تیغ کند حاکمیت در دست دلالان!

فرزین سوادکوهی

مکافات صنعت پلیمر حالا دیگر نمی تواند با شعارهای دهان پرکن سیاستمداران پایان یابد. در هر دوره ای از رویدادهای صنعت پلیمر دولتی ها قولها و وعده های های فراوان دادند که کاری می کنند دست سو استفاده گران از این صنعت کوتاه شود اما اینطور که نشد هیچ! بلکه زور دلالان و سودجویان بر صنعتگران واقعی چربید.

عصراقتصاد- از یاد نمی بریم که همگان متفق القولیم صنعت پلیمر که خود از تنوع و گستردگی بسیار بالایی برخوردار است، کامل کننده ارزش صنعت پتروشیمی بوده و اشتغالزایی آن هم نسبت به صنایع پتروشیمی، نفت و … خیلی بیشتر است. به همین خاطر نباید اجازه داد که مشکلاتی مانند کمبود مواد اولیه چرخ این صنعت را از حرکت باز دارد.اما این سازوکار ناگوار همچنان بر این فعالیت ارزش آفرین اقتصادی چیره است.

جای تاسف بسیار است که تغییرات نرخ ارز و رشد عجیب و غریب قیمت دلار بهانه ای شده که در کنار افزایش قیمت های این مواد اولیه، بازار  سوءاستفاده و سوداگری را نه گرم، که بسیار داغ نگه دارد. همه سرپل های صنعت پلیمر در دست دلالان و واسطه گران است.

مکافات صنعت پلیمر حالا دیگر نمی تواند با شعارهای دهان پرکن سیاستمداران پایان یابد.در هر دوره ای از رویدادهای صنعت پلیمر دولتی ها قول ها و وعده های های فراوان دادند که کاری می کنند دست سو استفاده گران از این صنعت کوتاه شود اما اینطور که نشد سهل است بلکه زور دلالان و سودجویان بر صنعتگران واقعی چربید

 در روزگاری  دولت مقرر کرده بود  که عرضه این مواد در بورس کالا انجام گیرد تا دست دلالان از آنها کوتاه شود. اما از قرار معلوم آن بخش از موادی که خارج از بورس عرضه شد هم ، زمینه را برای افزایش قیمت ها فراهم کرد که آثار آن را داریم به چشم می بینیم.

واقعیت این است که  به صورت کلی  می توان ادعا کرد که صنعت پلیمر در دنیا و همچنین در ایران به یک بلوغ نسبی رسیده است اما باید به یاد داشت که به همین دلیل تا حدودی خلاقیت ها محدود شده است. در نتیجه  تولید  چند محصول رنگ به رنگ و به نمایش گذاشتن هرساله آن نمی تواند خیال ما را از بابت اینکه در این صنعت حرف های زیادی برای گفتن داریم راحت کند.

آنچه کارنامه صنعت پلاستیک در کشور ما را ممتاز می کند نه فقط در تنوع محصول بلکه در بازاریابی آن و رشد گردش مالی آن سنجیده می شود.ولی مسئله اساسی تر این است که مشکلات پیش رو فرصتی برای خلاقیت باقی نمی گذارد تا صنعتگر بتواند به فروش و صادرات بالاتر فکر کند و به آن دست یابد.

در عین حال بر کسی پوشیده نیست که در سال جاری هم به مانند سنوات گذشته همچنان مشکلات موجود در عرصه صادراتِ دانش بنیان ترین حلقه زنجیره صنعت پتروشیمی کشور مهمترین چالشی است که صنعت مستربچ و کامپاند با آن دست به گریبان است.

فعالان این حوزه کماکان  معتقدند عدم همکاری گمرک و سازمان استاندارد، مانعی بزرگ در صادرات ارزش آفرین صنعت کامپاندینگ است.

محصولات تولیدی این صنعت یا به عنوان پلیمر خام مشابه با تولیدات واحدهای پتروشیمی برچسب قاچاق می خورد و یا به دلیل عدم تعیین ماهیت و شناسایی در گمرکات امکان صادرات نمی یابد.

کاهش تعرفه های گمرکی از جمله دیگر موانع رشد این صنعت است که توازن تولید و تجارت در صنعت کامپاندینگ را مخدوش کرده.

 در ست است که هم اینک  ما به ایتالیا، ترکیه و کشورهای دیگر صادرات داریم  اما  به عنوان یک صنعت واسطه ای که محصولات آن ۹۸ درصد داخلی است و در ایجاد تورم نقشی ندارد، چرا باید تعرفه را کاهش بدهیم تا واردات، قسمت بزرگی از این صنعت دانش بنیان را که ظرفیتی ۳ برابر نیاز داخل ایجاد کرده است،به مرز ورشکستگی برسد؟

عرضه تلفیقی در خرید مواد اولیه واحدهای پتروشیمی چالش مهم دیگری است که اهل فن همچنان از آن می نالند چرا که معتقدند این مسئله بلای بزرگی است که خیلی زود در کنارِ مهندسی گرید توسط واحدهای پتروشیمی، سودی سرشار نصیب واحدهای پتروشیمی ساخته و تضعیف صنایع تکمیلی پتروشیمی را به دنبال خود خواهد آورد.یعنی سیاست گذاری ها به شکلی پیش می رود که رده های پائینی صنعت پلیمر ضرر می کنند که رده بالاها سود بیشتری کسب کنند!

تولید  چند محصول رنگ به رنگ و به نمایش گذاشتن هرساله آن نمی تواند خیال ما را از بابت اینکه در این صنعت حرف های زیادی برای گفتن داریم راحت کند.آنچه کارنامه صنعت پلاستیک در کشور ما را ممتاز می کند نه فقط در تنوع محصول بلکه در بازاریابی آن و رشد گردش مالی آن سنجیده می شود

چند سال پیش رییس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان مستربچ و آمیزه های پلیمری ایران در همین زمینه گفته ” تجربه نشان داده که واحدهای پتروشیمی در مهندسی عرضه گرید، بسیار هوشمندانه عمل کرده اند و سودهای دو رقمی نزدیک به ۱۰۰ درصد داشته اند. با عرضه تلفیقی، سود آنان سه رقمی خواهد شد، چرا که واردات را به خود واحدهای پتروشیمی سپرده اید و با بالا بردن قیمت محصول وارداتی و عرضه تلفیقی، قیمت محصولات داخلی نیز به شدت بالا خواهد رفت و تورم شدیدی در صنعت پلیمر را موجب خواهد شد.”

اینها تنها بخشی از چالش های سخت فعالان حوزه پتروشیمی پلیمری است. صنعت پلیمر، به مانند سال های گذشته  با مشکلات و معضلات مختلفی دست و پنجه نرم می کند. کمبود مواد اولیه در رأس این مشکلات قرار دارد که طبیعتاً صنایع پتروشیمی در این موضوع دخیل هستند. چرا که خوراک این صنعت، از مواد پتروشیمی تامین می شود.

حالا باید دید آیا تولیدکنندگان از این مشکل همچنان رنج می برند یا این موانع برای آنها مرتفع شده است؟آیا این صنعتگران مجددا باید امیدوار به وعده های نهادهای حاکمیتی مبنی بر سر و سامان دادن به این وضعیت باشند؟آیا تیغ کند دولت بر دست دلالان صنعت پلیمر اثر بخش است؟ و پرسش مهمتر اینکه  بخصوص با روی کار آمدن دولت جدید می توان به بهبود شرایط دل خوش کرد؟