اعلام رسمی افزایش تخفیف؛ یک هفته پس از پایان مهلت خرید صندوق پالایشی یکم
در حالی که یک هفته از پایان زمان تمدیدشده پذیره‌نویسی صندوق پالایشی یکم موسوم به ETF پالایشی گذشته است، دیروز (یکشنبه، ۶ مهر) مصوبه افزایش ۱۰ درصدی تخفیف خرید واحدهای صندوق پالایشی یکم (مصوبه هیات وزیران) منتشر شده که بر اساس آن تخفیف ۲۰ درصدی خرید واحدها به ۳۰ درصد رسیده است.
صندوق پالایشی یکم شامل باقی‌مانده سهام دولت در پالایشگاه‌های اصفهان، تهران، تبریز و بندرعباس است که در بازه زمانی ۵ تا ۳۱ شهریور پذیره‌نویسی شد.
بر اساس اطلاعیه صادرشده از سوی سازمان خصوصی‌سازی، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در اجرای جزء (۲) بند (الف) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور و مصوبات هیأت وزیران در این زمینه، با پذیره نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری، بخشی از سهام خود در شرکت پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت بندرعباس، پالایش نفت تبریز و پالایش نفت تهران را از طریق سازمان خصوصی سازی (به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران) واگذار می‌کند.
در این اطلاعیه آمده بود: سقف سرمایه‌گذاری هر شخص حقیقی (هر کد ملی ایرانی) در مجموع دو صندوق قابل معامله اول و دوم دولتی، پنجاه میلیون ریال (پنج میلیون تومان) تعیین شده است. پذیره‌نویسی برای هر فرد دارای کد ملی امکان‌پذیر است و محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد.
هیأت وزیران ۲ شهریور درخصوص تعیین مبنای محاسبه قیمت برای اعمال تخفیف در صندوق پالایشی تصمیم‌گیری کرد و قیمت پایانی روز معاملاتی قبل از شروع پذیره‌نویسی صندوق یادشده یعنی سه‌شنبه، ۴ شهریور، را مبنا قرار دارد.
روند صعودی یا نزولی شاخص کل، ارزان یا گران‌فروشی صندوق فروخته‌شده موضوع این یادداشت نیست، بلکه مقصود این نوشتار تشریح پیامدهای کامل نبودن اطلاعات ارائه شده از سوی فروشنده (دولت) است. اطلاع‌رسانی به موقع برای بازار سرمایه از اصول اولیه هر دادوستدی در این بازار است؛ چراکه اگر اطلاعات کاملی از شرایط معامله وجود نداشته باشد، قدرت تصمیم‌گیری درست از خریداران سلب می‌شود.
اطلاعات صحیح آن قدر اهمیت دارد که قانونگذار در قانون مدنی منفعت عقلایی معامله برای طرفین خرید وفروش را از جمله شرایط عقد در نظر گرفته است. در ماده ۲۱۵ قانون مدنی آمده است: « مورد معامله باید مالیت داشته و متضمن منفعت عقلائی مشروع باشد.»
گذشته از این، اطلاع‌رسانی دیرهنگام و ازموعدگذشته درباره تخفیف ۳۰ درصدی در نهایت به زیان فروشنده (دولت) تمام شد؛ به طوری که مدیر صندوق پالایشی یکم تا پایان مهلت پذیره‌نویسی صندوق پالایشی یکم، از خرید چهار میلیون نفری و فروش ۲۰ درصدی واحدهای صندوق خبر داد. به عبارت دیگر ۸۰ درصد پالایشی یکم روی دست دولت ماند.
به گزارش فارس، داود رزاقی در مورد اینکه چه تعداد از مردم از صندوق پالایشی یکم، موسوم به دارا دوم استقبال کردند، گفت: بر اساس استخراج آمارهای اولیه، حدود چهارمیلیون نفر از واحدهای صندوق پالایش یکم استقبال و خریداری کردند که ارزش واحدهای خریداری‌شده، بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان است که حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان از طریق کارگزاری‌های بورسی و ۳ هزار میلیارد تومان از طریق شبکه بانکی خریداری شده است. البته آمار نهایی و قطعی پس از مغایرت‌گیری رسما اعلام خواهد شد.
به طور کلی، ناهماهنگی و شتاب‌زدگی در پذیره‌نویسی پالایشی یکم به‌خوبی مشهود بود. توقف نمادها، انتشار آگهی عرضه شرکت‌های پالایشگاهی قبل از شروع پذیره‌نویسی، شایعات و تکذیبیه‌هایی که صادر شد و تنها ثمره آن صدمه به اعتماد سرمایه‌گذاران بود. هنوز نیز فعالان بازار سرمایه کاهش قیمت سهام پالایشی را به دلیل تمایل نداشتن بدنه دولت برای فروش می‌دانند و معتقدند که برنامه مجموعه دولت برای عرضه بلوکی این شرکت‌هاست.
