تضاد اخلاقی توسعه پایدار با شکوفایی اقتصاد مصرف گرا

ترجمه: محمود نواب مطلق

کناره گیری های گسترده کارکنان بنگاه های اقتصادی از کار در فرانسه موجب نگرانی کارشناسان اقتصادی  شده‌ است. از اینرو آنان برای فرهنگ کار و اشتغال تعاریف جدیدی عرضه کرده‌اند تا با ویژگی های نیروی انسانی تطابق بیشتری داشته‌باشد.

فرانسه کشوری است که وابستگی زیادی به آمار بیکاری برای برنامه ریزی های اقتصادی خود دارد.

در این کشور به تدریج واژه «شغل» جایگزین واژه «کار» شده و طی چندماه آینده مبتلا به مشکل بکارگیری نیروی انسانی و تلاش برای محدودکردن کناره‌گیری کارکنانش خواهد بود. این معضل را چگونه باید بر‌طرف کرد؟

« شغل»،«همکار»، اینها کلماتی با مفاهیم سنگین هستند. براساس فلسفه «ژان بُدریارد» فیلسوف معاصر فرانسوی دردنیای جدید، هدف اشتغال و همکاری در بنگاه های اقتصادی، تولید محصول است.

محصولی که باید به سرعت مصرف شود و سپس با داشتن عمرمفید کوتاه ازبین برود تا دوباره تولید شود. بنابراین اصل برمصرف و توسعه مصرف‌گرایی است.

این همان چیزیست که در تضاد با اصول توسعه‌پایدار و برنامه‌های زیست محیطی قرار می‌گیرد. اصولی که براساس آنها استفاده از منابع ومواد اولیه باید محدود، مصرف انرژی و تولیدات باید بهینه و از ایجاد ضایعات جلوگیری شود.

این درحالیست که پیشرفت های علمی و فناوری برای مواجهه با موج عظیمی از مشکلاتی که گریبانگیر جوامع انسانی شده، ناتوان هستند و قادر به ارایه راه‌حل های متناسب برای رفع آنها نیستند.

مشکلاتی که نه‌تنها برای پیشرفت به عنوان مانع محسوب می‌شوند بلکه ادامه حیات بشری را نیز تهدید کرده‌اند.

در عین حال تصور بشر این بوده که دانشمندان و فناوران همواره برای این گذر از این معضلات راه‌حل هایی اندیشیده‌اند و با این امید زندگی با این پیشرفت های علمی و فناوری را پذیرفته بودند.

این تفکر تا آنجا پیشرفته که در قرن بیستم علم جای مذهب را گرفت و پیداکردن راه‌حل تمامی مشکلات صرفا درعلم ممکن نمود.

به ویژه با ظهور بنگاه های اقتصادی فراوان با فناوری های نوین در آمریکا در زمینه‌های گوناگون دیجیتالی تفکرحاکم این شد که تنها اینها هستند که می‌توانند برای تمامی مشکلات جهان راه‌حلی بیابند.

علوم و فنون و عواقب مترتب برآن متناسب با سطح امیدهای واهی که می‌توانند در اذهان به‌وجود آورند موجب پدید آمدن نوعی بی‌اعتمادی بی‌سابقه در اقشار گوناگون جامعه نسبت به پیشرفتهای علمی و فناوری شده‌اند.

این تفکردر کارکنان منجربه کناره‌گیری آنها از مشاغلشان شده؛ چراکه مشاغل خود را غیراخلاقی و حتی «مزخرف» و بی‌خاصیت ارزیابی می‌کنند.

حتی در میان دانشجویانی که در حال تحصیل این علون و فنون در دانشگاه های جهان هستند این تردید نسبت کسب آنها حاصل شده‌ است.

این بی‌اعتمادی در سرمایه‌گذاران برخی بخش های صنعتی و مصرف‌کنندگان محصولات ناشی از پیشرفت های فوق‌العاده علمی نیز گزارش شده‌ است.

منبع:لوموند