محمد ارفع
رئیس مجلس شورای اسلامی در سحرگاه جمعه ۲۷ فروردین ماه با انتشار توئیتی از دسترسی به غنای ۶۰ درصدی اورانیم در تاسیسات هسته‌ای نظنز خبر داد، خبری که پس از آن از سوی رئیس‌سازمان انرژی اتمی تایید و اعلام شد که ایران توانسته است در نیمه شب روز گذشته به توانایی تولید ۹ گرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در هر ساعت دست یابد.
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، روز سه‌شنبه ۲۴ فروردین از آغاز غنی‌سازی ۶۰ درصدی در کشور خبر داد .وی این خبر را در وین و دو روز پس از آن اعلام کرد که سیستم برق تاسیسات غنی‌سازی نطنز بر اثر حمله‌ای تروریستی از سوی اسرائیل از بین رفت.
او در آن زمان گفته بود که در نامه‌ای به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که روند غنی‌سازی ۶۰ درصدی در سایت نطنز آغاز شده است.
معاون وزیر خارجه ایران افزود: هزار سانتریفوژ دیگر با ۵۰ درصد ظرفیت بیشتر به ماشین‌های موجود در نطنز، علاوه بر جایگزینی ماشین‌های صدمه‌دیده اضافه می‌شود.
تهران قبلا گفته بود که قصد دارد از اورانیوم با غنای ۶۰ درصد برای سوخت کشتی‌های با قدرت هسته‌ای استفاده کند. کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز دوشنبه پس از خرابکاری در تأسیسات نطنز اعلام کرد که ماشین‌های نسل جدید در نطنز نصب و چندین اقدام فنی دیگر نیز ظرف همین هفته اعلام خواهد شد.
نخستین بار، آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی چهارم اسفند سال گذشته اظهار کرده بودند: «برای پیشران هسته‌ای یا کارهای دیگر ممکن است غنی‌سازی را به ۶۰ درصد هم برسانیم.»
رهبر انقلاب تاکید کرده بودند که ایران برای کسب توانایی‌های هسته‌ای «متناسب با نیازهای کشور مصمم» است «و به همین علت، حد غنی‌سازی ایران ۲۰ درصد نخواهد بود و تا هرجا که لازم و نیاز کشور باشد اقدام خواهد کرد.»
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، همان روز در واکنش به سخنان مقام معظم رهبری گفت که این حرف «شبیه تهدید است.»
کمتر از دو ماه پس از بیانات مقام رهبری، رئیس مجلس شورای اسلامی روز گذشته اعلام کرد: «با افتخار اعلام می‌کنم دانشمندان ایرانی توانستند به اورانیوم با غنای ۶۰ درصد دست یابند.»
محمدباقر قالیباف در صفحه شخصی خود در توئیتر، نوشت: «با افتخار اعلام می‌کنم در ساعت ۰۰:۴۰ نیمه‌شب گذشته و در شب زیارتی سید الشهدا(ع)، دانشمندان جوان و خداباور ایرانی توانستند به محصول اورانیوم با غنای ۶۰درصد دست یابند. این موفقیت را به مردم شجاع ایران اسلامی تبریک می‌گویم؛ ارادۀ ملت ایران معجزه‌آفرین است و هر توطئه‌ای راخنثی خواهد کرد.»
به گزارش ایسنا، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز با تایید دستیابی ایران به اورانیوم تا ۶۰ درصد غنی‌شده گفت: نیمه‌شب پنجشنبه به اورانیوم ۶۰ درصد رسیدیم و الان حدود ۹ گرم از آن را در اختیار داریم.
او با یادآوری قانون مجلس شورای اسلامی در سخنانی یادآور شد: به ما گفته بودند که با احتیاط در اجرای این قانون جلو بروید و می‌خواستند در مذاکرات با حسن نیت جلو رویم اما به هر حال کاری کردند که ما را به این سمت کشاندند.
وی ادامه داد: چهارشنبه دستور راه‌اندازی غنی سازی ۶۰ درصد را دادیم و پنجشنبه محصول ۶۰ درصد را گرفتیم و الان حدود ۹ گرم در ساعت تولید می‌کنیم. باید راندمان و چیدمان زنجیره‌ها را تغییر دهیم و روی آنها کار کنیم که کمی این میزان تولید کم شود و به ۵ گرم برسد تا همزمان بتوانیم با این دو زنجیره اورانیوم ۲۰ درصد هم تولید کنیم.
صالحی افزود: این که همزمان هم اورانیوم ۶۰ درصدی و هم اورانیوم ۲۰ درصدی را تولید کنیم یک کار بزرگ است که همکاران من در سازمان دارند انجام می دهند.
