صادرات فولاد کاهش یافت/ پای قاچاقچیان به صنعت فولاد هم باز شد؟

از ابتدای سال تا پایان اردیبهشت میزان صادرات محصولات فولادی به ۳۵۷ هزار تن رسید. در این مدت صادرات فولاد میانی کشور نیز یک میلیون و ۶۰۶ هزار تن بود. جدول زیر جزئیات صادرات و واردات فولاد ایران در دو ماهه نخست سال جاری را نشان می‌دهد.

به نظر می‌رسد وضع عوارض صادراتی در ابتدای سال بیشترین نقش را در روند تجاری صنعت فولاد ایران ایفا کرد. گرچه تعرفه عوارض با اصلاحاتی همراه شد، اما پیامدهای آن در صنایع و حتی بازارهایی مانند ارز را نباید نادیده گرفت.

افت صادرات فولاد به‌رغم بهبود تولید

انجمن تولیدکنندگان فولاد امروز آمار مربوط به تولید فولاد را هم در دو ماه ابتدایی سال جاری منتشر کرد. آماری که نشان می‌دهد بیشتر فولاد ایران در مدت مورد اشاره به مصرف داخلی رسید.

بر اساس گزارش انجمن در دو ماه نخست سال ۱۴۰۱ بالغ بر پنج میلیون و ۸۸۵ هزار تن شمش فولادی (اسلب، بیلت و بلوم) تولید شد که از این میزان سه میلیون و ۴۱۳ هزار تن آن مختص بیلت‌وبلوم و دو میلیون و ۴۷۲ هزار تن مختص اسلب بود.

به این ترتیب به‌رغم افت صادرات فولاد، در این بخش شاهد رشد دو درصدی تولید بیلت و بلوم و ۹ درصدی اسلب نسبت به مدت مشابه پارسال هستیم.

همچنین از پنج میلیون و ۸۸۵ هزار تن شمش (اسلب، بیلت و بلوم) تولیدشده، چهار میلیون و ۸۱۹ هزار تن توسط مصرف‌کنندگان داخلی خریداری شد.

بدین ترتیب ترتیب در دو ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال مصرف ظاهری اسلب ۱۵ درصد افزایش و بیلت و بلوم چهار درصد کاهش یافت.

تولید کل مقاطع فولادی در مدت مورد بررسی به دو میلیون و ۲۸ هزار تن رسید. این مقدار نسبت به دو ماهه پارسال با رشد چهار درصدی مواجه است.

البته صادرات فولاد در بخش مقاطع رشد ۳۷ درصدی داشت. بر این اساس به نظر می‌رسد در این بخش تمرکز دولت روی فروش خارجی بود تا مصرف داخلی.

از این میزان ۲۱۲ هزار تن مربوط به تیرآهن، یک میلیون و ۶۵۹ هزار تن مربوط به میلگرد و ۱۵۷ هزار تن مربوط به ناودانی، نبشی و سایر مقاطع می‌شود. در این بخش نیز تولید تیرآهن، میلگرد و ناودانی، نبشی و سایر مقاطع به ترتیب با رشد سه، چهار و سه درصدی همراه شد.

افزایش تولید هم باعث رونق نشد

گرچه آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد از افزایش تولید حکایت دارد، اما این رشد در مقایسه با سال گذشته است. در حالی که اگر سال‌های گذشته مورد بررسی قرار گیرد، وضعیت تولید فولاد کشور چندان مساعد نیست.

آمار نشان می‌دهد که در پایان سال ۱۳۹۹ مجموع تولید فولاد ایران به ۳۰ میلیون تن رسید. قرار بود این رقم در پایان سال گذشته به ۳۴ میلیون تُن برسد.

اما تولیدکنندگان نتوانستند میزان تولید خود را به بیش از ۲۸ میلیون تن برسانند. این یعنی افت دو میلیون تنی تولید فولاد و عقب‌ماندگی شش میلیون تنی نسبت به برنامه‌ریزی‌ها.

رضا شهرستانی، عضو انجمن تولید‌کنندگان فولاد، سوءمدیریت وزارت صمت را عامل این روند خواند و به ایلنا گفت: برخی از مسئولان در این حوزه حتی نمی‌توانند سرپرست یکی از بخش‌های کارخانه‌ها باشند.

او با اشاره به رکود حاکم بر این صنعت توضیح داد: در چشم‌انداز ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن پیش‌بینی شده که‌ امید نداریم حتی به ۳۸ میلیون تن هم برسد.

شهرستانی با انتقاد از نحوه قیمت‌گذاری فولاد در بورس تشریح کرد: بورس خوب است. مشروط بر مشخص‌بودن عرضه و تقاضا، ثبات قیمت‌های داخلی و پایین‌تر بودن قیمت‌های داخلی نسبت به قیمت‌های صادراتی. با این کار نباید باعث بشویم که پای قاچاقچیان به قاچاق فولاد هم باز شود.

در شرایط فعلی دلال‌های داخلی از این موضوع سوء‌استفاده می‌کنند و می‌توانند تولیدات را با قیمت بالاتری قاچاق کنند. بدین ترتیب صادرات فولاد و ارزآوری آن هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.