دلار ۱۰۰ هزار تومانی؛ نفس تازه برای سودآوری بورسیها
مریم غدیرپور
افزایش نرخ عرضه ارز در تالار دوم تا محدوده ۱۰۰ هزار تومان، دو اثر متناقض بر بازار سهام برجای میگذارد و همزمان میتواند نقش پیشران اسمی شاخص و عامل تقویتکننده دام نرخ بهره را ایفا کند.
از منظر مثبت، افزایش نرخ تسعیر باعث میشود درآمد شرکتهای دلاری از جمله فولادیها، معدنیها، پتروشیمیها، برخی هلدینگها و سایر صادراتمحورها با ارقام بالاتری به ریال تبدیل شود و سود اسمی این بنگاهها بهصورت مستقیم افزایش یابد.
در شرایطی که بازار با رشدی کمعمق مواجه شود؛ بخش بزرگی از سرمایهگذاران در حالت انتظار به سر خواهند برد، تثبیت نرخ ارز توافقی در سطوح نزدیک به ۱۰۰ هزار تومان میتواند همان سیگنال قدرتمند دلاری باشد که نگاهها را دوباره به بورس معطوف میکند.
دلار ۱۰۰ هزارِتومانی توافقی، برای سودآوری اسمی بورسیها خبر خوب است؛ به شرط اینکه با کاهش معنادار نرخ بهره همراه نشود
با اجرای موثر عرضه گسترده ارز صادراتی در تالار دوم با این نرخها، مدلهای ارزشگذاری تحلیلی شرکتهای بزرگ کالایی بهروزرسانی میشوند و جذابیت سودآوری آنها افزایش پیدا میکند. این فرآیند میتواند زمینه ورود پول تازه به نمادهای شاخصساز را فراهم کند و جریان معاملات را از حالت رکودی خارج سازد. در کوتاهمدت نیز چنین تغییری توان ایجاد رالیهای مقطعی در گروههای دلاری و حتی جهش در شاخص کل بازار را خواهد داشت.
اما سمت منفی ماجرا این است که نرخ ۱۰۰ هزار تومانی، خود یک پیام تورمی و «ریسک تداوم نرخ بهره بالای ۴۰ درصد» است. هرچه سطح انتظارات تورمی و نرخ ارز بالاتر برود، احتمال عقبنشینی سیاستگذار از سود واقعی مثبت کمتر میشود و فاصله بازده بدون ریسک (اوراق و سپرده) با بازده تحلیلی سهام کوچکتر میگردد. نتیجه میتواند این باشد که بخشی از پول حقیقی، به جای ماندن در بورس، دوباره سپرده و اوراق را ترجیح دهد و رشد بازار سهام به چند گروه دلاری محدود و شکننده بماند.در همین رابطه عصر اقتصاد با شاهین شایان آرانی گفت وگویی انجام داده که ماحصل آن در ذیل مطلب آمده است.
کاهش نرخ ارز موقت است
شاهین شایان آرانی، کارشناس بازارهای مالی در مورد عرصه ارز حاصل صادرات به قیمت ۱۰۰ هزارتومان در تالار دوم به عصر اقتصاد گفت: دلار ۱۰۰ هزارِتومانی توافقی، برای سودآوری اسمی بورسیها خبر خوب است؛ به شرط اینکه با کاهش معنادار نرخ بهره همراه نشود، زیرا در غیر این صورت میتواند دام نرخ بهره را عمیقتر و رشد بورس را کمعمق و پرنوسان نگه دارد.
وی در ادامه افزود: تزریق ارز به بازار می تواند بطور موقت موجب کاهش التهاب در بازار دلار شود، همچنین اگر طبق آخرین اخبار صندوق درآمد ثابت راه اندازی شود، قیمت ها در بازار آزاد به تعادل بیشترمی رسد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه تصریح کرد: تامین مالی تولید مهمترین مسئله امروز اقتصاد کشور است، بنابراین بخش عمده تامین مالی در اقتصاد ایران بر عهده نظام بانکی است، اما در شرایط فعلی لازم است علاوه بر تامین نیازهای تجاری، نیازهای سرمایهگذاری نیز با روشهای مناسب تأمین مالی شود.
بسیاری از پروژههای بزرگ کشور برای پیشبرد طرحها نیازمند منابع ارزی هستند و به همین دلیل بانک مرکزی طی یک سال گذشته تمرکز ویژهای بر استفاده از روشهای نوین تأمین مالی ارزی داشته است. در نتیجه اگر بر توسعه تامین مالی ارزی تاکید شود؛ تولید از رکود خارج خواهد .
