سال گذشته چین بزرگترین سرمایه گذار خارجی در ایران بود

رئیس سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران عضویت در پیمان‍‌های شانگهای و بریکس را در جذب سرمایه گذاری خارجی موثر دانست و افزود: بخش زیادی از ۱۱ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شده از سوی کشورهای عضو این پیمان‌ها بوده است.

به گزارش ایلنا، علی فکری، رئیس سازمان سرمایه گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران با تشریح وظایف این سازمان درباره سیاست‌گذاری و هدایت سرمایه‌های خارجی، ارتباط با بانک‌های توسعه بین‌المللی و تامین مالی خارجی و مدیریت روابط اقتصادی با کشور‌های هدف یادآور شد:‌در حال حاضر به صورت مستقیم درباره سرمایه گذاری داخلی مسئولیتی نداریم اما طبیعتاً وقتی که ما فرصت‌های سرمایه‌گذاری را تعریف می‌کنیم مخصوصاً با قانون تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها ریال عملاً تعریف فرصت‌های سرمایه‌گذاری هم به حوزه کاری ما اضافه شده است و وقتی این تعریف فرصت‌ها اتفاق می‌افتد هم سرمایه‌گذاران خارجی از آن بهره‌مند می‌شوند و هم سرمایه‌گذاران داخلی.

معاون وزیر اقتصاد درباره آخرین آمار جذب سرمایه گذاری خارجی نیز توضیح داد:‌ درگذشته روندی که وجود داشت این بود که هر مجوزی که صادر می‌شد به عنوان عملکرد سازمان سرمایه‌گذاری اعلام می‌شد اما از زمانی که دولت شهید رئیسی شروع شد قراری که با مجموعه دولت گذاشتیم این بود که بیاییم صرفاً آمار مربوط به سرمایه‌گذاری‌هایی که دارای مجوز معتبر هستند یعنی یا بخشی از سرمایه وارد شده یا در آستانه ورود است را به عنوان آمار اعلام کنیم.

وی ادامه داد: با این شرایط در محاسبه آمار، مجموع مصوباتی که سازمان و هیئت سرمایه‌گذاری خارجی داشته نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار بوده، اما آنچه ما به عنوان آمار در دولت شهید رئیسی اعلام کردیم یک مقدار بیش از ۱۱ میلیارد دلار بود پس آن تفاوت مربوط به مجوز‌هایی بود که مجوزهایشان باطل شد یعنی عملاً وارد نشدند که از آمار خارج کردیم.

وی در پاسخ به اینکه آیا پیوستن ایران به شانگهای و بریکس تاثیری در افزایش سرمایه‌گذاری در کشور داشته است؟ تاکید کرد:‌ در دولت شهید رئیسی مهم‌ترین کشور‌های سرمایه‌گذار در ایران اتفاقاً کشور‌های عضو پیمان شانگهای هستند و همینطور دومین راهبردی که این دولت دنبال می‌کرد، توسعه روابط با همسایگان بود.

فکری یادآور شد:‌ کشورهای همسایه عمدتاً در صدر سرمایه‌گذاران خارجی قرار گرفتند؛ در سال ۱۴۰۲ روسیه اول بود و ۳ کشور بعدی چین، ترکیه و امارات است و البته ایرانیان مقیم خارج از کشور از مهم‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی محسوب می‌شوند.

رئیس سازمان سرمایه گذاری با تاکید بر اینکه دیپلماسی اقتصادی هموار کننده مسیر سرمایه‌گذاری است، ادامه داد: با زحماتی که هم رئیس جمهور شهید و هم به ویژه وزیر امور خارجه شهید، آقای دکتر امیر عبداللهیان داشتند عضویت در شانگهای یکی از اولین آورده‌هایی که به صورت مشخص و تخصصی برای سازمان سرمایه‌گذاری داشت، برگزاری کنفرانس و همایش تشویق سرمایه‌گذاری کشور‌های عضو این سازمان در تهران بود و این یکی از اولین رویداد‌هایی بود که ما به عنوان عضو اصلی شانگهای در تهران برگزار کردیم و در عمل هم دیدیم که سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام شده عمدتاً کشور‌های عضو همین نهاد‌ها هستند و ما توانستیم از طریق اعتمادسازی که از طریق عضویت در این نهاد‌ها اتفاق می‌افتد عملاً به روند ورود سرمایه به کشور کمک کنیم.

فکری درباره تاثیر این جذب سرمایه ها بر سفره مردم هم گفت: عملاً این سرمایه‌گذاری تاثیر خود را نشان داده یعنی این وقتی ما می‌گوییم تولید نفت در این سال‌ها افزایش پیدا کرد، بخشی از آن ناشی از همین سرمایه‌گذاری‌هایی بوده که اتفاق افتاده یا سرمایه‌گذاری‌هایی که در حوزه معدن اتفاق افتاده هم از جهت اشتغال و هم از جهت درآمدی که برای کشور ایجاد کرده است، قابل ملاحظه بوده است.

