تکنیک‌های پولشویی در دنیای NFT؛ از تراکنش‌های بی‌ارزش تا هویت‌های جعلی

حمید محمدعظیمی/ کارشناس آموزش مبارزه با پولشویی

پولشویی، فرآیندی است که در آن سودهای غیرقانونی حاصل از فعالیت‌های مجرمانه مانند قاچاق، فساد یا کلاهبرداری به شیوه‌ای تمیز و قانونی جلوه داده می‌شود.

با ظهور فناوری بلاک‌چین و دارایی‌های دیجیتال جدید همچون توکن‌های غیرقابل معاوضه(NFT) ، فرصتی تازه برای مجرمان فراهم شده تا از این دارایی‌ها برای پنهان‌سازی و انتقال پول‌های غیرقانونی خود استفاده کنند. در این مقاله به بررسی تکنیک‌های رایج پولشویی در دنیای NFT پرداخته و چالش‌های نظارتی و راه‌های مقابله با این روش‌ها را نیز مطرح خواهیم کرد.

 NFT چیست و چرا برای پولشویان جذاب است؟

 NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token و به معنای توکن غیرقابل معاوضه است. NFT ها نماینده مالکیت بر دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد هستند که در بلاک‌چین ثبت شده‌اند و برخلاف ارزهای رمزنگاری‌شده مثل بیت‌کوین یا اتریوم، هر NFT دارای ویژگی‌ها و ارزش متفاوتی است. این منحصر به فرد بودن باعث می‌شود تا از آن‌ها برای هنرهای دیجیتال، آیتم‌های بازی‌ها، موسیقی، و سایر دارایی‌های دیجیتال استفاده شود.

عوامل متعددی باعث شده که NFTها به ابزار مناسبی برای پولشویی تبدیل شوند:

●        عدم شفافیت و کنترل‌های محدود : بسیاری از بازارهای NFT فاقد قوانین مشخص برای نظارت بر تراکنش‌ها هستند و این به پولشویان اجازه می‌دهد تا به‌راحتی تراکنش‌های مشکوک انجام دهند.

●        قیمت‌گذاری بر اساس تقاضا : ارزش NFTها عمدتاً بر اساس تقاضا و تمایل خریداران تعیین می‌شود که این امر می‌تواند زمینه‌ساز تراکنش‌های غیرواقعی و پولشویی باشد.

●        ناشناس بودن تراکنش‌ها:  در بلاک‌چین، هر کاربر می‌تواند با ایجاد هویت‌های جعلی به‌راحتی فعالیت کند، بدون آن‌که نیاز به افشای هویت واقعی خود داشته باشد. این ویژگی امکان پنهان‌کاری در تراکنش‌های NFT را فراهم می‌کند.

روش‌های پولشویی از طریق NFT

با توجه به ویژگی‌های خاص NFTها، پولشویان می‌توانند از روش‌های مختلف برای انجام پولشویی بهره ببرند. در ادامه، به چند مورد از رایج‌ترین این تکنیک‌ها اشاره می شود:

تراکنش‌های بیش از حد قیمت‌گذاری شده :(Overpriced Transactions) یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های پولشویی در دنیای NFT، انجام تراکنش‌هایی است که در آن ارزش NFTها به‌طور عمدی بیش از حد واقعی تعیین می‌شود. به این معنا که فرد یا گروهی، NFTی که ارزش کمی دارد را به قیمتی بسیار بالا به فروش می‌گذارند و سپس با استفاده از یک حساب دیگر، آن NFT را خریداری می‌کنند. در ظاهر، این تراکنش یک خرید و فروش هنری است، اما در واقع پول غیرقانونی وارد سیستم می‌شود و منشأ آن پنهان می‌گردد.

به‌عنوان مثال، فرض کنید یک فرد، NFTی را که ارزش واقعی آن کمتر از ۱۰۰ دلار است به قیمت ۵۰۰,۰۰۰ دلار می‌فروشد. سپس خریدار (که ممکن است خود فروشنده یا شریک او باشد) این پول را پرداخت می‌کند و به این ترتیب منشأ غیرقانونی پول کثیف از طریق این معامله هنری به ظاهر قانونی پنهان می‌شود.

ایجاد و فروش NFTهای تقلبی در این روش، پولشویان ممکن است آثار هنری دیجیتال تقلبی یا کپی‌هایی از آثار معتبر ایجاد کنند و آن‌ها را به‌عنوان NFT به فروش بگذارند. سپس این NFTهای بی‌ارزش را به قیمت‌های بالا بین حساب‌های مختلف خرید و فروش می‌کنند تا پول غیرقانونی را به ظاهر از راه قانونی به دست آورند. از آنجا که بررسی اصالت آثار هنری دیجیتال دشوار است و بازارهای NFT فاقد کنترل‌های شدید برای تأیید اصالت کالاها هستند، این روش به راحتی امکان‌پذیر می‌شود.

استفاده از هویت‌های ناشناس یا جعلی (Anonymous or Fake Identities) یکی از ویژگی‌های اصلی بلاک‌چین، عدم نیاز به افشای هویت واقعی کاربران است. این ویژگی باعث شده که پولشویان بتوانند با ایجاد چندین هویت جعلی، NFTها را بین این حساب‌ها خرید و فروش کنند و پول‌های کثیف خود را بدون اینکه هویت واقعی‌شان فاش شود، جابه‌جا کنند.

