در انتظار پایان بیت‌کوین
حمیدرضا هنرکار-نایب رئیس هیئت‌مدیره فینوپیا
زمانی که ساتوشی ناکاموتو بیت‌کوین را ایجاد کرد (کردند)، محدودیت شدیدی برای عرضه این ارز دیجیتال تعیین کرد. بنا بر قوانینی که او وضع کرده است، تعداد بیت‌کوین‌های موجود هرگز نمی‌تواند بیشتر از ۲۱ میلیون عدد باشد.
به گزارش فینوپیا، این محدودیت که تحت عنوان هارد کپ (Hard Cap) شناخته می‌شود، در کد منبع بیت‌کوین کدگذاری شده است و توسط تمام گره‌های شبکه این ارز دیجیتال اعمال می‌شود.
این خصوصیت بیت‌کوین برای ارزش‌گذاری آن، هم به‌عنوان یک پول و هم به‌عنوان منبعی برای سرمایه‌گذاری، بسیار مهم است. محدودیت عرضه بیت‌کوین باعث می‌شود تا بتواند مانند طلا و املاک و مستغلات ابزاری برای ذخیره ارزش باشد.
علاوه بر این، به لطف فرایند هاوینگ (Halving) که هر چهار سال یک‌بار اعمال می‌شود و طی آن پاداش اهدایی به استخراج‌کنندگان بیت‌کوین ۵۰ درصد کاهش می‌یابد، استخراج این ارز دیجیتال آن‌قدر دشوار می‌شود تا در نهایت غیرممکن گردد.
طرف‌داران صنعت ارزهای دیجیتال ادعا می‌کنند که عرضه محدود بیت‌کوین باعث کمیاب شدن آن می‌شود. در نتیجه بنا بر قوانین اقتصادی، با رشد تقاضای این ارز دیجیتال قیمت آن هم افزایش می‌یابد.
آنها باور دارند که محدود بودن عرضه بزرگ‌ترین ارز دیجیتال جهان آن را از تمام ارزهای فیات جهان متمایز می‌کند؛ چراکه برخلاف بیت‌کوین عرضه ارزهای فیات توسط بانک‌های مرکزی افزایش و در نهایت ارزش آن کاهش می‌یابد.
با این حال، بعد از اینکه نرخ پذیرش بیت‌کوین در سال گذشته به‌شدت افزایش یافت، برخی از منتقدان آن ادعا کردند که عرضه محدود این ارز دیجیتال باعث می‌شود تا مردم نتوانند از بیت‌کوین به‌عنوان یک پول استفاده کنند و به آن تنها به‌عنوان منبعی برای سرمایه‌گذاری نگاه می‌کنند.
علاوه بر این، آنها باور دارند که مصرف‌کنندگان تنها با وجود تورم و کاهش ارزش یک پول حاضر می‌شوند با استفاده از آن هزینه‌هایشان را پرداخت کنند؛ چراکه هرچه پول بیشتری در کیف پول‌هایشان باقی بماند، قدرت خرید کمتری خواهند داشت. از طرفی، اگر مصرف‌کنندگان دست به خرید نزنند، تولیدکنندگان هم دلیلی برای تداوم تولید خود نخواهند داشت.
گفتنی است که تاکنون حدود ۱۹ میلیون بیت‌کوین استخراج شده است و این مقدار با استخراج یک بلاک در هر ده دقیقه یک‌بار تغییر می‌کند. البته همچنان زمان زیادی تا استخراج تمام بیت‌کوین‌ها وجود دارد و این فرایند احتمالاً تا سال ۲۱۴۰ ادامه خواهد داشت.
زمانی که این اتفاق بیفتد، دیگر نیازی نیست استخراج‌کنندگان بیت‌کوین دستگاه‌های پیشرفته خود را به استخراج این ارز دیجیتال اختصاص دهند.
ناکاموتو، خود پیش‌بینی کرده بود که بعد از رسیدن بیت‌کوین به این سطح، مسئولیت‌های پاداش بلوک به کارمزد تراکنش‌ها تغییر می‌کند؛ چراکه تراکنش‌های بلاک‌چین بیت‌کوین همچنان باید اعتبارسنجی شوند و این امر ممکن است میزان کارمزدها را افزایش دهد.
در نتیجه، تمرکز معامله‌گران و استخراج‌کنندگان احتمالاً از استخراج بیت‌کوین به تسهیل تراکنش‌ها تغییر می‌کند، اما بلاک‌چین بیت‌کوین به‌عنوان یک موجودیت کلی آسیب نخواهد دید.
