عطش ربع سکه

مریم ابونیا

با فاصله گرفتن نرخ ربع سکه بانک مرکزی و بازار آزاد کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این امر می‌تواند موجب افزایش تقاضا برای گواهی ربع سکه بانک مرکزی شود.

هفته گذشته بود که محمدرضا فرزین رییس کل بانک مرکزی در گفت‌وگوی ویژه خبری اعلام کرد در آخرین جلسه شورای پول و اعتبار جزییات راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا، جهت ساماندهی و توسعه معاملات این بازار، تصویب شده که طی این هفته کار خود را با عرضه ربع سکه آغاز خواهد کرد.

وی همچنین با اشاره به حباب چشمگیر نرخ سکه در بازار، به جریان‌هایی اشاره کرد که تلاش می‌کنند نرخ سکه را به نرخ‌های غیرواقعی نزدیک کرده و از مردم تقاضا کرد به این آشفتگی‌ها توجه نکنند.

در همین رابطه نیز امیر هامونی بیان مشاور رئیس کل بانک مرکزی در هفته گذشته با اشاره به عرضه ربع سکه از سوی بانک مرکزی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، اعلام کرد: معاملات ربع سکه با محوریت بانک‌ها، صرافی های بانکی و صرافی های تضامنی صورت خواهد گرفت و شرایط عرضه آن به زودی در قالب امید نامه و آگهی اعلام می شود.

حبابی برای نترکیدن

به گفته نادر بذرافشان رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، در حال حاضر حباب ربع سکه چهار میلیون تومان و نیم سکه حدود سه میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است.

لذا به لحاظ اقتصادی و شرایط فعلی، توصیه ما این است که مردم اگر قصد سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش دارایی خود را دارند، به جای ورود به بازار سکه با این حجم از حباب، به سمت و سوی بازار مصنوعات طلا بروند؛ چراکه به لحاظ اقتصادی حتی با خرید طلا با بالاترین اجرت، حباب سکه را نمی‌پردازند، ضمن اینکه می‌توانند در تولید صنعتی کشور و باتوجه به پتانسیل‌هایی که در صنعت طلا وجود دارد، نقش مهمی در کمک به حوزه تولید صنعتی و تقویت تولید داشته باشند.

وی این توصیه را به بانک مرکزی کرد که در شرایط فعلی با توجه به رویکرد عرضه سکه در بورس به موضوع سکه ورود کرده و نقش خود را درخصوص ثبات قیمت‌ها، کاهش حباب و حتی کاهش قیمت‌ها ایفا کند.

ابراهیم محمدولی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان طلا و جواهر نیز با توصیه عدم خرید سکه به خریداران، گفت: در حال حاضر حباب سکه از نرخ اجرت ساخت طلا بالاتر رفته است.

بنابراین توصیه بر عدم خرید سکه به خریداران بوده و بهتر است چنانچه قصدی برای خرید وجود دارد، مصنوعات طلا تهیه شود. وی همچنین اعلام کرده است که بانک مرکزی به صورت بی‌رویه اقدام به ضرب سکه طلا و عرضه آن از طریق صرافی‌های متعدد کرده است بطوریکه طبق آخرین آمارها، بانک‌مرکزی حدوداً ۸۰ میلیون سکه ضرب کرده است.

علاوه بر این به گفته سید حجت شفائی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان طلا و جواهر تنها در شهر تهران ٧٠٠ جواز کسب سکه فروشی اتحادیه طلا و جواهر تهران ارائه شده است.

همچنین ۵٩٨ صرافی را هم بانک مرکزی مجوز داده است؛ بنابراین بیش از یک میلیون و ٣٠٠ واحد تنها سکه فروشی در تهران فعال بوده که عدد قابل توجهی می‌شود.

حال عرضه ربع سکه از سوی بانک مرکزی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران حاکی از ورود بانک مرکزی به این عرصه است و همانگونه که قبلا در گزارش‌های متعددی بدان اشاره کردیم، ابزارهای مالی بسیاری در بانک مرکزی از زمان رئیس‌کل قبلی، یعنی علی صالح‌آبادی معرفی یا ارائه شده است که این روند در زمان رئیس کل فعلی یعنی محمدرضا فرزین هم دنبال می‌شود.

ابزارهای مالی که باید بیشتر روی کارکرد و نتیجه بخشی آن در اقتصاد کشور متمرکز بود نه تعداد بالا و تنوع آن.

عرضه سکه در بورس

اواخر دی‌ماه ۱۴۰۱ بود که بانک مرکزی به بهانه کنترل قیمت‌ سکه، تصمیم به عرضه ۵۰۰ هزار قطعه ربع سکه در بورس کالا گرفت. اما این تصمیم چندان کارگر نیافتاد و شیب رشد نرخ سکه با وجود عرضه در بازار سرمایه کند نشد.

عرضه ۴۵۰ هزار ربع سکه در هفته اول بهمن ماه به صورت حراج تک قیمتی صورت گرفت که به اعتقاد برخی کارشناسان نه تنها کمکی به کاهش حباب ربع سکه نکرد بلکه در حال حاضر سکه حباب قیمتی قابل توجهی را نشان داده است.

البته آنطور که گفته می‌شود، در عرضه مجدد قرار بر این شده است تا حراج به صورت چند قیمتی انجام شود.

در حقیقت انتشار گواهی سپرده سکه در بورس کالا، بیشتر چوب حراجی بر ذخایر طلای کشور بود تا کنترل کننده نرخ سکه در بازار آزاد بطوریکه اکنون ربع سکه در بازار آزاد با رشد حدودی ۳۵ درصدی از زمان حضور خود در بورس کالا به فروش می‌رسد.

عرضه ربع سکه در بورس کالا توسط بانک مرکزی ان هم به بهانه کنترل نرخ نه تنها توفیقی نداشت بلکه تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت ربع سکه را از مرز ۱۰میلیون تومان گذراند.

عطش یا توانایی خرید؟

طبق یک قانون نانوشته در اقتصاد ایران، بالا رفتن قیمت یک کالا مساوی با بالا رفتن سریع تقاضا برای آن کالاست. رشد مداوم نرخ طلا و ارز، همچنین ریسک سایر بازارها مانند بورس، همواره این وسوسه را برای خریداران به همراه دارد که برای جلوگیری از افت ارزش ریالی خود، طلا و ارز خریداری کنند.

از دیگر سو همواره این اعتقاد در سطح جامعه وجود دارد که چشم انداز بازار صعودی بوده و خریداران اگر سود نکنند، ضرر هم نمی‌کنند. حال اینکه چرا ربع سکه محبوبیت بسیاری یافته است را می‌توان در قدرت خرید بخش متوسط جامعه جستجو کرد.

به گفته فعالان بازار طلا و سکه، این روزها ربع سکه طرفداران زیادی نسبت به تمام‌سکه و حتی نیم‌سکه دارد و آن هم شاید بتوان در قیمت پایینتر ربع سکه دانست.

این یعنی نرخ هرچه می‌خواهد باشد، برای متضرر نشدن از کاهش ارزش ریال همین حالا باید خرید.