او درباره علت انتشار خبر غنی سازی ۶۰ درصدی از سوی رئیس مجلس گفت: ما با آقای قالیباف درباره مسائل مرتبط همواره در تماس هستیم و امروز هم نزدیک‌های سحر بود که به اطلاع ایشان این دستاورد را رساندم و ایشان هم آن را اعلام کردند. از ایشان و آقای ذوالنوری، رئیس کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس هم به دلیل حمایت هایشان به ویژه حمایت‌های مالی تشکر دارم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: بعد از حادثه هفته گذشته در سایت نطنز هیچ آلودگی در این سایت ایجاد نشده است؛ اگر آلودگی بود بازرسانی که بازدید کردند آن را اعلام می کردند. باید بگویم که بعد از این حادثه، یک لحظه هم غنی‌سازی متوقف نشده است. تنها یک سالن غنی سازی که در آن سانتریفیوژهای IR-۱ قرار داشت، از کار افتاده است و در سالن های متعدد دیگر غنی سازی با قوت ادامه دارد.
او با بیان اینکه فعالیت سانتریفیوژها با برق اضطراری در جریان است، اظهار کرد: برق اصلی ظرف یکی دو روز آینده وصل می شود و الان هم داریم با برق اضطراری ماشین‌های ازکارافتاده را جایگزین می‌کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره اینکه غنی سازی اورانیوم ۶۰ درصدی به چه منظور است؟ آیا برای سوخت راکتور تهران است؟ گفت: این اورانیوم ۶۰ درصد برای ساختن Target (هدف)هایی است که این هدف‌ها را در راکتور تهران می‌گذاریم و از آنها مولیبدن استخراج می‌کنیم. از این ۶۰ درصد سوخت الان تولید نمی‌کنیم. از سویی این بحث که در رسانه‌ها راه انداختند که ما نمی‌دانیم داریم چکار می کنیم یا داریم بلوف می زنیم، درست نیست. «هدف» ها کاربردهای متنوعی دارد و از آنها در تولید رادیوداروها استفاده می شود.
کشورهای عضو تروئیکای اروپایی پیش از این در بیانیه مشترکی در مخالفت با این دستاور ملی کشور گفته بودند: دولت های فرانسه، آلمان و انگلیس (EU۳) از تصمیم ایران برای آغاز غنی سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد با سانتریفوژهای پیشرفته با نگرانی عمیق آگاهی یافته اند.
بر مبنی آنچه خبرگزاری رویترز گزارش داده است، بیانه مشترک تروئیکا می‌افزاید: این تحول با توجه به اینکه تولید اورانیوم با غنای بالا گام مهمی در مسیر تولید سلاح هسته ای به شمار می رود، خطیر و جدی است.
تروئیکا ادعا کرده است که ایران هیچ نیاز غیرنظامی معتبری به غنی سازی در این سطح ندارد.
تروئیکا تصمیم ایران را همزمان با آغاز مذاکرات اساسی اعضای برجام و ایالات متحده با هدف یافتن راه حل سریع دیپلماتیک برای احیا و بازگردادن تعهدات برجامی، تاسف‌بار و اطلاعیه خطرناک اخیر ایران را با روح سازنده و همراه با حسن نیت این مذاکرات، مغایر دانسته است.
تروئیکا در بخش دیگری از این بیانیه گفته است: ما با توجه به تحولات اخیر، با هر اقدام هر عضو که موجب اوج گیری تنش شود، مخالف هستیم و از ایران درخواست می کنیم از پیچیده تر و دشوارتر کردن روند دیپلماتیک، خودداری کند.
علاوه بر این آمریکا نیز در واکنشی هم راستا با تروئیکا اروپا غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیم از سوی ایران را با مغایر با جدیت تهران در گفت‌وگوهای وین خواند است.
«جن ساکی»، سخنگوی کاخ سفید گفت که اعلام «تحریک‌آمیز» ایران درباره غنی سازی اورانیوم تا ۶۰ درصد را جدی می‌گیریم.
وی ادامه داد: «هدف ما همچنان از طریق روند دیپلماتیک و گفت‌وگوهای غیرمستقیم با ایران باقی خواهد ماند.»
سخنگوی کاخ سفید مدعی شد که آغاز غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران تا ۶۰ درصد، جدیت آن در گفت‌وگوهای وین را زیر سوال می‌برد.
همچنین میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین و به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت در واکنش به این اقدام تهران در واکنش به این خبر در توئیترش نوشت: «آن‌هایی که دست به اقدام خرابکارانه علیه تاسیسات هسته‌ای در نطنز زدند احتمالاً به دنبال تضعیف روند احیای برجام بودند.» این دیپلمات روس افزود: آنها پیامدهای احتمالی قابل توجه (چنین اقدامی) را دست کم گرفتند.»
وی در ادامه نوشت: «تردیدی نیست که علاوه بر موضوعات قبلی، کمیسیون به آخرین گام‌های ایران در زمینه هسته‌ای از جمله غنی سازی ۶۰ درصدی رسیدگی خواهد کرد.»
اولیانوف همچنین در توییت دیگری عنوان کرد: «لازم است بر مشکلات فعلی متمرکز نشویم و بر احیای برجام تمرکز داشته باشیم. اگر در این مسیر موفق شویم، این مشکل و مشکلات دیگر بزودی حل‌وفصل خواهند شد.»
