برنامه‌های جدید بانک مرکزی در حوزه نظارت بر بانک‌ها

به گفته مدیرکل عملیات پول و اعتباری بانک مرکزی، بانک مرکزی در حوزه نظارت برنامه‌ریزی جدیدی در دستور کار دارد تا بتواند با استفاده از ابزارها و سایت‌ها و دانش فناوری اطلاعات در زمینه نظارت بر بانک‌ها نظارت موثرتر داشته باشد.

به گزارش ایبِنا،‌ محمد نادعلی با یادآوری تکلیف ۳گانه رئیس جمهوری برای بانک مرکزی گفت: نظارت بر خلق نقدینگی از سوی بانک‌ها، خروج بانک‌ها از بنگاهداری از طریق رفع ناترازی و کنترل کفایت سرمایه بانک‌ها و کمک بانک مرکزی برای بهبود این موضوع ۳محوری است که بنا به دستور رئیس جمهور به طور جدی پیگیر آنها هستیم.

وی افزود: در همین راستا هیات عامل بانک مرکزی به سرعت تشکیل جلسه داد و هماهنگی‌هایی میان بخش های مختلف بانک ایجاد شد که البته این موارد در بانک مرکزی سابقه داشت اما قرار شد روش های قبلی آسیب شناسی شود و ما بتوانیم در این ۳محور، برنامه عملیاتی شفاف و دقیق تری را ضمن اطلاع رسانی عمومی، به طور جدی نیز پیگیری کنیم.

نادعلی تصریح کرد: اکنون ضریب فزاینده نقدینگی یا قدرت خلق نقدینگی از سوی بانک‌ها حدود ۷.۹ است؛ یعنی هر یک واحد پولی که از بانک مرکزی خارج می‌شود در شبکه بانکی به ۷.۹ برابر تبدیل می‌شود.

به گفته او، بانک مرکزی در همه دنیا از ابزارهایی استفاده می‌کند که بتواند قدرت خلق پول از سوی بانک‌ها را محدود کند تا همچنین پولی که در شبکه بانکی خلق می‌شود به سمت فعالیت‌های مولد هدایت شود.

محدود کردن خلق نقدینگی

مدیرکل عملیات پول و اعتباری بانک مرکزی درباره ابزارها و روش ها و مقرراتی که بانک مرکزی برای محدود کردن خلق نقدینگی استفاده می‌کند، اظهار کرد: یکی از این ابزارها ضریب فزاینده نقدینگی است که بانک مرکزی از طریق سپرده قانونی که از بانک‌ها می‌گیرد آن را کنترل می‌کند. بانک مرکزی برای اینکه چرخه تسهیلات و سپرده را کند و قدرت خلق بانک‌ها را محدود کند در هر مرحله از سپرده‌گذاری بانک‌ها، آنها را موظف می‌کند درصدی را به عنوان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی نگهداری کنند که این رقم اکنون بین ۱۰ تا ۱۳ درصد میان بانک‌های ماست.

نادعلی ادامه داد: روش دیگر این است که بانک مرکزی شاخص پوشش نقدینگی به بانک‌ها اعلام کرده است که باید درصدی از دارایی‌های خود به صورت نقد یا دارایی‌هایی که از نقدینگی بالایی برخوردارند را در پرتفو نگهداری کند. این امر کمک می‌کند بانک‌ها به نوعی کمتر بتوانند تسهیلات بدهند.

او درباره شاخص کفایت سرمایه تصریح کرد: بانک‌ها وقتی بخواهند این شاخص را رعایت کنند، مجبور هستند در فرآیند اعطای تسهیلات و به نوعی سرمایه‌گذاری و خرید دارایی طوری رفتار کنند که نسبت کفایت سرمایه را رعایت کنند. در این زمینه‌ها مقررات لازم به شبکه بانکی ابلاغ شده است و خلایی نداریم اما در بعد نظارتی باید برنامه‌های بیشتری داشته باشیم.

تسهیلات سامانه سمات

مدیرکل عملیات پول و اعتباری بانک مرکزی گفت: دنیا برای اینکه شیوه نطارت بر بانک ها را بهبود بخشد از ابزارهای حوزه فناوری اطلاعات استفاده کردند و به جای نظارت‌های حضوری نظارت غیرحضوری دارند و براین اساس از طریق نرم‌افزار و سیستم در خود شعبه نظارت را شروع می‌کنند. ما نیز این فرآیند را آغاز کردیم اما هنوز از دنیا عقب هستیم. به عنوان برای بخش تسهیلات سامانه سمات داریم که هر تسهیلات‌‎دهی با کد ملی دریافت‌کننده ثبت می‌شود.

نادعلی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: بانک مرکزی در حوزه نظارت برنامه‌ریزی جدیدی در دستور کار دارد تا بتواند با استفاده از ابزارها و سایت‌ها و دانش فناوری اطلاعات در زمینه نظارت بر بانک‌ها نظارت موثرتر داشته باشد.

وی افزود: ما برای اینکه بر خلق پول بانک‌ها کنترل بیشتری داشته باشیم بر رشد ماهانه ترازنامه بانک‌ها نظارت می‌کنیم و هر بانکی که این موضوع را رعایت نکرده باشد سپرده قانونی آن را بالا می‌بریم یعنی میزان خلقی که ایجاد کرده است را از طریق پولی که از آن می‌گیریم جذب می‌کنیم. البته نکته مهم اینجاست که اگر این نقدینگی به سمت بخش مولد هدایت شود با چالشی روبه‌رو نیستیم اما اگر حرکت آن به بخش‌های غیرمولد باشد نه‌تنها با چالش مواجه هستیم بلکه تورم افزایشی خواهد بود.