به‌عنوان مثال، یک پولشوی ممکن است از چندین حساب مختلف استفاده کند و هر بار یک NFT را بین این حساب‌ها جابه‌جا کند. این تراکنش‌های مکرر باعث پنهان‌سازی منشأ اصلی پول می‌شود و امکان ردیابی تراکنش‌ها را برای نهادهای قانونی دشوارتر می‌کند.

چند مرحله‌ای کردن تراکنش‌ها (Layering) پولشویان ممکن است برای پیچیده‌تر کردن روند پولشویی، از تکنیک چند مرحله‌ای کردن تراکنش‌ها استفاده کنند. در این روش، آن‌ها NFTها را به دفعات و از طریق چندین حساب مختلف خرید و فروش می‌کنند تا مسیر پول به‌گونه‌ای پیچیده شود که شناسایی و ردیابی آن توسط مقامات دشوار باشد. این روش مشابه تکنیک‌های سنتی پولشویی در بانک‌ها یا بازارهای فیزیکی است، اما در دنیای دیجیتال با سرعت و سهولت بیشتری انجام می‌شود.

استفاده از ابزارهای مبهم‌سازی تراکنش (Mixers and Tumblers) پولشویان ممکن است از ابزارهای خاصی استفاده کنند که تراکنش‌ها را مبهم و غیرقابل ردیابی می‌کنند. این ابزارها که به نام میکسر یا تامبلر شناخته می‌شوند، چندین تراکنش مختلف را با یکدیگر ترکیب کرده و سپس پول‌ها را به صورت تصادفی به حساب‌های مختلف ارسال می‌کنند. به این ترتیب، مسیر تراکنش‌ها به‌گونه‌ای پیچیده می‌شود که شناسایی منشأ اصلی پول بسیار دشوار خواهد شد.

چالش‌های نظارتی و قانونی

تراکنش‌های NFT، به دلیل استفاده از بلاک‌چین و عدم وجود مقررات نظارتی صریح، چالش‌های متعددی را برای نهادهای قانونی و نظارتی ایجاد کرده است. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

●        ناشناس بودن کاربران: یکی از بزرگترین چالش‌ها در ردیابی تراکنش‌های مشکوک NFT، ناشناس بودن کاربران است. بلاک‌چین به‌عنوان یک سیستم غیرمتمرکز، نیازی به افشای هویت واقعی کاربران ندارد و این امر به پولشویان اجازه می‌دهد که به‌راحتی تراکنش‌های مشکوک انجام دهند.

●        عدم وجود قوانین مشخص AML/CFT: بسیاری از بازارهای NFT هنوز تحت قوانین ضدپولشویی (AML) و مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) قرار ندارند. این امر باعث می‌شود که نظارت بر تراکنش‌های NFT با مشکلاتی مواجه شود و پولشویان بتوانند از این خلاء قانونی بهره‌برداری کنند.

●        پیچیدگی تراکنش‌های چندمرحله‌ای: همانطور که ذکر شد، پولشویان با استفاده از چندین حساب و تراکنش‌های پیچیده، منشأ پول را پنهان می‌کنند. این امر برای نهادهای نظارتی که به دنبال ردیابی تراکنش‌های مشکوک هستند، چالش‌های زیادی ایجاد می‌کند.

روش‌های مقابله با پولشویی از طریق NFT

برای مقابله با پولشویی از طریق NFT، چندین راهکار موثر وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به کار گرفت:

اعمال مقررات AML/CFT بر بازارهای :NFT بازارهای NFT باید تحت قوانین مشابه با سایر نهادهای مالی قرار گیرند. این شامل شناسایی مشتریان (KYC) و گزارش‌دهی تراکنش‌های مشکوک به مراجع قانونی است.

افزایش شفافیت در تراکنش‌های :NFT بازارهای NFT باید مکانیسم‌هایی برای افزایش شفافیت تراکنش‌ها و هویت کاربران ایجاد کنند. این امر به نهادهای نظارتی کمک می‌کند تا تراکنش‌های مشکوک را سریع‌تر شناسایی کنند.

توسعه ابزارهای تحلیل بلاک‌چین: ابزارهای پیشرفته‌ای مانند تحلیل داده‌های بلاک‌چین می‌توانند به مقامات قانونی کمک کنند تا الگوهای مشکوک در تراکنش‌های NFT را شناسایی و ردیابی کنند.

افزایش همکاری بین‌المللی : نهادهای نظارتی در سراسر جهان باید با یکدیگر همکاری کنند تا از جرایم مالی مرتبط با NFT جلوگیری کنند. این همکاری می‌تواند به شناسایی و تعقیب مجرمان در سطح جهانی کمک کند.

نتیجه‌گیری

تکنولوژی NFTها، با تمام پتانسیل‌های مثبت خود، به دلیل نبود قوانین مشخص و عدم شفافیت کافی، به یکی از ابزارهای جذاب برای پولشویان تبدیل شده است.

با این حال، با اعمال قوانین ضدپولشویی (AML) و مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT)  در بازارهایNFT، افزایش شفافیت و استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای تحلیل تراکنش‌ها، می‌توان با این معضل مقابله کرد و فضای NFT را از جرایم مالی پاک کرد.