‌اند که در فضای غبارآلود سیاست، تنها چیزی که می‌تواند نقش چراغ راه را ایفا کند، گزارش‌ها و اطلاعیه‌های شفاف شرکت‌هاست. پیش‌بینی می‌شود که در روز شنبه نمادهایی که اخیراً گزارش‌های مثبت یا برنامه‌های توسعه‌ای منتشر کرده‌اند (به‌ویژه در گروه‌های فلزی، خودرویی و بانکی) بتوانند برخلاف جو کلی بازار، مورد توجه قرار بگیرند و حتی در شرایط منفی نیز با حمایت روبرو شوند.

سناریوی کلی: نوسان با چاشنی محافظه‌کاری

با توجه به تجربه روز چهارشنبه و حساسیت بازار نسبت به اخبار سیاسی، به‌ویژه با اثرگذاری سفر ترامپ و احتمال موضع‌گیری‌های تندتر از سوی مقامات آمریکایی یا حتی هم‌پیمانان عربی، بازار شنبه احتمالاً با دامنه‌ای از نوسانات همراه خواهد بود. تقاضای اولیه ضعیف خواهد بود، ولی اگر فضای بین‌المللی خیلی متشنج نشود، امکان بازگشت نسبی و معاملات متعادل در گروه‌هایی با محرک بنیادی وجود دارد.

بازار شنبه بیش از آنکه به گزارش‌ها یا سودسازی شرکت‌ها توجه کند، درگیر سیگنال‌های سیاسی خواهد بود. معامله‌گران حرفه‌ای احتمالاً به سمت سهام کم‌ریسک‌تر و نمادهایی با گزارش‌های کدالی مثبت متمایل خواهند شد.

در مجموع، می‌توان روزی با شروع منفی، نوسان در میانه و احتمالا تعادل نسبی در پایان را برای شنبه متصور بود، مگر آنکه شوک خبری جدیدی در شب‌های پیش‌رو بازار را غافلگیر کند.