شتاب دهنده‌ها دایه مهربان تر از مادر
مهرین نظری
شتاب‌دهنده‌ها به عنوان بخش مهمی از اکوسیستم استارتاپی ایران، نقش حیاتی در توسعه کسب‌وکارهای نوپا دارند. در این مقاله، نگاهی به وضعیت شتاب دهنده‌ها، آمار و ارقام مرتبط، چالش‌های موجود و معرفی برخی از استارتاپ‌های موفقی که از این مراکز بهره برده‌اند، خواهیم داشت.
اولین شتاب‌دهنده‌های ایرانی در اوایل دهه ۱۳۹۰ تأسیس شدند. در آن زمان، تعداد کمی از این مراکز فعالیت می‌کردند، اما با افزایش توجه به کارآفرینی و نوآوری، تعداد آن‌ها به سرعت افزایش یافت.
بر اساس گزارش‌ها، تا سال ۱۴۰۰، بیش از ۸۹ شتابدهنده در ایران فعال بوده‌اند که حدود ۶۰ درصد از آن‌ها در تهران مستقر هستند. این تمرکز جغرافیایی باعث شده تا بسیاری از مناطق دیگر کشور از مزایای شتاب‌دهنده‌ها محروم بمانند.
تا سال ۱۴۰۲، شتاب‌دهنده‌های ایران موفق به آموزش و پرورش حدود ۱۰۰۰ تیم استارتاپی شده‌اند که از این تعداد، بیش از ۲۴۰ استارتاپ به موفقیت رسیده‌اند. این استارتاپ‌ها تاکنون بیش از ۱۰۰۰ شغل ایجاد کرده‌اند. این آمار نشان‌دهنده تأثیر مثبت شتاب‌دهنده‌ها در ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی است.
● تمرکز در تهران: یکی از مهم‌ترین چالش‌های شتاب‌دهنده‌ها در ایران، تمرکز شدید آن‌ها در تهران است. این تمرکز باعث عدم توزیع متوازن فرصت‌های کارآفرینی و نوآوری در کشور شده است.
● کمبود سرمایه و منابع مالی: شتاب‌دهنده‌ها اغلب با محدودیت‌های مالی مواجه هستند و نمی‌توانند به اندازه کافی از استارتاپ‌ها حمایت کنند. این موضوع بر کیفیت خدمات و میزان موفقیت استارتاپ‌ها تأثیر منفی گذاشته است.
● نبود زیرساخت‌های مناسب: برخی از شتاب‌دهنده‌ها با مشکلاتی مانند نبود فضای کاری مناسب و کمبود امکانات آموزشی مواجه‌اند که مانع از رشد سریع‌تر استارتاپ‌ها می‌شود.
استارتاپ‌های موفق تحت حمایت شتاب‌دهنده‌ها
با وجود چالش‌های موجود، شتاب‌دهنده‌های ایرانی به موفقیت‌های چشمگیری در پرورش استارتاپ‌ها دست یافته‌اند. برخی از این استارتاپ‌های موفق عبارت‌اند از:
● دیجی‌کالا: این شرکت به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی ایران، در ابتدا از حمایت شتاب‌دهنده‌ها بهره برد و اکنون به یکی از بازیگران اصلی تجارت الکترونیک کشور تبدیل شده است.
● اسنپ: اولین تاکسی اینترنتی ایران که با حمایت شتاب‌دهنده‌ها راه‌اندازی شد و اکنون در بسیاری از شهرهای کشور فعالیت می‌کند.
● علی‌بابا: این پلتفرم رزرو آنلاین بلیط و هتل با کمک شتاب‌دهنده‌ها رشد کرد و به یکی از پیشروان صنعت گردشگری آنلاین در ایران تبدیل شده است.
نقش شتاب‌دهنده‌ها در رشد اکوسیستم استارتاپی ایران
شتاب‌دهنده‌ها با ارائه آموزش، مشاوره، فضای کاری و دسترسی به شبکه‌های سرمایه‌گذاری، به کاهش ریسک‌های مرتبط با راه‌اندازی استارتاپ‌ها کمک می‌کنند. آن‌ها به کارآفرینان این امکان را می‌دهند که ایده‌های خود را به محصولات و خدمات موفق تبدیل کنند. این مراکز همچنین نقش مهمی در جذب سرمایه‌گذاران و هدایت منابع مالی به استارتاپ‌های نوپا ایفا می‌کنند.
آینده شتاب‌دهنده‌ها در ایران
با توجه به پیشرفت‌های اخیر در حوزه فناوری و افزایش علاقه به کارآفرینی، انتظار می‌رود که شتاب‌دهنده‌های ایرانی در سال‌های آینده نقش پررنگ‌تری در رشد اکوسیستم استارتاپی کشور ایفا کنند. توسعه زیرساخت‌های فناوری، تقویت همکاری‌های بین‌المللی و ارائه برنامه‌های آموزشی نوین می‌تواند به بهبود عملکرد این مراکز کمک کرده و فرصت‌های بیشتری را برای استارتاپ‌ها فراهم آورد.
شتاب‌دهنده‌های ایرانی با وجود چالش‌های متعدد، تأثیر قابل‌توجهی در رشد و توسعه استارتاپ‌ها داشته‌اند. آن‌ها با ارائه خدمات تخصصی و حمایت از کارآفرینان، نقش بسزایی در تقویت اقتصاد نوآورانه کشور ایفا می‌کنند. با ادامه حمایت‌ها و رفع موانع، می‌توان انتظار داشت که شتاب‌دهنده‌ها به موتور محرکه‌ای برای پیشرفت بیشتر اکوسیستم کارآفرینی ایران تبدیل شوند.
