با بیش از ۳۰ قرارداد و ۳ دستاورد تحول‌آفرین
بیست‌ونهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران (۱۸-۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴) به صحنه‌ای تبدیل شد تا پژوهشگاه صنعت نفت توانمندی‌های خود را در حوزه فناوری‌های پیشرفته به نمایش بگذارد.
این رویداد بین‌المللی که با شعار “سرمایه گذاری در صنعت نفت، ضامن رشد و توسعه اقتصادی” برگزار شد، پژوهشگاه صنعت نفت باحضور در این نمایشگاه بیش از ۳۰ قرارداد و تفاهم‌نامه در حوزه‌های بالادستی، میان دستی، پایین‌دستی، محیط زیست و همکاری‌های بین‌المللی را در برنامه های خود رقم زد.
پژوهشگاه صنعت نفت با محوریت بومی‌سازی فناوری‌های راهبردی و کاهش وابستگی به واردات با شعار توسعه فناوری، پشتوانه سرمایه‌گذاری در تولید گام‌های بلندی در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی برداشته است
همکاری‌های بین‌المللی: گام‌های استراتژیک به سوی خودکفایی
انقلاب در تأمین گاز: تبدیل زغال‌سنگ به گاز طبیعی
در نخستین روز نمایشگاه، تفاهم‌نامه تاریخی میان پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت چینی Keyon با موضوع “تبدیل زغال‌سنگ به گاز طبیعی” به امضا رسید. این پروژه که با حضور دکتر عظیم کلانتری‌اصل (رئیس پژوهشگاه) و نمایندگان شرکت Keyon امضا شد، می‌تواند تحولی در تأمین گاز کشور ایجاد کند.
ایران با وجود ذخایر عظیم زغال‌سنگ (بالغ بر ۳ میلیارد تن) و ناترازی گاز در فصل سرما، نیازمند چنین فناوری است. این طرح با هدف کاهش ناترازی گاز و استفاده از منابع داخلی اجرا می‌شود.
حمید گنجی، رئیس پژوهشکده گاز پژوهشگاه درباره این طرح گفت: «فناوری شرکت Keyon در تولید هیدروژن از زغال‌سنگ منحصر به فرد است. با بومی‌سازی این دانش، می‌توانیم سالانه میلیون‌ها مترمکعب گاز سنتز تولید کنیم.»
همکاری با شرکت‌های آسیایی و اروپایی
در حاشیه نمایشگاه، مذاکراتی با شرکت‌های آلمانی و ژاپنی برای “توسعه کاتالیست‌های پیشرفته پالایشگاهی” انجام شد. این همکاری‌ها می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید بنزین و نفتا کمک کند.
بومی‌سازی روغن‌های صنعتی: پایان عصر واردات
رونمایی از ۶ روغن تخصصی باکیفیت جهانی
پژوهشگاه صنعت نفت از “روغن‌های سنتزی بومی‌سازی‌شده” رونمایی کرد که پیش‌تر به‌طور کامل از اروپا و آمریکا وارد می‌شدند. این محصولات شامل روغن‌های حرارتی، توربین گازی و روانکارهای صنعتی می‌شوند:
نام روغن معادل خارجی:
کاربرد روغن توربین گازی هواپیما Mobil Jet II صنایع هوایی و نیروگاهی
روغن حرارتی سنتزی دمای بالا Marlotherm SH پالایشگاه‌ها و پتروشیمی
روانکار مخصوص شیشه‌گری Condat 370 صنایع شیشه و سرامیک
تأثیر اقتصادی: صرفه‌جویی سالانه ۵۰ میلیون دلاری
برآوردها نشان می‌دهد با تولید انبوه این روغن‌ها، سالانه ۵۰ میلیون دلار از خروج ارز جلوگیری می‌شود. اکبر زمانیان، رئیس پردیس پایین‌دستی پژوهشگاه تأکید کرد: «تا پایان ۱۴۰۴، تولید تجاری تمامی این روغن‌ها آغاز خواهد شد.»
فناوری‌های نوین در بخش بالادستی: افزایش برداشت از مخازن
نانوسیال‌های افزایش دهنده بازیافت نفت
رونمایی از “نانوسیال RIPI-FCB-EOR-156” یکی از نقاط عطف نمایشگاه بود. این فناوری می‌تواند بازیافت مخازن پیر را تا ۱۵% افزایش دهد.
مزایا:
– کاهش ویسکوزیته نفت سنگین
– جلوگیری از رسوب آسفالتین
– سازگاری با محیط زیست
قرارداد با پالایش نفت تهران برای بهبود کیفیت نفت کوره
این پروژه ۹ ماهه بر بهینه‌سازی فرآیندهای پالایشی متمرکز است.
قرارداد با شرکت نفت فلات قاره
دو پروژه کلان در حوزه “مدیریت خوردگی” و “ازدیاد برداشت” با این شرکت منعقد شد:
پروژه اول: طراحی سیستم مدیریت خوردگی در تأسیسات خشکی قشم
پروژه دوم: استفاده از ژل‌های پیش‌شکل‌گرفته (PPG) در میدان بلال
قرارداد با پارس بهین پالایش قشم برای طراحی واحد MDHT
پژوهشگاه مجوز بهره‌برداری از دانش فنی را برای ۸ ماه ارائه می‌دهد.
تفاهم‌نامه سه‌جانبه برای لوله‌های کامپوزیتی
پژوهشگاه، شرکت فراسان و پایندان در توسعه لوله‌های غیرفلزی برای صنعت نفت همکاری می‌کنند.