از آنجا که تعداد بیت‌کوین‌ها همچنان ثابت می‌ماند و قیمت کالاها و خدمات مختلف کاهش می‌یابد، تقسیمپذیری عاملی حیاتی و مهمی برای این ارز دیجیتال خواهد بود.
بنا بر تقسیمپذیری، قیمت بیت‌کوین با هشت رقم اعشار مشخص می‌شود تا همان‌طور که ناکاموتو گفته است، خریدهای کوچک مصرف‌کنندگان همچنان ادامه یابد.
علاوه بر بیت‌کوین، ارزهای دیجیتال دیگری مثل اتریوم که حتی عرضه محدود هم ندارند، از تقسیمپذیری استفاده کرده‌اند.
قیمت هر اتریوم با هجده رقم اعشار مشخص می‌شود تا به‌راحتی بتوان از آن برای خرید دارایی‌ها یا ارزهای فیات دیگر استفاده کرد.
شایان ذکر است که تمام این ۲۱ میلیون بیت‌کوین وارد گردش نخواهد شد. دلیل آن هم این است بخشی از بیت‌کوین‌های موجود دزدیده شده‌اند و بخش زیادی از معامله‌گران هم رمزهای خود را فراموش کرده‌اند و به بیت‌کوین‌هایشان دسترسی ندارند.
برای مثال کیف پول ناکاموتو ۱.۱ میلیون دارد که هرگز تراکنشی با استفاده از آن انجام نداده است.
از بین مشهورترین افرادی که رمز کیف پول خود را فراموش کرده‌اند، می‌توان به استفان توماس و جیمز هاولز اشاره کرد که به‌ترتیب حدود ۷,۰۰۱ و ۷,۵۰۰ بیت‌کوین را از این طرق از دست دادند.
بنا بر آمارهای موجود، حدود ۴ میلیون بیت‌کوین تاکنون از دست رفته است و هیچ‌کسی نمی‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد. بیت‌کوین‌های از دست رفته به هیچ طریقی قابل‌بازگشت نیستند و ارزش بیت‌کوین‌های موجود در شبکه را کمی افزایش می‌دهند.
یکی از نگرانی‌های موجود این است که برخی از استخراج‌کنندگان این ارز دیجیتال، از روی خودخواهی بلافاصله پس از یافتن بلوک‌ها آنها را آزاد نکنند. تأثیر این دسته از استخراج‌کنندگان در مدلی که بیت‌کوین با استفاده از کارمزد تراکنش‌ها فعالیت می‌کند، بیشتر است؛ چراکه در مدل فعلی، ارزش همه بلوک‌ها یکسان است، اما در مدل کارمزد تراکنش، یک استخراج‌کننده خودخواه می‌تواند بلوک خود را برای مدت طولانی‌تری نگه دارد و با فروش آن در آینده پول بیشتری به دست بیاورد.
به‌عبارت دیگر، اگر کارمزد تراکنش‌ها تنها مشوق استخراج‌کنندگان بیت‌کوین در آینده باشد، چنین استخراج‌کنندگانی نسبت به استخراج‌کننده‌هایی که به نفع شبکه کار می‌کنند، درآمد بیشتری خواهد داشت.
نگرانی بعدی این است که استخراج‌کنندگان جدید تصمیم بگیرند به‌جای توسعه زنجیره قبلی و دریافت پاداش خود، آن را فورک کنند و پاداش بیشتری بگیرند.
اگر استخراج‌کنندگان زیادی به این روش روی بیاورند، احتمال اینکه شبکه بیت‌کوین با حمله ۵۱ درصدی مواجه شود، زیاد است.
در بلاک‌چینی که فورک‌های متعددی در آن اتفاق افتاده است و استخراج‌کنندگان یکپارچه نیستند، قدرت استخراج هکرها می‌تواند از قدرت استخراج‌کنندگان بیشتر شود و به ۵۱ درصد برسد.
در هر حال، احتمالاً افرادی که در حال مطالعه این مقاله هستند، نمی‌توانند شاهد اتمام استخراج بیت‌کوین باشند و تنها معامله‌گران و فعالان آینده صنعت ارزهای دیجیتال، تأثیرات آن را احساس خواهند کرد.
شایان ذکر است که عوامل مختلفی همچون شرایط بازار ارزهای دیجیتال، نحوه قانون‌گذاری این صنعت، شرایط اقتصادی جهان و میزان پذیرش بیت‌کوین در بین مردم، نیز در این امر مؤثر خواهد بود.
