فاجعه قطع گاز در فولاد مبارکه؛ زنجیره تولید ملی در خطر!

زینب غضنفری

ناترازی انرژی که ناشی از سیاست گذاری‌های اشتباه و غلط دولتمردان در ادوار مختلف بوده اکنون گریبان اقتصاد کشور و صنایع را گرفته و در شرایطی که تحریم‌ها گلوی شرکت‌ها را فشرده و بنگاه‌های اقتصادی به زحمت گلیم خود را از آب می‌کشند، قطعی برق در تابستان و گاز در زمستان نفس صنایع را برده و اگر وضعیت به همین منوال پیش رود، آن وقت گریستن بر جنازه بی جان صنعت و اقتصاد بی فایده است.

به گزارش عصر اقتصاد، خاموشی کارخانه‌ها در نتیجه ناترازی انرژی تنها گریبان یک صنعت را نمی‌گیرد و از آن جایی که صنایع کشور به نوعی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به هم مرتبط هستند، خاموشی یک صنعت بر صنعت دیگر اثر می‌گذارد و مجموع آن‌ها اقتصاد کشور را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد و در این میان بیش از همه عموم مردم و جامعه متضرر می‌شود.

زمانی که کارخانه‌های تولید آهن اسفنجی که نیاز مبرم به گاز دارند و گاز خوراک اصلی انرژی آن‌ها قطع می‌شود، خطوط تولید به طور کامل از کار می‌افتد و به دنبال آن به کاهش ناخواسته عرضه آهن اسفنجی، قیمت فولاد به عنوان مصرف کننده آهن اسفنجی بالا می‌رود. با افزایش قیمت فولاد و مقاطع و محصولات فولادی، خودروسازان که نیاز به ورق‌های فولادی دارند، با تورم مواد اولیه خود مواجه می‌شوند و همین عاملی می‌شود برای افزایش زیان خودروسازان و انباشت شدید زیان که خلاصی از آن کار آسانی نیست.

به عبارت بهتر، قطعی برق و گاز صنایع صرفا بر درآمدها و سودآوری شرکت‌ها اثر نمی‌گذارد، بلکه اثر آن جمعی است و موجب افزایش تورم در جامعه و رشد قیمت‌ها می‌شود و در نتیجه، رفاه اجتماعی مردم کاهش می‌یابد و نارضایتی‌ها را به دنبال خود می‌آورد.

ناترازی انرژی به حدی شدید است که بخش آهن اسفنجی و عملیات حرارتی که نیاز خودروسازان به ورق را تامین می‌کند به علت قطعی گاز شرکت فولاد مبارکه اصفهان به طور کامل متوقف شده است. نورد گرم نیز با این فشار گاز امکان فعالیت ندارد و متوقف شده و در این شرایط عرضه ورق گرم در بورس کاهش و در نتیجه قیمت آن افزایش می‌یابد و بازار دچار التهاب می‌شود؛ التهابی که گریبان کل اقتصاد را خواهد گرفت و زیان آن فراتر از یک شرکت و صنعت خواهد بود.

قطعی گاز مجموعه فولاد مبارکه و به حداقل رساندن تخصیص این سوخت به این شرکت طی سال‌های اخیر بارها و بارها تکرار شده و در سال جاری شدت آن بیش از هر زمان دیگری بوده؛ به گونه‌ای که برخلاف سال گذشته که از اواسط آذر ماه محدودیت‌های مصرف گاز اعمال شد، امسال از اوایل فصل پاییز مصرف گاز محدود شد و این محدودیت‌ها به میزان ۲۵ درصد برای برخی از شرکت‌های زیرمجموعه فولاد مبارکه همچون فولاد سفید دشت و فولاد هرمزگان از همان مهر ماه آغاز شد.

این داستان غم انگیز برای شرکت فولاد مبارکه نیز روایت شد و کاهش مصرف اعلام شد اما؛ این شرکت برای حفظ پایداری تولید، کمی‌با تاخیر محدودیت‌ها را پذیرفت و از آبان ماه وارد محدودیت شد و در حالی که کل مصرف روزانه شرکت فولاد مبارکه ۱۵ میلیون متر مکعب است، قرار بود کاهش تا سطح ۴ میلیون متر مکعب اعمال شود اما؛ به همین میزان اکتفا نشد و طی روزهای اخیر مصرف گاز در شرکت فولاد مبارکه به کمتر از ۲ میلیون متر مکعب رسید.