وی اضافه کرد: واقعیت این است که آنچه ما به عنوان سرمایه‌گذاری از آن یاد می‌کنیم در مقابل اقتصاد بزرگی به نام اقتصاد جمهوری اسلامی ایران هنوز به آن جایگاه اصلی خودش نرسیده و ما هنوز با آن نقطه فاصله داریم که بتوانیم بگوییم سرمایه‌گذاری خارجی به یک عامل اصلی برای توسعه و پیشرفت کشور تبدیل شده است، هنوز ما ظرفیت‌های متعددی را در کشور داریم که امیدواریم بتوانیم هرچه سریعتر این ظرفیت‌ها را فعال کنیم تا رقم سرمایه‌گذاری به نقطه‌ای برسد که عملاً در سفره مردم به صورت ملموس اثر بگذارد.

معاون وزیر اقتصاد درباره اقدامات انجام شده برای جلب اعتماد سرمایه گذاران در دولت سیزدهم اظهار کرد: در این دوره در بین کشور‌هایی که ما از آنها به عنوان کشور‌های همسو و همسایه نام بردیم این اعتمادسازی به میزان قابل ملاحظه‌ای انجام شد، سفر‌های خارجی که انجام می‌شد و نتیجه تعهدی که کشور‌های مختلف از گفته‌ها و تعهدات جمهوری اسلامی می‌دیدند این می‌شد که به سمت همکاری اقتصادی با ایران حرکت می‌کردند و البته سرمایه‌گذاری هم اتفاق می‌افتاد.

وی تاکید کرد:‌ سرمایه‌گذاری که چین یا روسیه پیش از آغاز دولت شهید رئیسی در ایران داشتند با سرمایه‌گذاری بعد از آن اصلاً قابل مقایسه نیست که بخشی در چارچوب همکاری در سازمان‌هایی مثل شانگهای یا بریکس اتفاق می‌افتد، اما بخش دیگر هم به مراودات دو جانبه بین کشور‌ها و اعتمادسازی باز می‌گردد.

جذب سرمایه گذاری خارجی با توسعه روابط با کشورهای همسایه

فکری یادآور شد: در این دوره ۳ ساله سطح اعتمادسازی بین جمهوری اسلامی در حوزه‌های مختلف روابط با این کشور‌هاو کشورهای همسایه سطح کاملاً قابل قبولی بود؛ بسیاری از موضوعاتی که در دوره‌های طولانی بین ما و کشور‌های همسایه وجود داشت در همین دوره حل شد. وقتی که یک اتفاق سیاسی می‌افتد شما با یک فاصله زمانی اثر اقتصادی آن را هم می‌بینید؛ الان ما فقط بحث سرمایه‌گذاری را کردیم ولی در حوزه تامین مالی هم ما بانک توسعه‌ای را مثل بانک توسعه اسلامی داشتیم که روابط با این بانک تقریباً مسدود شده بود، اما با اتفاقات مثبت در روابط ایران با کشور‌های اسلامی مثل عربستان سعودی یا سایر کشور‌های اسلامی مثل عراق، روابط ما امروز با بانک توسعه اسلامی از بعد خارجی کاملا عادی شده است.

وی با اشاره به اجرایی شدن طرح هایی که پیش از این متوقف شده بود با فعال کردن ظرفیت بانک توسعه اسلامی گفت: بیش از ۱۴ طرح در استان‌های مختلف وارد فاز اجرایی شد و اکنون بدهی‌هایی که از قبل بود و موعد آن فرا رسیده بود را به راحتی پرداخت می‌کنیم .

فکری درباره اسناد همکاری با روسیه و چین گفت: سندی که با چین تحت عنوان سند همکاری‌های جامع ۲۵ ساله داریم، به نوعی چشم انداز روابط بین دو کشور را طراحی می‌کند، همین طور سند با روسیه هم که به زودی نهایی خواهد شد آن هم در یک چنین چارچوبی است؛ در سند‌ها نه عدد و رقم می‌آید، نه این که به یک همکاری خاص و ویژه یا یک پروژه خاص و ویژه اشاره می‌کند. آنچه که در سند‌ها است مسیر حرکتی دو کشور را نشان می‌دهد.

سال گذشته چین بزرگترین سرمایه گذار خارجی در ایران بود

وی ادامه داد:‌در سند ابعاد مختلف همکاری‌ها دیده شده و این که چین در سال ۱۴۰۲ به مقام اولین سرمایه‌گذار خارجی در ایران رسید، نتیجه همین دست مذاکرات بوده است. این که حالا این مقدار در مقایسه با سایر کشور‌ها آیا مناسب است یا نیست یک بحث دیگر است، ولی این که جذب سرمایه از چین چیزی کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار به ۲ میلیارد دلار یعنی ۴ برابر می‌شود نتیجه همین نوع مدل همکاری‌ها است.

