زینب غضنفری
رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران با بیان اینکه شرکت معادن سرمک با ظرفیت تولید سالانه ۴.۰۰۰ تن کنسانتره سرب یکی از مهمترین تأمین‌کنندگان کنسانتره سرب شرکت ملی سرب و روی ایران است، اعلام کرد که در آینده‌ای نزدیک با به کارگیری تکنولوژی جدیدی در زمینه سلول‌های فلوتاسیون تولیدات به میزان چشم‌گیری افزایش خواهند داشت.
حسن حسینقلی افزود: سنگ آهن تولید شده شرکت سرمک به شکل هماتیت است و از معدن آهنگران ملایر استخراج می‌شود و بازار مصرف آن صنایع سیمان است. در طی ۳۰ سال گذشته بیش از ۲۵ شرکت عمده تولیدکننده سیمان در ایران از خریداران سنگ آهن شرکت معادن سرمک هستند که از جمله آن می‌توان به سیمان سپاهان، بهبهان، کارون، رامهرمرز، نهاوند، سامان غرب، هگمتان، غرب، اکباتان، فارس، ساوه، دورود، زنجان، کردستان اشاره کرد.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک در ادامه درباره نحوه فعالیت معادن سرب و روی شرکت سرمک در کشور گفت: شرکت معادن سرمک دارای چندین معدن سرب و روی از جمله قیر طبیعی در قصر شیرین کرمانشاه و سنگ آهن هماتیت در ملایر است. در معدن قیر طبیعی در قصر شیرین با تلاش کارشناسان و فعالان این عرصه، قیر طبیعی به کارخانه بیستون کرمانشاه منتقل می شود پس از میکرونیزه و بسته بندی شدن به خارج و داخل کشور ارسال می شود.
در معدن تکیه اراک نیز ماده معدنی سرب و روی با عیار متوسط ۴درصد استخراج شده و جهت فراوری به معدن آهنگران در نزدیکی ملایر منتقل می‌شود. در آن منطقه کوره‌ای ساخته شده که به نوع خود در کشور بی نظیر است. به کمک آن کوره توانسته‌ایم با کاهش مصرف زغال از ۳۵ درصد به ۸ درصد، صرفه جویی زیادی را در این عرصه انجام دهیم. همچنین اینکه این روش به محیط زیست هم هیچ صدمه‌ای وارد نمی‌کند.
حسینقلی با اشاره به برتری‌های کوره‌ای که به وسیله این مجموعه برای اولین بار در کشور ساخته شده است، تصریح کرد: با توجه به کوره پیشرفته‌ای که در کشور ساخته‌ایم، عیار کنسانتره سرب و روی معادن ما حدود ۵۰ درصد روی و ۱۰ درصد سرب است که در کل ۶۰ درصد می شود. درحالیکه در کوره‌های معمولی آمارها حدود ۳۵ درصد را نشان می‌دهد. از نظر راندمان نیز باید گفت که راندمان سرب و روی ۸۵ درصد است که عددی قابل توجه در این عرصه است.
او در ارتباط با موقعیت جغرافیایی معدن آهنگران گفت: این معدن در قسمت غربی کشور ایران و جنوب شرقی استان همدان و در ۲۳ کیلومتری شرق شهرستان ملایر واقع شده و مساحت تقریبی آن ۲۹ کیلومتر مربع است. از سال ۱۳۳۵ فعالیت معدن‌کاری در این معدن آغاز شده و کارخانه فلوتاسیون این معدن در سال ۱۳۵۱ راه‌اندازی شده است.
در ادامه مدیرعامل شرکت معادن زمان آغاز استخراج سرب در معدن آهنگران را از سال ۱۳۳۵ عنوان کرد و گفت: اکنون استخراج از این معدن به صورت زیرزمینی انجام می‌شود و عیار میانگین استخراج برابر ۲ درصد سرب و ۳۵ گرم بر تن نقره است.
حسینقلی با بیان اینکه استخراج آهن در معدن آهنگران به روش روباز و پله کانی است، گفت: ارتفاع پله ها در حدود ۱۵ متر و عیار سنگ آهن حدود ۳۵ درصد آهن خالص است.
او با اشاره به اینکه در معدن آهنگران ۲ کارخانه فلوتاسیون وجود دارد، گفت: خاک سربی که در معدن آهنگران وجود دارد به وسیله لوودر و کامیون از تونل‌ها استخراج و وارد کارخانه می‌شوند. با استفاده از روش‌های نوین توانستیم در ۶ لول به داخل کوه رفته و تونل هایی با قطر ۵ متر را به یکدیگر وصل کنیم. در ۵ سال اخیر توانسته ایم بیش از ۱۰ هزار متر تونل حفر کنیم.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک، همچنین با اشاره به اینکه سعی شد از باطله‌های کارخانه فلوتاسیون هم دوباره بهره‌برداری شود، گفت: از مواد باطله کارخانه‌های فلوتاسیون که در ۵۰ سال گذشته آن‌ها را بهره‌برداری کرده بودیم، دوباره استفاده می‌کنیم. با استفاده از تکنولوژی که از چین وارد کرده‌ایم میزان باطله‌ها را کاهش دادیم و برای تولیدات از باطله ها نیز استفاده می‌کنیم.
