رانت و فساد نهفته در واردات کود با ارز ارزان

استفاده از انواع سموم و کودهای کشاورزی جزو لاینفک تولید در این بخش محسوب می شود و بهره گیری از باکیفیت ترین محصولات موجب افزایش عملکرد در واحد سطح می شود.

عصراقتصاد- این در وضعیتی است که همواره تامین امنیت غذایی کشورها از مهمترین مسائل مطرح می باشد و کشورهای مختلف می کوشند تا در حد توان خود محصولات کشاورزی به خصوص محصولات استراتژیکی همچون گندم را تا جایی که امکان دارد در منطقه خود تولید نمایند و کمترین وابستگی به واردات داشته باشند.

با این وجود سال های است فعالان بخش کود و سموم از جمله تولید کنندگان و واردکنندگان این محصولات نتوانسته اند کنار یکدیگر قرار بگیرند و هر کدام نفی کننده محصولات گروه دیگر هستند. به نحوی که وارد کنندگان معتقدند آنچه به نام محصول داخلی تولید می شود کیفیت لازم را ندارد و تولید کنندگان نیز معتقدند آنچه توسط وارد کنندگان وارد می شود غالبا محصولات بی کیفیت است که به نام کالای درجه یک وارد و در بازار عرضه می شود.

این اختلافات تا به حدی پیش رفته است که حتی رویدادها و نمایشگاه های مربوط به کود و سموم کشور نیز به صورت تفکیکی شده برگزار می شود در حالی که اگر هدف این افراد ارتقای سطح کیفی محصولات خود و تقویت بخش کشاورزی باشد انتظار می رود تحت نظارت یک سازمان یا ارگان و با یک نام واحد چنین رویدادهایی را برگزار کنند. چرا که بسیاری معتقدند دود این اختلافات بین تولید کنندگان و وارد کنندگان سموم و کودهای کشاورزی در نهایت به چشم کشاورزان می رود.

فعالان بخش کود و سموم کشاورزی فقط به دنبال یارانه ها و مشوق های دولتی هستند

محمد بازرگان عضو اتاق اصناف کشاورزی در خصوص تبعات منفی چنین اختلافاتی آن در حوزه این محصولات که نقش حیاتی برای کشاورزی کشور دارد به خبرنگار عصر اقتصاد می گوید: شاهد هستیم که عده ای در غالب اتحادیه های وارد کننده به عنوان کسانی که تکنیکال و مواد اولیه را وارد می کنند و گروه دوم به عنوان تولید کنندگان سموم و کودهای کشاورزی با یکدیگر عملا دعوا دارند.

چرا که هر دو گروه به دنبال گرفتن فرصت ها، مشوق های دولت و یارانه ها به خصوص در حوزه کود هستند. جالب اسنجا است که بهانه وارد کنندگان هم این است که در حوزه کشاورزی به اندازه کافی کود استفاده نمی شود یا سموم با کیفیتی نیستند و باید برویم وارد کنیم و برای واردات هم باید ارز ارزان بگیریم.

بازرگان با تاکید بر اینکه وارد کنندگان بیشتر به دنبال مشوق ها و یارانه ها و حمایت های دولت هستند گفت: بزرگترین اشتباه دولت هم این است که نظارتی بر این حمایت ها ندارد یعنی به بهانه حمایت از کشاورز این کارها را انجام می دهد اما این عملا حمایت از کشاورز نیست. در واقع این کار دولت به جز اینکه بستر رانت و فساد را برای هیات مدیره انجمن وارد کنندگان و یا اتحادیه تولید کنندگان ایجاد می کند عملا کار دیگری از پیش نمی برد. بنابراین بخش نظارتی دولت هم در این حوزه مشکل دارد.

پولدارتر شدن وارد کنندگان سموم و کودهای کشاورزی از مسیر ارزهای دولتی

وی خاطر نشان کرد: مساله مهم این است که آقایان در چند سال گذشته که ارز ترجیحی بود شرکت های وارد کننده به اندازه ۵ سال تکنیکال وارد کردند و از سال اول به بعد با ارز آزاد سموم و کودهای مایع را به کشاورزان فروختند. یعنی عملا به جز اینکه فضایی ایجاد شده برای پول دار تر شدن این حضرات هیچ سودی برای بخش کشاورزی نداشته است.

این عضو اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه کشاورزان سم و کود ۳۰۰ هزار تومانی را الان با قیمت های بالای یک میلیون تومان خریداری می کنند، این در شرایطی است که مواد اولیه و تکنیکال های مصرفی در این مواد ۵ سال پیش با ارز دولتی وارد شده است.

بازرگان افزود: متاسفانه دولت نه تنها در این مورد نظارت نمی کند بلکه فضا را برای ایجاد رانت و فساد هم باز گذاشته است و آن چیزی که کشاورز با آن مواجه می شود سموم و کودهای بی کیفیت و همچنین کودها و سمومی با قیمت های چند برابری است که اصلا قرار بر این نبوده ؛ یعنی کشاورز با ارز آزاد نهاده را می خرد در عوض محصول خود را باید به ریال بفرشد.

دلایل عدم تمایل حضور کارشناسان فنی و علمی در نمایشگاه های کود و سموم

از سوی دیگر محمدرضا رضا پناه، رئیس اتحادیه انجمن علوم گیاه شناسی ایران نیز در این خصوص به خبرنگار ما می گوید: تولید کننده و وارد کننده باید کنار هم باشند و آگاه باشند نمی توانند یکدیگر را حدف کنند البته ما چندبار تلاش کردیم این دو گروه را کنار هم بنشانیم و گفتگو کنند اما نشده است. با این وجود باید رقابت بین این دو گروه اصولی باشد.

وی افزود: در واقع بایستی تولید داخلی باشد و در صورتی که نیاز بود واردات کود و سموم هم صورت بگیرد. این در شرایطی است که تولید کنندگان خوبی در این حوزه داریم.

وی همچنین خاطر نشان کرد: مسلما نمایشگاه محلی است که علاوه بر نمایش محصولات باید مسائل علمی و فنی نیز در آن مطرح شود و جلساتی برگزار شود. اما الان روند نمایشگاه های بخش کود و سموم به نحوی است که افراد فنی و مسلط چندان تمایل ندارند وارد این گفتگوها و جر بحث هایی که بین این دو گروه است شوند.