تولید موفقیت‌آمیز کلاف گرم گرید 42CrMo4 در فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا
در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» برای نخستین بار گرید جدید، استراتژیک و بسیار پرکاربرد 42CrMo4 با موفقیت در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولاد مبارکه تولید و کشورمان از واردات این محصول نیز بی‌نیاز شد.
غلامرضا سلیمی ، معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه، ضمن تأیید این خبر گفت: این گرید یکی از پرکاربردترین گریدهای مورداستفاده در صنایع قطعه‌سازی و صنایع ماشین‌سازی است و به نام تجاری Mo40 شناخته می‌شود. این فولاد که در گروه فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر قرار می‌گیرد، به‌واسطه طیف وسیعی از خواص مکانیکی که با استفاده از عملیات حرارتی ایجاد می‌شود در قطعات مخصوص انتقال قدرت، ساخت قالب‌های صنعتی، فنرهای تخت، ابزارآلات صنعتی و کشاورزی، سیلندرها و چرخ‌دنده‌ها کاربرد دارد. علاوه بر این خاصیت سخت‌کاری سطحی و مقاومت به سایش بالا، استفاده از این گریدها در صفحات سایشی و چرخ زنجیرها را ممکن می‌سازد.
به گفته سلیمی، یکی از استراتژی‌های پنج‌گانه فولاد مبارکه طی حدود سه سال اخیر استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تولید با تمرکز بر تولید محصولات ویژه با ارزش‌افزوده بالاتر بوده است و بحمدالله در این مسیر با تولید بسیاری از محصولات که عمدتاً وارداتی بوده‌اند به توفیقات ارزشمندی دست یافته‌ایم. نکته حائز اهمیت در این فرایند این است که فولاد مبارکه با انتقال تجارب خود به سایر تولیدکنندگان داخلی، زمینه را برای حرکت آن‌ها به سمت تولید محصولات تجاری فراهم نموده و خود نیز با تمرکز حداکثری برای تولید محصولاتی که ارزش‌افزوده بیشتری برای شرکت و کشور فراهم می‌نماید، سرمایه‌گذاری، مطالعات و اقدامات گسترده‌ای انجام داده است.
وی بر این باور است که تحقق این استراتژی گامی دیگری در مسیر ارتقای جایگاه فولاد مبارکه بوده است. اگرچه پیش‌تر این محصول در جهان تولید شده، اما به‌دلیل تحریم‌ها امکان واردات آن‌ها فراهم نبوده است و با این دستاورد کشور ما نیز به جرگه تولیدکنندگان این قبیل محصولات خاص پیوسته است و از واردات آن‌ها بی‌نیاز و طبیعتاً از خروج ارز از کشور جلوگیری خواهد شد.
معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: امروز با چنین رویکردی محصول جدید 42CrMo4 که در صنعت بسیار پرکاربرد است، در فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا تولید شده که شایسته است از زحمات همکاران در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولاد مبارکه به خاطر همه تلاش‌هایی که برای تحقق اهداف شرکت و توسعه و سربلندی صنعت فولاد کشور متحمل می‌شوند، تشکر و قدردانی نماییم.
در پی کسب این موفقیت برخی از مدیران و دست‌اندرکاران تولید این محصول چنین گفتند:
علیرضا مولوی زاده، مدیر متالورژی و روش‌های تولید فولاد مبارکه:
در راستای هدف استراتژیک توسعه محصولات جدید در فولاد مبارکه گرید عملیات حرارتی پذیر 42CrMo4 طراحی و تولید شد. گرید فوق مصارف گسترده‌ای در صنایع به‌ویژه قطعه‌سازی و ماشین‌آلات دارد. در این فرایند، پس از طراحی آنالیز مناسب شیمیایی و تعیین پارامترهای دمایی نورد گرم در واحد متالوژی و روش‌های تولید در فولادسازی، ذوب‌ریزی و ریخته‌گری این گرید انجام و پس از کنترل‌های لازم در مرحله تولید و کنترل کیفی تختال‌ها به نورد گرم ارسال شد و با در نظر گرفتن شرایط خاص نورد برای چنین محصولاتی، عملیات نورد گرم نیز با موفقیت انجام شد و پس از آن کیفیت محصول مورد بررسی قرار گرفت.
این فولادها از گروهای عملیاتی حرارتی‌پذیر و مقاوم به سایش بوده و در صنایع خودرویی و کشاورزی کاربرد دارند. با توجه به نیاز مشتریان امکان آنیل این محصول نورد گرمی نیز وجود دارد تا مراحل تولید در کارخانه مشتری راحت‌تر انجام شود.
از همکاری تمامی واحدهای تولید، پشتیبانی و به‌ویژه نواحی فولادسازی و نورد گرم و همچنین از واحد برنامه‌ریزی فروش، کنترل کیفی و آزمایشگاه که در تمامی مراحل تولید این گرید خاص نیز همکاری لازم را به عمل آوردند، تشکر و قدردانی می‌نماییم و امیدواریم با اجرای طرح‌های توسعه پیش رو، راه تولید محصولات جدید هموارتر شود و شاهد بی‌نیازی کشور از واردات باشیم.
