تحول دیجیتالی در صنعت نفت
سکینه مهرایی
در یک رویداد که به فرصتی برای تبادل ایدهها و نوآوریها در زمینه صنعت انرژی تبدیل شد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد که این شرکت به زودی برنامهریزی برای تأسیس یک واحد تخصصی در حوزه هوش مصنوعی را آغاز خواهد کرد.
این خبر در آیین اختتامیه “رویداد رقابتی میدانهای نفتی و گازی دیجیتال شهید تندگویان” اعلام شد و به عنوان گام مثبتی در مسیر دیجیتالسازی این صنعت حیاتی کشور تلقی میشود.
به گزارش عصراقتصاد، حمید بورد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، در این مراسم گفت: “در حوزه تولید علم نباید هیچ کوتاهی داشته باشیم چون جبرانناپذیر است.” او با اشاره به تحریمهای موجود و فشارهای بینالمللی، خاطرنشان کرد که ایران توانسته است در حوزه هوش مصنوعی به رتبههای خوبی در منطقه دست یابد و باید این تلاش را مضاعف کند.
اهمیت هوش مصنوعی در صنعت نفت
بورد در ادامه اضافه کرد: “استفاده از هوش مصنوعی در بخشهای مختلف میتواند موجب افزایش تولید، کاهش هزینهها و ارتقای بهرهوری شود.” او از جمله بخشهایی که میتوان در آنها از هوش مصنوعی بهره برد را مطالعات مخزن، تفسیر دادههای لرزهنگاری و کنترل پارامترهای حفاری ذکر کرد.
این تحولات در شرایطی انجام میشود که معاون وزیر نفت با تأکید بر شایعاتی که در فضای مجازی در خصوص کاهش تولید نفت و گاز مطرح شده است، اظهار کرد: “بر خلاف این گفتهها، ما در تولید گاز حتی از برنامههای متصور خود هم جلوتر هستیم و در مدت کوتاهی حدود ۷ تا ۱۰ درصد افزایش تولید داشتهایم.” این اظهارنظر نشاندهنده عزم راسخ شرکت ملی نفت ایران در مواجهه با چالشهای موجود است.
بورد خاطرنشان کرد که شرکت ملی نفت ایران در پی ایجاد فضای نوآورانهای است که بتواند در سطح بینالمللی در زمینه هوش مصنوعی و دیجیتالسازی موقعیت بهتری بهدست آورد. او در این مورد گفت: “توسعه هوش مصنوعی باید به عنوان یک اولویت در سیاستگذاریهای کلان صنعت نفت ایران مدنظر قرار گیرد.”
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران همچنین بر لزوم همکاری با شرکتهای خارجی و موسسات دانشبنیان بینالمللی در عرصه هوش مصنوعی و دیجیتالسازی تأکید کرد. او گفت: “با ایجاد شبکههای همکاری بینالمللی و تجارب مشترک میتوانیم به پیشرفتهایی دست یابیم که نه تنها در حوزه داخلی، بلکه در عرصه بینالمللی نیز با ارزش باشد.” این رویکرد استراتژیک میتواند به جذب شرکتهای دانشبنیان و فناوریهای نوین به کشور و ارتقای سطح فناوریهای موجود کمک کند.
برنامههای آینده در راستای دیجیتالسازی
سید مهدیا مطهری، مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران، در این مراسم اعلام کرد: “بر اساس مطالبات مقام معظم رهبری ما باید در حوزه هوش مصنوعی جزء ۱۰ کشور برتر باشیم.” او تصریح کرد که تلاشهای این شرکت به منظور دیجیتال کردن ۱۵ میدان نفتی و گازی با استفاده از فناوریهای روز دنیا در حال انجام است.
مطهری همچنین به مقامات حاضر در مراسم تأکید کرد: “تدوین سند حکمرانی شرکت ملی نفت ایران مبتنی بر هوش مصنوعی و برنامهریزی برای انجام بیش از ۱۰۰ فعالیت شرکتهای تابع با استفاده از هوش مصنوعی از دیگر برنامهها و فعالیتهای ما در این حوزه خواهد بود.”
کاهش شکاف سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی
محمد چهاردولی، رئیس دانشگاه صنعت نفت، در این رویداد با اعلام ارسال ۱۳۱ طرح به دبیرخانه دومین رویداد دیجیتالسازی میدانهای نفتی و گازی اظهار کرد: “این طرحها از سوی ۳۰ داور بررسی شدند و از میان آنها، ۵۲ گروه دانشگاهی و شرکت دانشبنیان برای مصاحبه و معرفی گروههای برتر انتخاب شدند.”