دلاری شدن بورس
وی در خصوص تاثیر بورسی شدن دلار خاطرنشان کرد: ورود دلار به بورس، بهویژه از مسیر افزایش نرخ تسعیر و عرضه ارز در تالار دوم، چند اثر مثبت و مستقیم بر بازار سهام برجای میگذارد. در گام نخست، افزایش نرخ ارز باعث میشود درآمد شرکتهای صادراتمحور و دلاری با ارقام بالاتری به ریال تبدیل شود و سود اسمی بنگاههای بزرگ کالایی از جمله فولادی، معدنی، پتروشیمی و پالایشی افزایش یابد.
این افزایش سود، مبانی ارزشگذاری تحلیلی را تقویت میکند و نسبتهای مالی نظیر P/E را در ظاهر بهبود میبخشد. در مرحله بعد، رشد سودآوری اسمی میتواند انتظارات سهامداران را اصلاح کند و نگاهها را دوباره به نمادهای شاخصساز معطوف سازد.
همزمان، دلار بالاتر بهعنوان سیگنال تورمی عمل میکند و بخشی از سرمایههای سرگردان را از بازارهای موازی به سمت بورس هدایت میکند. در نتیجه، نقدشوندگی معاملات افزایش مییابد و زمینه شکلگیری رالیهای مقطعی در شاخص کل فراهم میشود.
آینده بازارها روشن است
شایان آرانی درادامه یادآور شد: فروش دلار حاصل از صادرات با نرخ حدود ۱۰۰ هزار تومان، اگر بهصورت گسترده، پایدار و قابل اتکا انجام شود، میتواند نقش تعیینکنندهای در آینده بازار ارز و بورس داشته باشد.همچنین در بازار دلار آزاداین اقدام دو اثر همزمان دارد.
از یکسو با افزایش محسوس عرضه ارز در نرخهای نزدیک به بازار، فضای انتظاری افزایشی را تضعیف میکند و میتواند جلوی جهشهای ناگهانی دلار آزاد را بگیرد یا دامنه نوسان آن را محدودتر کند. از سوی دیگر، چون نرخ ۱۰۰ هزار تومان به قیمت تعادلی بازار آزاد نزدیک است، اثر کاهشی سنگینایجاد نمیکند و بیشتر به تثبیت دلار در یک بازه مشخص میانجامد تا سقوط قیمت. به بیان دیگر، این سیاست بیشتر «ترمز نوسان» است تا «عامل ریزش».
این کارشناس بازار سرمایه درمورد تاثیر این نرخ دلار بر بازار بورس گفت: بازار بورس اثر این نرخ عمدتا مثبت است. تثبیت فروش ارز صادراتی در محدوده ۱۰۰ هزار تومان باعث میشود درآمد ریالی شرکتهای دلاریمحور مثل پتروشیمیها، فولادیها، معدنیها و هلدینگهای صادراتی بهطور مکانیکی افزایش یابد.
این موضوع سود اسمی، EPS و در نهایت ارزشگذاری این شرکتها را بهبود میدهد و میتواند پیشران رشد شاخص کل باشد. البته اگر همزمان سیاست پولی انقباضیتر شود یا نرخ بهره بالا بماند، بخشی از این اثر مثبت خنثی خواهد شد.
کلام آخر
تثبیت نرخ دلار توافقی در محدوده ۱۰۰ هزار تومان را میتوان یکی از مهمترین سیگنالهای حمایتی برای بازار سرمایه دانست؛ سیگنالی که بهطور مستقیم سودآوری شرکتهای صادراتمحور را تقویت میکند. افزایش نرخ تسعیر ارز باعث میشود درآمد شرکتهای فولادی، پتروشیمی، معدنی، پالایشی و هلدینگهای بزرگ با ارقام بالاتری به ریال شناسایی شود و همین موضوع EPS و مبانی ارزشگذاری تحلیلی آنها را بهبود میبخشد.
عرضه گسترده و پایدار ارز صادراتی در تالار دوم، علاوه بر افزایش شفافیت، مدلهای تحلیلی بازار را بهروزرسانی کرده و میتواند جریان تازهای از نقدینگی را به سمت نمادهای شاخصساز هدایت کند. این روند ظرفیت ایجاد رونق تدریجی، افزایش نقدشوندگی و شکلگیری رالیهای مقطعی در بورس را دارد.
در بازار ارز نیز عرضه دلار در نرخهای نزدیک به بازار آزاد، نقش متعادلکننده ایفا کرده و با کاهش نوسانات، فضای پیشبینیپذیرتری برای فعالان اقتصادی فراهم میآورد؛ عاملی که در نهایت به نفع بازار سهام و تولید خواهد بود.