بهمن خلیلی، مدیر عملیات مجتمع فولاد سبا:
با توجه به اهداف کلان شرکت، همکاران پرتلاش مجتمع فولاد سبا با تدبیر مثال‌زدنی موفق به تولید کلاف گرم گرید 42CrMo4 شدند. این کلاف فولادی برای اولین بار در ضخامت‌های ۶، ۸، ۱۰ و ۱۲ میلی‌متر تولید گردید. این گرید ازجمله فولادهای آلیاژی عملیات حرارتی محسوب می‌گردد و از خواص بارز آن می‌توان به استحکام پیچشی و استحکام خستگی بالای آن اشاره کرد که موارد استفاده بسیاری در صنایعی مانند قطعه‌سازی و ماشین‌سازی دارد.
در سال‌های اخیر توسعه سبد محصولات با حمایت مدیریت ارشد سازمان در دستور کار قرار گرفته و هم‌زمان با رشد کمّی و کیفی سبد محصولات مجتمع فولاد سبا هم افزوده شده است. این موفقیت را به کلیه همکاران و ذی‌نفعان گروه فولاد مبارکه تبریک عرض می‌کنم و امیدواریم با تجاری‌سازی و تولید محصولات استراتژیک، ویژه و با ارزش‌افزوده بالا بتوانیم رضایت مشتریان را جلب کنیم و کشور را از واردات این‌گونه محصولات بی‌نیاز نماییم.
آرش حاجی پور، رئیس برنامه‌ریزی و متالورژی مجتمع فولاد سبا:
با توجه به دانش و مهارت کارکنان مجتمع فولاد سبا و همچنین احاطه آن‌ها بر تکنولوژی خطوط CSP به‌عنوان یکی از جدیدترین تکنولوژی‌های فولادسازی روز دنیا، استراتژی مجتمع فولاد سبا در حوزه توسعه سبد محصولات، تولید گریدهایی بود که در کشور تولید نشده بود و یا تولید آن‌ها با چالش‌های جدی همراه بود که ازجمله آن‌ها می‌توان به گریدهای فولادهای زنگ نزن، الکتریکی، دوفازی، کورتن و … اشاره کرد. در سال ۱۴۰۳ استراتژی مجتمع فولاد سبا در حوزه توسعه سبد محصولات، تولید بالاتر از ۸۰ درصد گریدهای در حال تولید در برترین کارخانه‌های مشابه خارجی قرار گرفت. عمده این گریدها شامل گریدهای عملیات حرارتی‌پذیر، فولادهای فنر، فولادهای مقاوم به سایش، فولادهای زنگ‌نزن مارتنزیتی و… است؛ بنابراین نقشه راهی در این زمینه تدوین شد که تولید این گرید نیز در همین راستا تولید گردید.
کلاف گرم فولاد 42CrMo4 اولین بار است که در مجتمع فولاد سبا تولید می‌شود. با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد از مصرف این گرید در ضخامت‌های بیش از ۸ میلی‌متر است و تا کنون این ابعاد در کشور تولید نشده بود، برنامه‌ریزی بر تولید این ضخامت‌ها انجام شد و ضخامت‌های ۱۰،۸ و ۱۲ میلی‌متر گرید 42CrMo4 برای اولین بار در کشور تولید شد.
مهدی، ناظم‌الرعایا رئیس نورد گرم سبا:
با توجه به اینکه یکی از اهداف اصلی مجتمع فولاد سبا افزایش سبد محصولات و در پی آن افزایش رضایت مشتریان است، یکی از گریدهای موردنیاز بازار 42CrMo4 در برنامه تولید قرار گرفت که در ساخت مخازن و قطعات خودرو استفاده می‌شود. نظر به اینکه استحکام گرم این گرید بالای ۲۰ درصد از گریدهای نرمال بیشتر است، توزیع بار در قفسه‌های نورد جهت جلوگیری از پیچیدگی و توقف نورد بسیار حائز اهمیت است. با توجه به شرایط متالورژیکی و گریدهای نزدیک، پیش‌بینی‌های لازم و جداول و نیروهای نوردی با هماهنگی کارشناسان مربوطه قبل از نورد به‌صورت کامل آماده‌سازی شد؛ ولی در زمان نورد، پیش‌بینی نیروهای نوردی کمتر از مقدار واقعی بود که به‌صورت آنلاین تغییرات اصلاحی اعمال شد و در ادامه به شرایط مطلوب و استاندارد رسیدیم. رسیدن به این هدف بزرگ نتیجه تشکیل کارگروهی کامل و قابل‌تقدیر واحدهای مختلف تولید و برنامه‌ریزی تولید و پشتیبانی است.
