خداحافظی بازار برنج با خریدهای سالانه
در گذشته دهک‌های درآمدی متوسط سعی می‌کردند که اقلامی همچون برنج را در حجم زیاد خریداری کنند. اما در پی گرانی‌های اخیر خریدهای مردم یک کیلو یا دو کیلو بوده و دیگر خبری از فروش برنج با گونی نیست.
کاهش قدرت خرید و گرانی‌های اخیر سبک خریدهای مردم را متفاوت کرده است. گزارش‌های احتمالی نشان می‌دهد که بیش از نیمی از ایرانی‌ها در زیر فقر به سر می‌برند.
فعالان بازار می‌گویند که رکود سنگینی در بازار حاکم بوده و تقاضا خرید به شدت کاهش یافته است.
در این میان برخی از رسانه‌ها از معاوضه لباس‌های دست دوم با اقلام ضروری و کالاهای اساسی همچون برنج و روغن و مرغ خبر می‌دهد. در چنین شرایطی دیگر خبری از خریدهای عمده و سالانه اقلامی همچون برنج در میان خانوارها نیست.
دلیلش هم ساده است. به عنوان مثال هر کیلو برنج ایران در مدت مشابه سال گذشته حدود ۵۰ هزار تومان فروخته می‌شد. برنجی که این روزها دست کم ۱۱۰ هزار تومان قیمت دارد.
یک حساب کتاب ساده نشان می‌دهد که خرید ۵۰ کیلو برنج در سال گذشته چیزی حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تمام می‌شد این در حالی است که برای خرید این میزان برنج امسال باید حدود ۶ میلیون تومان پول پرداخت کنید.
برای درک بهتر از بزرگی این عدد باید بدانید که رقم معادل حقوق یک ماه یک کارگر ساده است.
بازار راکدتر از همیشه
کار به جایی رسیده است که فعالان صنفی می‌گویند بسیاری از مردم به صورت یک کیلو، دو کیلو برنج می‌خرند و بسیاری از مردم برنج‌های خارجی را جایگزین برنج‌های ایرانی کرده‌اند.
رضا کنگری رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران در اینباره به بازار از کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی میزان خرید و فروش در بازار به نسبت سال گذشته خبر داد و گفت: شده و این بازار راکدتر از سال قبل شده است البته تمام کالاها به وفور در بازار وجود دارد و شاهد هیچ‌گونه کمبودی نیستیم.
او ادامه داد: در بخش خریدهای عمده خانوارها تا سال‌های قبل مثلا حداقل ۳۰ کیلو برنج خریداری می‌شد که متاسفانه اکنون این میزان به ۲ تا ۵ و حداکثر ۱۰ کیلو رسیده است که نشان‌دهنده کاهش چشمگیر میزان خرید عمده خانوار است.
این فعال صنفی با بیان اینکه تا پیش از این خانوارها معمولا روزهای تعطیل برای خریدهای عمده مراجعه می‌کردند و برای نمونه یک یا ۲ کارتن روغن و ماکارانی یا سایر اقلام را می‌خریدند اما اکنون این میزان خرید نصف و یک سوم شده است که نشان می‌دهد قدرت خرید کاهش یافته است.
کنگری همچنین درباره آخرین وضع قیمت‌ها در بازار گفت: هم اکنون حداکثر قیمت برنج هاشمی درجه یک در بازار کیلویی ۱۰۰ تا ۱۱۵ هزار تومان و ارزان‌ترین برنج یعنی ندا نیز ۴۸ تا ۵۰ هزار تومان و برنج پاکستانی نیز به نرخ کیلویی ۴۵ تا ۴۷ هزار تومان به فروش می‌رسد.
حذف مواد غذایی از سبد غذایی خانوار
البته تغییر سبک خرید مردم تنها به برنج و روغن محدود نمی‌شود. فعالین صنفی از افت تقاضای میوه، گوشت مرغ و گوشت قرمز و ماهی‌ها و میوه و سبزیجات خبر می‌دهند.
اما شرایط برای دهک‌های درآمدی فقیر جامعه خیلی بدتر از این حرف‌هاست و به نوعی بسیاری از اقلام از سبد مصرفی آنها حذف شده است. گزارش‌های منتشر شده خط فقر را در کشور ۱۸ میلیون تومان اعلام کرده این در حالی است که حقوق مصوب کارگران حدود ۶ میلیون تومان است. با این حساب می‌توان گفت که درآمد یک فرد تنها یک سوم نیازهای او را تامین می‌کند.
از طرفی طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تورم غذا در ایران از نرخ تورم عمومی عبور کرده و در آبان امسال نرخ تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به حدود ۶۸ درصد و نرخ تورم سالانه به ۶۱.۳ درصد رسیده است.
تورم سنگین غذا در ایران موجب کاهش شدید سرانه مصرف انواع اقلام غذایی در کشور شده است؛ به‌طوری‌که مراجع مختلف در آمارهایی پراکنده این موضوع را اعلام کرده‌اند.
در این میان مصرف نان به شدت بالا رفته و سهمش از سبد غذایی به شدت افزایش یافته است. این وضعیت به قدری نگران‌کننده است که کارشناسان تغذیه نسبت به بروز سوءتغذیه در بین کودکان کشور هشدار می‌دهند.
