ردیف بودجه بازآفرینی شهری خالی تر از همیشه

محمد ارفع

برآوردهای انجام شده از میزان مساحت و جمعیت ساکن در سکونتگاه های ناپایدار شهری و روستایی، هشدارهای جدی در خصوص در اولویت بودن این مسئله را نشان می دهد.

اهمیت این موضوع تا آنجاست که مقام معظم رهبری مسائل و مشکلات مربوط به این مناطق را مورد تأکید ویژه قرار داده و در سیاست های کلی مسکن (۱۳۸۹)، شهرسازی (۱۳۸۹) و پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه (۱۳۸۴) ضرورت احیای بافت های ناکارامد شهری و روستایی را ابلاغ کرده اند.

 در همین راستا، ماده (۵۹) قانون برنامه ششم توسعه کشور در چارچوب قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن (۱۳۸۷)، بازآفرینی بافت های ناکارامد شهری و روستایی را در دستور کار دولت قرار داد.

دولت موظف شد در طول برنامه ششم توسعه، به بازآفرینی سالیانه ۲۷۰ محله، نوسازی و مقاوم سازی سالیانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی و ساخت یا خرید حداقل صدوپنجاه هزار واحد مسکن اقشار کم درآمد در سال اقدام کند.

به همین منظور مرکز پژوهش های مجلس به بررسی و ارزیابی برنامه ها و عملکرد ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار، شرکت بازآفرینی شهری ایران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و شهرداری های کشور درخصوص ماده (۵۹) قانون برنامه ششم توسعه پرداخته و سپس چالش ها و مشکلات تحقق و توصیه های سیاستی را مطرح کرده است.

 نتایج نشان می دهد اقدام های انجام شده توسط دولت با اهداف برنامه ششم توسعه فاصله دارد. به طوری که تنها برای ۴۸ درصد از محلات هدف، برنامه اقدام تدوین شده است.

از این میزان ۶.۴۰ درصد از پروژه های مصوب خاتمه یافته اند. همچنین درخصوص مسکن روستایی از مجموع یک میلیون واحد مسکونی پیش بینی شده در برنامه، ۲۸.۶۷ درصد به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ابلاغ شده و تنها ۲۸ درصد از واحدهای مسکونی نوسازی و بهسازی شده اند.

با این حال در لایحه بودجه ای که دولت به مجلس شورای اسلامی برای سال ۱۴۰۲ تقدیم کرده است، برای شرکت بازآفرینی شهری که متولی اصلی ساخت و نوسازی محلات هدف بازآفرینی در برنامه ششم توسعه است تنها در دو بخش به این موضوع می پردازد.

۱- در تبصره ۱۱ ماده واحده بودجه سال ۱۴۰۲  که رابطه با مسکن و حمل ونقل و احکامی که قابلیت دائمی شدن پس از یک سال را دارند صحبت شده و در آن امده است که« به وزارت راه و شهرسازی اجازه داده میشود, حسب ضرورت زمین ها و املاک در اختیار سازمان ملی زمین و مسکن در حریم و محدوده هر یک از شهرها را به موضوع بازآفرینی بافت های فرسوده و حاشیه های شهرها اختصاص دهد.»

همچنین در جدول ۱-۷ که به اعتبارات متفرقه انتقال یافته به جداول ۷ و ۱۰ ماده واحده ۱۴۰۲باز می گیردد از این محل دو بخش بهسازی بافت فرسوده و ساماندهی حاشیه شهرها و کلان شهرهای مذهبی و نوسازی بافت فرسوده موضوع بند (ت)ماده (۶۱ ) قانون برنامه ششم توسعه به شرکت بازآفرینی شهری ایرانبه ترتیب ۱.۴۰۰.۰۰۰ میلیون ریال و ۵۰۰.۰۰۰ میلیون ریال اختصاص یافته است.

در مجموع به صورت کلی بودجه شرکت بازآفرینی شهری ایران در سال ۱۴۰۲ ۵۲۲ میلیارد ۴۰۰ میلیون تومان پیش بینی شده است که با توجه به حجم گسترده فعالیت های این شرکت و در مقایسه با بودجه کلان دیگر شرکت های وابسته به وزارت راه و شهرسازی که در حوزه مسکن فعالیت می کنند به نظر کافی نیست.