چهاردولی همچنین به شکافهای موجود در سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: “برای اینکه جزء ۱۰ کشور برتر باشیم، باید الزاماتی را در حوزه زیرساخت رعایت کنیم.
بهعنوان مثال، عربستان از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ در حوزه هوش مصنوعی ۲۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری کرده است، در حالی که ما تنها ۱۰ میلیون دلار سرمایهگذاری کردهایم.” این مقایسه نشاندهنده ضرورت افزایش سرمایهگذاری و توجه به توسعه این حوزه در کشور است.
موسسات آموزشی و علمی نیز نقش برجستهای در این تحولات ایفا میکنند. رئیس دانشگاه صنعت نفت در این زمینه بیان کرد: “آموزش و تقویت نیروی انسانی در حوزه هوش مصنوعی و فناوریهای نوین شرط اصلی برای رسیدن به اهداف تعیین شده است.” او همچنین به همافزایی دانشگاهها و صنعت در راستای تجاریسازی ایدههای نوآورانه تأکید کرد و افزود که این همکاری میتواند به تسریع فرآیند دیجیتالسازی کمک کند.
دعوت به اقدام
در نهایت، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت: “از همه متخصصان و نخبگان دعوت میکنیم تا در این مسیر به ما بپیوندند و ایدههای خود را در زمینه هوش مصنوعی و دیجیتالسازی به اشتراک بگذارند.” این دعوت به عمل، نشاندهنده نخبهگرایی در راستای ارتقاء صنعت نفت کشور است.
تقدیر از طرحهای برتر
در پایان این آیین، از طرحهای برتر دانشگاهی و شرکتهای دانشبنیان شرکتکننده در “رویداد دیجیتالسازی میدانهای نفتی و گازی شهید تندگویان” با اهدای لوح و نشان تقدیر به عمل آمد. این طرحها به بهرهگیری از فناوریهایی نظیر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، واقعیت افزوده و فضای ابری پرداختهاند تا با جمعآوری و تحلیل سریع دادهها، واکنشهای بهینه و تصمیمات دقیقتری در مدیریت میادین نفتی و گازی امکانپذیر شوند.
این فناوریها به اپراتورها این قابلیت را میدهند که با دسترسی به دادههای لحظهای و تحلیل دقیق، فرآیندهای عملیاتی را بهینهسازی کرده و در راستای افزایش بهرهوری اقدام کنند.
پایانی بر چالشهای موجود
به طور کلی، تحولات دیجیتال و سرمایهگذاری در تکنولوژیهای نوین، بهویژه هوش مصنوعی، میتواند آیندهای روشن را برای صنعت نفت ایران رقم بزند. با پیگیری و اجرای برنامههای مدرن در این حوزه، ایران میتواند نه تنها در منطقه، بلکه در سطح جهانی نیز در جایگاه بالایی قرار گیرد.
این رویداد، یک گام مهم به سوی آیندهای پایدار و هوشمند در صنعت نفت کشور است و میتواند الگویی برای سایر بخشهای صنایع نیز باشد.
با توجه به اظهارات و برنامههای اعلام شده، انتظار میرود که آیندهای مملو از نوآوریها و دستاوردهای بزرگ برای صنعت نفت ایران در عرصههای بینالمللی رقم بخورد و کشور پرچمدار تحولات مثبت در این زمینه شود. این فرآیند، نه تنها به افزایش تولید و درآمدهای نفتی کمک خواهد کرد، بلکه میتواند در بهبود شرایط اقتصادی و ایجاد فرصتهای شغلی جدید نیز مؤثر باشد.
در نهایت، تغییرات و پیشرفتهای دیجیتالی، اگرچه با چالشهایی همراه است، اما عزم راسخ مدیران و متخصصان این حوزه میتواند بر تمامی موانع فائق آید و زمینهساز موفقیتهای بزرگتری شود.
با توجه به اینکه نهادهای علمی و دانشگاهی نیز در این راستا فعال شدهاند، امید میرود که این همافزایی منجر به شکوفایی بیشتر شود و در نهایت، ایران را به یکی از بازیگران اصلی در حوزه انرژی دیجیتال تبدیل کند.