در واقع ۲۰ درصد از مواد اولیه این کارخانه‌های فلوتاسیون معدن خود سرمک و ۸۰ درصد از باطله های ۵۰ سال گذشته همین کارخانه فراهم می‌شود. این سلول‌های نرمه گیر یک تحول بزرگ برای فلوتاسیون است و علاوه‌بر اینکه میزان راندمان را بالا میبرد، دوست‌دار طبیعت نیز است و به نوبه خود برای اولین بار است که در کشور این اتفاق افتاده است.
حسینقلی همچنین با اشاره به اینکه از بهترین مواد شیمیایی در عرصه معدن‌کاری استفاده می‌کند، گفت: با تحقیقاتی که انجام داده‌ایم، بهترین مواد شیمیایی را از کانادا وارد می‌کنیم که ماده شیمیایی ضروری برای فلوتاسیون است. این مهم باعث شده که راندمانمان هم افزایش پیدا کند. به نوبه خود موفقیت بزرگی بوده که در کارخانجات فلوتاسیون به آن دست یافته‌ایم.
او در ارتباط با مهمترین پروژه این شرکت گفت: ما مقدار زیادی سنگ آهن هماتیت، گوتیت و سیدریت با عیار ۳۵درصد داریم که به دلیل عیار پایین قابل استفاده در کارخانجات ذوب آهن نیست. با اختراعی که توسط خود پژوهشگران و مهندسان سرمک انجام شده به تکنولوژی تبدیل سنگ آهن هماتیت به مگنتیت دست یافته‌ایم و می‌توانیم این محصول را به عیار ۶۲ درصد و قابل استفاده در صنعت فولاد برسانیم.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک گفت: از جمله زیرساخت‌های اجرایی شدن این پروژه (یعنی دست یافتن به مگنتیت با عیار۶۲ درصد) ساختن ۲ کوره است. اکنون کوره اول ساخته شده و اکسید سرب و روی تولید می‌کند. ۷۰ درصد از عملیات احداث کوره دوم با نام آر اچ اف نیز به پایان رسیده است.
حسینقلی، روند کار را این گونه توضیح داد: در حقیقت برای رسیدن به آهن اسفنجی باید هماتیت را به مگنتیت تبدیل کنیم و بعد از تبدیل کردن آن به پودر، این محصول را با مگنتسپراتور تر، پر عیار کنیم و در نهایت تبدیل به بریکت کنیم در این مرحله بریکت در کوره دوم وارد می شود و در ترکیب با زغال سنگ تبدیل به آهن اسفنجی می‌شود.
او گفت: در کوره اول باید بتوانیم هماتیت را با ۵ درصد زغال سنگ تا ۶۵۰ درجه و نیم ساعت زمان حرارت بدهیم. بهره‌برداری از این پروژه در سال ۱۴۰۱ انجام می شود. در ایران تنها ۲ یا ۳ میلیارد تن سنگ آهن هماتیت داریم که به دلیل عیار پایین قابل استفاده در فولادسازی نیست، با این نوآوری شرکت سرمک، امکان استفاده هماتیت در فولادسازی فراهم می‌شود.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک با اشاره به اینکه مشکلات صنعت سرب و روی تاکنون حل نشده باقی مانده است، اظهار کرد: سال ۹۸ مطرح شد فعالان سرب و روی باید تا آخر سال عوارض صادراتی پرداخت کنند؛ اما هنوز هم این روند ادامه دارد. با اینکه انجمن سرب و روی به وزارت صنعت، معدن و تجارت نامه نوشته و شکایت خود را اعلام کرده، هیچ دردی دوا نشده و هیچ‌کس به مشکلات ما رسیدگی نمی‌کند.
حسینقلی با بیان اینکه فضای کسب‌وکار ما بسیار بر ضد تولید و اشتغال است، گفت: از جمله مهمترین معضلات بخش معدن را می‌توان به حقوق دولتی، سازمان‌هایی همچون منابع طبیعی و سازمان حفاظت از محیط زیست، وزارت کشور اشاره کرد. امروز وزارت صمت در ضعیف‌ترین موضع خود قرار دارد. متاسفانه ما که تحت نظارت این مجموعه هستیم و مجبور به تبعیت از تصمیمات هستیم.
او در ارتباط با وضع کنونی معادن گفت: به استثنای معادن بزرگ دولتی و خصولتی که از رانت بهره می‌برند، در این سال‌ها میزان تولیدات و سرمایه‌گذاری بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ معدن ایران به جای افزایش روندی کاهشی داشته است.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک یکی از چالش‌هایی که بخش معدن با آن روبه‌رو است و دولت فعلی باید به سمت اصلاح آن حرکت کند را حذف مدیران ضعیف عنوان کرد و گفت: امیدواریم، مسئولان معدن روحیه فسادتیزی داشته باشد و به توسعه بخش معدن کمک کنند. ما انتظار داریم که بیشتر به دنبال اجرای قانون باشند و بخش‌نامه‌هایی که در گذشته صادر شده را با شهامت و بهره از نظر کارشناسان و تشکل‌های مربوطه اصلاح کنند.