حامد صفاری، کارشناس متالورژی و روش‌های تولید مجتمع فولاد سبا:
یکی از پرکاربردترین گریدهای مورداستفاده قطعه‌سازان گرید 42CrMo4 مطابق با استاندارد DIN17200 است. این فولاد که در گروه فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر قرار می‌گیرد به‌واسطه طیف وسیعی از خواص مکانیکی که می‌تواند با استفاده از عملیات حرارتی ایجاد کند، کاربردهای وسیعی پیدا کرده است. علاوه بر موارد ذکرشده، خاصیت سخت‌کاری سطحی و مقاومت به سایش بالا، استفاده از این گرید را در صفحات سایشی و چرخ زنجیرها ممکن ساخته است.
رسول رحمانی، تکنسین تولید فولادسازی:
پس از برگزاری جلسات متعدد کارشناسی و تهیه دستورالعمل تولید گرید 42CrMo4 با تلاش و همت کارکنان شیفت و نظارت کارشناسان مربوطه این محصول تولید گردید. از تمهیدات ویژه تولید این محصول در واحد فولادسازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱- تنظیم دمایی خاص این گرید جهت ریخته‌گری؛ ۲- احیای سرباره و ذوب قبل از افزودن فروآلیاژها؛ ۳- افزودن فروآلیاژهای خاص در زمان و مقدار موردنیاز برای رسیدن به آنالیز موردنظر.
اسماعیل سلیمیان، کارشناس فرایند:
در راستای هدف‌گذاری شرکت فولاد مبارکه نسبت به تکمیل سبد محصولات، تأمین نیازهای کشور و افزایش سود شرکت با تولید گریدهایی با ارزش‌افزوده بالا با تشکیل جلسات منظم و برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته موفق به تولید این گرید شدیم که در صنعت قطعه‌سازی و ماشین‌سازی بسیار پرکاربرد است. امید است با برنامه‌ریزی منسجم و کار تیمی فرایند تولید گریدهای جدید بر اساس نیاز بازارهای داخلی و خارجی ادامه یابد و در آینده نزدیک موفق به تولید انبوه فولادهای الکتریکی و سایر گریدهای ویژه شویم.
حامد نوری، کارشناس تولید:
از سال گذشته در واحد ریخته‌گری تختال نازک، با همکاری دفتر فنی تولید و حمایت‌های مدیریت، اقدام به تولید آزمایشی گریدهای پرکربن و ایجاد دانش فنی در تولید این گریدها شده و به خواست خداوند متعال و با تلاش همکاران، موفقیت‌های مهمی در این راستا حاصل شده است. در آخرین تلاش صورت‌گرفته، گرید پرکاربرد مذکور با تنظیم پارامترهای ماشین ریخته‌گری توسط دفتر فنی تولید و کنترل دقیق شرایط ریخته‌گری توسط همکاران تولید، با موفقیت تولید گردید و تختال‌های تولیدشده از نظر کیفی نیز مورد تأیید قرار گرفت.
عبدالله ملکی، تکنسین فرایند:
جهت تولید گرید 42CRMO4 نیاز به مطالعه و طراحی کلیه پارامترهای تولید ازجمله پارامترهای خنک‌کاری، سرعت و کاهش ضخامت و… و همچنین جایگزینی آن‌ها در سیستم LEVEL 2 ریخته‌گری بودیم که با همکاری و همت کلیه همکاران موفق به تولید این گرید پرکاربرد فولاد شدیم.
محسن حسن‌زاده، کارشناس فرایند:
نورد گرید 42CrMo4 با کد استاندارد داخلی ۵۹۲۹ برای اولین بار در فولاد سبا به‌صورت آزمایشی با توجه به محدودیت‌های مصرف برق و نیاز به عدم کاهش تولید در شرایط دو ماشین ریخته‌گری فعال انجام شد. دو کلاف ضخامت ۱۰ و دو کلاف ضخامت ۱۲ بدون مشکل کیفیت تولید شد. تجربیات این آزمایش و ایده‌های رفع ریسک مشکلات در تست‌های بعدی گریدهای دیگر به کار گرفته خواهد شد. گرید مذکور آماده تولید انبوه است.
علیرضا عطاری، تکنسین حمل مواد:
نکته حائز اهمیت در چنین گریدهایی این است که شارژ فروآلیاژهایی مانند فروکروم و مولیبدن در ذوب بسیار حساس بوده و با وزن مشخص و دقیق و مرحله‌به‌مرحله و بعضاً در وزن‌های کم و به‌صورت دستی انجام می‌گردد در همین راستا واحد حمل مواد که وظیفه ذخیره‌سازی و ارسال مواد اولیه به فولادسازی و همچنین سرویس و نگهداری تجهیزات نوار نقاله‌ها را ایفا می‌کند در چنین گریدهایی بنا بر نیاز فولادسازی، فروآلیاژهای خاص را با وزن‌های مشخص بسته‌بندی و ارسال می‌کند.
غلامرضا سلیمی معاون بهره‌برداری فولاد مبارکه در خاتمه کسب این موفقیت‌های ارزشمند را به همه همکاران فولاد مبارکه و مجتمع فولاد سبا و به‌طورکلی به خانواده بزرگ صنعت فولاد کشور و ذی‌نفعان تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد در ادامه نیز شاهد تحقق هرچه بیشتر اهداف و استراتژی‌های گروه فولاد مبارکه و صنعت کشور باشیم.