رئیس سازمان سرمایه گذاری آمار اعلام شده یعنی ۱۱ میلیارد دلاری را بر اساس مجوزهای مصوب معتبر عنوان کرد و گفت: ولی در کنار این آمار نزدیک به ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار هم سرمایه‌گذاری‌هایی داشتیم که آمارهایش را دریافت کردیم، کار اجرایی‌اش هم در کشور شروع شده است، اما از سازمان سرمایه‌گذاری مجوز نگرفتند بنابراین در آمار وزارت اقتصاد وارد نشده یعنی رقم نهایی را که ما بخواهیم بگوییم برای دولت شهید رئیسی رقم نهایی می‌شود تقریباً ۱۳ و ۴۶۰ میلیارد دلار، آماری است که در این دولت بوده که از این مقدار کمی بیش از ۱۱ میلیارد دلار آن در سازمان سرمایه‌گذاری مجوز گرفتند و مابقی عمدتاً هم پروژه‌های نفت و گاز است که اینها وارد کشور شدند کار اجرایی شروع شده، اما مجوزی از ما دریافت نکردند.

معاون وزیر اقتصاد با تاکید بر اهمیت ثبات مقررات برای جلوگیری از سرگردانی سرمایه گذار خارجی اظهار کرد:‌ در دولت سیزدهم میزان تغییر مقررات نسبت به گذشته کاهش پیدا کرد و درباره نرخ ارز بانک مرکزی همراهی‌هایی داشتند ولی سرمایه گذاران انتظارشان فراتر است.

وی درباره سرمایه گذاری ایرانیان خارج از کشور گفت:‌ نزدیک دو میلیارد و دویست میلیون دلار سرمایه ایرانیانی است که وارد کشور کرده اند که البته مربوط به طرح‌هایی است که کار اجرایی آنها در ایران شروع شده است.

فکری در پاسخ به اینکه سرمایه گذاری بیشتر در چه قالب‌هایی وارد کشور می‌شود، اظهار کرد: عمدتا به صورت خطوط تولید وارد کشور می‌شود و ماشین آلات در داخل این مجموعه قرار می‌گیرد و مهمترین دلایلش سیاست‌های ارزی کشور است، مثلا الان تسهیلاتی فراهم شده است که سرمایه گذاران بتوانند تجهیزات را وارد کشور کنند.

وی اضافه کرد: ما ورود شمش طلا به عنوان سرمایه گذاری خارجی مورد شناسایی قرار دادیم و این در دولت شهید رئیسی اتفاق افتاد و الان به نقطه‌ای رسیدیم که سرمایه گذاران سرمایه‌های شان به صورت شمش طلا وارد کنند و با قیمت گذاری به همان شکل سود خود و حتی اصل سرمایه را اگر نیاز داشته باشند خارج کنند.

فکری درباره منشا ارز ایرانیان خارج از کشور نیز گفت:‌ منشا ارز حتما باید خارجی باشد و البته داخل ایران هم کسانی هستند که احیانا ارزی داشته و سرمایه گذاری کنند کسی مانع شان نمی‌شود ولی آن که ما در سازمان سرمایه گذاری مجوز صادر می‌کنیم مربوط به ارز‌هایی است که منشاء خارجی داشته باشد، تمام قوانین حاکم بر سرمایه گذاران خارج، امتیازها و تضمین ها بر ایرانیان سرمایه گذار در داخل کشور هم فراهم است.

وی درباره ایجاد اطلس سرمایه گذاری نیز اظهار کرد:‌ کارکرد اطلس سرمایه گذار این است که به سرمایه گذار خارجی نشان دهد فرصت‌های سرمایه گذاری در اقصی نقاط ایران به چه شکل است و چه امتیازاتی برای آن مترتب است و چه امکاناتی وجود دارد. در سال ۱۴۰۲ فاز اول این اطلس به بهره برداری رسید و برنامه داشتیم دو فاز دیگر را هم امسال اجرایی کنیم و امیدواریم که در دولت جدید این مسیر ادامه یابد.

رئیس سازمان سرمایه گذاری مهمترین موانع سرمایه گذاری را نرخ خرید ارز و ممنوعیت های صادراتی برشمرد و توضیح داد:‌ در درجه اول نرخ خرید ارز سرمایه گذار خارجی مهم‌ترین دلیلی است که اگر نرخ خرید ارز سرمایه گذار خارجی مان متناسب بود با آن چه که در بازار است یا نرخی که برای سرمایه گذار منصفانه‌تر بود، طبیعتا هم سرمایه‌های بیشتری وارد می‌شد و همین طرح‌های سرمایه گذاری که صحبت می‌کنیم با سرعت و با کیفیت بالاتری وارد ایران می‌شدند.