رقابت ایران و چین در بازار کفش عراق

رئیس کمیسیون آمار و مطالعات راهبردی جامعه صنعت کفش ایران با بیان اینکه عراق به تنهایی سهم ۵۶درصدی صادرات ایران را دارد، عنوان کرد که نوسانات قیمت‌ ارز و افزایش قیمت تمام‌شده داخلی باعث شده در بازار۳۷۴میلیون دلاری عراق، سهم ایران از ۲۵درصد در سال ۲۰۱۳ به حدود ۱۵.۷درصد در سال ۲۰۲۰کاهش پیدا کند، اما سهم کشور چین در بازار عراق در همین دوره از ۲۵درصد به ۵۱درصد افزایش پیدا کرد.

علی لشکری در گفت‌وگو با ایسنا، از صادرات ۱۰۵میلیون دلاری  انواع کفش در سال گذشته خبر داد و گفت که صادرات کفش در سال گذشته نسبت به سال ۱۳۹۸ حدود ۳۶.۶درصد به لحاظ ارزشی و ۲۹درصد به لحاظ وزنی افزایش داشته است.

همچنین به گفته او در این دوره متوسط قیمت صادرات کفش ۵.۷درصد کاهش پیدا کرده است. به عبارت دیگر با افزایش صادرات وزنی توانستیم با قیمت‌های پایین‌تر صادرات بیشتری نسبت به سال‌های قبل به دست آوریم.

سهم ۵۶ درصدی عراق از صادرات کفش ایران

لشکری با بیان اینکه ۹۰درصد صادرات ایران به کشور عراق، افغانستان و آذربایجان است، تصریح کرد: عراق به تنهایی سهم ۵۶درصدی صادرات ایران را دارد. ۲۶ درصد صادرات کفش نیز به کشور افغانستان و مابقی به کشور آذربایجان صادر می‌شود.

 عضو هیات‌رئیسه جامعه صنعت کفش ایران با بیان این که بیشترین صادرات در بین انواع کفش مربوط به کفش‌های با رویه چرم مصنوعی و زیره پلیمر بوده که ۴۹درصد ارزش صادرات و ۶۶درصد وزن کل صادرات را به خود اختصاص داده، اظهار کرد: اما سهم کفش‌هایی با رویه چرمی از کل صادرات به لحاظ وزنی ۸درصد و به لحاظ ریالی ۱۲.۵درصد بوده است.

این در حالی است که در دنیا فقط ۲۴درصد صادرات کفش با رویه پلاستیکی است و بیشترین سهم از صادرات کفش‌های دنیا در سال ۲۰۱۹، یعنی ۳۶.۷درصد مربوط به کفش‌هایی با رویه چرمی بوده است.

همچنین ۵۰درصد واردات کفش در روسیه در سال گذشته، کفش‌های با رویه چرمی و زیره پلیمری که ارزش افزوده بالاتری دارد. بنابراین سهم پایین این نوع کفش در صادرات ایران نشان‌دهنده فاصله زیاد ایران با همسایه‌ها و کشورهایی است که قابلیت صادرات به آنها را داریم.

سهم ناچیز ایران از بازار بزرگ روسیه

او افزود: سهم ایران از واردات بیش از ۳میلیارد دلاری کفش در روسیه بسیار ناچیز است چراکه بیش از ۵۰درصد کفش‌های وارداتی به روسیه با رویه چرمی است که صادرات آن‌ها از ایران ناچیز است.

همچنین به گفته عضو هیات‌رئیسه جامعه صنعت کفش ایران در سال‌های اخیر شاهد رشد صادرات کفش‌هایی با رویه پارچه‌ای بودیم، به طوری که سهم این کفش‌ها از صادرات دنیا از ۲۴درصد در سال ۲۰۱۶ به ۲۸.۵درصد در سال ۲۰۱۹ رسیده است.

سهم کفشهایی با رویه پلاستیکی نیز از حدود ۲۷درصد در سال ۲۰۱۶ به ۲۴درصد در سال ۲۰۱۹ کاهش پیدا کرده است.

این در حالی است که سهم کفش‌ها با رویه چرمی تقریباً ثابت بوده است. در ایران اما سهم کفش‌های پارچه‌ای از کل صادرات از ۱۴.۵درصد در سال ۱۳۹۶ به ۱۶درصد در سال ۱۳۹۸ و مجددا ۱۴درصد در سال ۱۳۹۹ رسیده است.

این مسئله نشان می‌دهد ایران باید بیشتر همراه بازارهای جهانی شود.

چرا ایران سهم زیادی از صادرات کفش در دنیا ندارد؟

لشکری همچنین نوسانات نرخ ارز را مهمترین چالش صادرات عنوان کرد و گفت: در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۴۹۸ شاهد رشد ۶۱ درصدی نرخ ارز بودیم. نرخ ارز نیمایی که مبنای قیمت‌گذاری در بورس کالا است نیز ۶۵درصد رشد داشته است.

یکی از عمده‌ترین چالش‌های تولیدکنندگان این است که قیمت‌های تمام شده در مقایسه با نرخ‌های  صادراتی رشد بیشتری داشته است. برای مثال در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال قبل از آن برخی از مواد اولیه‌ای که در بورس کالا عرضه می‌شد رشد بیش از ۱۰۰ تا ۲۸۰درصدی داشته است.

به گفته او افزایش قیمت مواد اولیه در حالی رخ داده که صادرات تنها ۳۶درصد افزایش داشته و کالای صادراتی به لحاظ قیمتی نیز ۵.۷ درصد کاهش داشته است.

بنابراین نوسان نرخ ارز، افزایش قیمت تمام‌شده داخلی نسبت به قیمت صادراتی و افزایش نرخ مواد اولیه در بورس کالا از مهمترین عوامل افت صادرات کفش ایران در مقایسه با خیلی از کشورهای دنیا است.