جابجایی و نصب موفق سکوی فاز ۱۱؛ ثمره راهبردهای بجای مدیریتی نفت

منیژه احیایی

سکوی فاز C 12 میدان گازی پارس جنوبی،‌ طی یک عملیات نفسگیر و دشوار فنی و مهندسی، بامداد امروز در موقعیت جدید خود در فاز ۱۱ نصب شد و به این ترتیب با راهبردهای مدیریتی بجا و به هنگام شرکت ملی نفت ایران، تولید زودهنگام از فاز ۱۱ می رود که رسما وارد فاز اجرایی شود.

در خصوص نصب این سکو و تولید زودهنگام از فاز ۱۱، چند نکته مهم و اساسی وجود دارد که باید بدان توجه ویژه داشت؛ اول اینکه عملیات جداسازی و انتقال سکوی فاز C 12 و نصب آن در موقعیت جدید، برای نخستین بار در تاریخ صنعت نفت کشورمان به دست متخصصان ایرانی اتفاق افتاده است.

این سکو وزنی در حدود ۳۲۰۰ تن دارد و سنگین ترین سازه دریایی است که تمامی عملیات فنی مربوط به آن تاکنون توسط ایرانی ها انجام شده و از همین روی توانسته است، رکورددار جابجایی سازه های دریایی با این حجم باشد.

بدون شک این دستاورد می تواند به عنوان تجربه مشابهی در دیگر کشورهای نفتخیز منطقه نیز مورد استفاده قرار گیرد و بازار کاری خوبی برای شرکت های توانمند ایرانی در خارج از مرزهای کشور فراهم سازد. این پیامد بیش از هرچیز، به معنای به ثمر نشستن سیاست اعتماد به شرکت های داخلی و اعمال سیاست های حمایتی برای توانمندسازی پیمانکاران داخلی است که طی دو سال گذشته با جدیت از سوی وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران دنبال شده است.

نکته دوم اینکه، جابجایی سکوی فاز C 12 در حالی صورت گرفته است که این فاز به دلیل سال ها برداشت مداوم گاز از آن، هم اکنون در شرایط افت فشار قرار دارد و برخلاف اظهارات برخی از منتقدین، باقی ماندن این سکو در محل فاز ۱۲ دیگر نمی توانست نفعی برای کشورمان داشته باشد.

با این وجود، جابجایی این سکو و انتقال آن به موقعیت مشابه فاز ۱۱، ابتکاری بود که برای نخستین بار از سوی متخصصان شرکت ملی نفت ایران صورت گرفت و با مدیریت یکپارچه و اصولی مدیریت ارشد این شرکت به مرحله اجرا درآمد.
این ابتکار به دلیل جلوگیری از خسارت های ناشی از عدم برداشت گاز از فاز ۱۱ و کاهش حداکثری میزان عدم النفع برداشت از این فاز بوده است و به نوبه خود توانسته است با جلوگیری از ساخت سکوی تازه، برداشت از فاز ۱۱ را حداقل ۵ سال کوتاهتر کند.

یادمان نرود که فاز ۱۱، مرزی ترین فاز میدان گازی پارس جنوبی و مشترک با کشور قطر است که برداشت از آن به دلیل اتخاذ سیاست های نادرست مدیریتی در گذشته، نزدیک به ۲۰ سال به تعویق افتاده است و ناگفته پیداست که هرچقدر تولید از این فاز سریع تر انجام شود، منافع بیشتری برای کشورمان در پی خواهد داشت.

نکته مهم دیگری که در فرآیند جابجایی و نصب این سکو می توان در نظر داشت، اهمیت عنصر زمان و توجه درست مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به مقوله «تصمیم سازی به موقع» است که توانسته است با وجود تجربه ناکافی شرکت های داخلی، این طرح را در کوتاهترین زمان ممکن به سرانجام برساند.

تصمیم به هنگام شخص مدیرعامل، برای جابجایی سکو و آغاز عملیات تولید زودهنگام که جایگزین سیاست برداشت یکپارچه از کل فاز ۱۱ شده است، باعث شده تا به جای انتظار پنج ساله برای توسعه کامل این فاز و برداشت یکجای ۵۶ میلیون مترمکعب گاز از آن، عملیات تولید زودهنگام با کمترین مقدورات و حفر تنها ۴ حلقه چاه کلید بخورد و طی یک برنامه زمانبندی شده، حفر چاه های دیگر و تولید حداکثری از این فاز به فراخور زمانی، ممکن شود.

این اقدام برجسته شرکت ملی نفت ایران، سوای از درآمدزایی قابل توجه برای کشورمان، می تواند تا حدود زیادی نگرانی های مربوط به ناترازی گاز و احتمال کمبود گاز در زمستان را کاهش دهد که خود اقدامی راهبردی برای عبور ایمن از فصل های سرد سال خواهد بود.

کوتاه کلام اینکه، شرکت ملی نفت ایران به عنوان نماینده ملت ایران در تولید نفت وگاز، توانسته است با تصمیم درست و اقدامی به موقع و راهبردی، فاز ۱۱ پارس جنوبی را به سرانجامی مطلوب برساند و سند افتخاری درخور و شایسته را در کارنامه عملکردی دولت سیزدهم ثبت کند.

بدون شک تحقق این دستاورد بزرگ، در شرایط بغرنج کنونی که تمامی چشم ها متوجه صنعت نفت کشورمان است و مجامع بین المللی در حال رصد مستمر فعالیت های صنعت نفت و شرکت ملی نفت ایران هستند، نمونه بارزی از غرور ملی و صرف فعل توانستن در صنعت نفت کشورمان را به تصویر می کشد.

فاز ۱۱، آزمونی سرنوشت ساز برای شرکت ملی نفت ایران بوده و تحقق آن مصداق عینی سربلندی این شرکت در خدمت به مردم است.