قرارداد با شرکت آب و فاضلاب تهران برای حذف نیترات از آب
طراحی پایلوت با فناوری کاتالیزوری طی ۱۲ ماه.
توافق با شرکت مهندسی و توسعه گاز برای مدیریت فناوری در قراردادهای EPC
اولین پیوست فناوری برای ساخت آنالایزر مرکاپتان و H₂S اجرایی شد.
تفاهم‌نامه با قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص)
توسعه فناوری‌های بالادستی نفت و گاز هدف این همکاری است.
دو قرارداد با شرکت صنعت آفرین ماهان برای تولید کاتالیست
توسعه کاتالیست‌های ایزومریزاسیون و خالص‌سازی ترفتالیک اسید.
قرارداد با مناطق نفت‌خیز جنوب برای بهینه‌سازی انرژی
تدوین دستورالعمل‌های مهندسی برای کاهش مصرف انرژی.
قرارداد با شرکت سروک آذر برای حل مشکلات میدان آذر
مطالعات آزمایشگاهی و مشاوره میدانی به مدت ۲۴ ماه.
تفاهم‌نامه با شرکت طراحی و ساخت نفت (ODCC)
همکاری در اجرای پروژه‌های مشترک نفت و گاز.
توافق با پالایش نفت آبادان برای تحول دیجیتال
پژوهشگاه طرح دیجیتالی‌سازی این پالایشگاه را تدوین می‌کند.
محیط زیست و HSE: صنعت نفت سبز
پاک‌سازی خاک‌های آلوده با روش زیست‌پالایی
قرارداد با پالایش فجر جم برای پاک‌سازی خاک‌های آلوده به هیدروکربن‌ها امضا شد. این پروژه ۱۲ ماهه از باکتری‌های بومی ایران استفاده می‌کند.
امضای تفاهم‌نامه HSE با پالایشگاه گاز سرخون و قشم
این همکاری پنج‌ساله بر بهبود ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست در پالایشگاه‌ها متمرکز است.
تفاهم‌نامه با سازمان منطقه ویژه پتروشیمی
این همکاری ۵ ساله بر “پایش آلودگی‌های آب، خاک و هوا” در مناطق پتروشیمی متمرکز است.
همکاری با دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان
دانشگاه شیراز: همکاری سه‌جانبه در پروژه‌های انرژی
تفاهم‌نامه با دانشگاه شیراز شامل برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک، استفاده از آزمایشگاه‌های پیشرفته و پژوهش در حوزه انرژی‌های پاک است.
پارک فناوری نفت: حمایت از استارت‌آپ‌ها
پژوهشگاه از ۱۰ طرح دانش‌بنیان در حوزه نفت حمایت کرد که مهم‌ترین آن‌ها “سامانه هوشمند مانیتورینگ خطوط لوله” بود.
حمایت از شرکت‌های خصوصی در حوزه بالادستی
پژوهشگاه آمادگی خود را برای انتقال دانش فنی به بخش خصوصی اعلام کرد.
قرارداد با شرکت گاز کرمان برای مدیریت دانش
هدف، از این قرارداد، استقرار نظام جامع مدیریت دانش در این شرکت طی ۲۴ ماه است.
آینده‌نگاری: مسیر پیش رو
برنامه‌های آتی پژوهشگاه صنعت نفت، توسعه فناوری “پیل سوختی هیدروژنی” تا سال ۱۴۰۵، ساخت “کاتالیست‌های نسل جدید” برای پالایشگاه‌ها و راه‌اندازی “مرکز نوآوری نفت و گاز” برنامه‌های خود را در دستور کار دارد.
دکتر کلانتری‌اصل درباره نمایشگاه نفت امسال گفت: «ما در آستانه یک تحول فناورانه در صنعت نفت هستیم. نمایشگاه امسال ثابت کرد که ایران می‌تواند به قطب فناوری‌های انرژی در منطقه تبدیل شود.»
نمایشگاه نفت ۱۴۰۴، نقطه عطفی در تاریخ صنعت نفت ایران
این نمایشگاه با دستاوردهای بی‌سابقه پژوهشگاه صنعت نفت به پایان رسید. از بومی‌سازی روغن‌های راهبردی تا همکاری‌های بین‌المللی پیشرفته، همه نشان‌دهنده عزم ایران برای رسیدن به استقلال فناورانه است. با اجرایی شدن این پروژه‌ها، صنعت نفت کشور نه‌تنها از تحریم‌ها عبور خواهد کرد، بلکه به صادرکننده فناوری تبدیل خواهد شد.
نمایشگاه نفت ۱۴۰۴، نماد “رشد و امید”
پژوهشگاه صنعت نفت در این دوره از نمایشگاه، با انعقاد بیش از ۳۰ قرارداد و تفاهم‌نامه، نشان داد که مسیر توسعه فناوری‌های بومی با سرعت در حال پیمودن است. از تبدیل زغال‌سنگ به گاز تا تولید روغن‌های سنتزی، همه‌چیز به سمت کاهش وابستگی به خارج و افزایش ارزش افزوده داخلی حرکت می‌کند.
دکتر کلانتری‌اصل در جمع‌بندی گفت: «این نمایشگاه، آینده‌ای روشن از صنعت نفت ایران را ترسیم می‌کند؛ آینده‌ای که در آن فناوری و نوآوری حرف اول را می‌زند