این حجم سنگین محدودیت مصرف انرژی در حالی اعمال می‌شود که مجموعه فولاد مبارکه در راستای خودتامینی انرژی، نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت و بازدهی بالا را راه‌اندازی کرد و به بهره برداری رساند. در زمان راه‌اندازی این نیروگاه مسئولان قول مساعد نسبت به تامین گاز مورد نیاز این نیروگاه را دادند و قرار بر این شد که برق تولیدی آن نیز در مجموعه فولاد مبارکه مصرف شود. در این زمینه وزارت نیرو همکاری لازم را به عمل آورد و برق در فولاد مبارکه تامین می‌شود اما؛ در زمینه تامین گاز همکاری صورت نمی‌گیرد و نیروگاه نیز از حدود ۱۰ روز پیش تولید نداشته است.

در واقع، در حالی که شرکت فولاد مبارکه در حال تولید محصولات با همان ۴ میلیون متر مکعب گاز در دسترس بود، اعلام شد که باید مصرف گاز به ۲ میلیون متر مکعب کاهش یابد که در این شرایط همه خطوطی که روشن مانده بودند نیز باید متوقف شود و این میزان گاز تنها تامین‌کننده سیستم‌های گرمایشی و بویلرها است.

با وجود تلاش مدیران فولاد مبارکه جهت جلوگیری از این فاجعه و خاموشی کامل کارخانه، گویا درکی در خصوص شرایط ایجاد شده وجود ندارد و شیر گاز شرکت فولاد مبارکه را بستند و تولید ورق سرد و آهن اسفنجی به طور کامل در قسمت باکس متوقف شد.

طبق آنچه خبرنگار ما کسب اطلاع کرده است، همه مدول‌های فولاد مبارکه متوقف شده است و توقف تولید این شرکت به معنای توقف هزاران کارخانه مصرف کننده محصولات این شرکت است. تنها ۵ کوره قوس الکترونیکی بزرگترین فولادساز غرب آسیا فعال است و محدودیت‌ها به همین میزان خلاصه نشده و در حوزه برق نیز محدودیت اعمال شده است.

مصرف روزانه شرکت فولاد مبارکه روزانه ۱۲۵۰ مگاوات است و در حال حاضر امکان برداشت ۵۰۰ مگاوات را دارند و این میزان برق تنها پاسخگوی حداکثر نیمی‌از ظرفیت فولادسازی شرکت است و از این رو با ۵۰ درصد ظرفیت تولید در بخش‌هایی که مصرف برق دارند، فعالیت دارد و نیمی‌از ظرفیت کارخانه عظیم و بزرگ فولاد مبارکه خاموش است.

لازم به ذکر است که در مورد شرکت‌های بزرگی همچون فولاد مبارکه محدودیت‌ها و قطعی گاز و برق نباید به صورت ناگهانی رخ دهد و می‌بایست بین ۲ تا ۵ روز آرام آرام با خروج متریال از داخل کارگاه‌ها این اقدام انجام شود؛ در غیر این صورت آسیب بسیار سنگینی به شرکت و صنعت کشور وارد می‌شود.

امسال اولین سالی است که با چنین شرایط سختی رو به رو می‌شود و سال گذشته زمانی که انفجار در لوله انتقال گاز اتفاق افتاد، فولاد مبارکه دچار مشکل شد اما؛ توانست با تعامل شرایطی را ایجاد کند که بتواند متریال را خارج و بعد خط را تعطیل کند و بدین شکل آسیبی به تجهیزات وارد نشد و بعد از آن به مدت یک هفته خطوط را متوقف کردند و آن زمان قبح تعطیلی شرکت بزرگی مانند فولاد مبارکه ریخته شد و هم اکنون نیز مشاهده می‌کنیم که با قطعی تقریبا کامل گاز این شرکت به تریج قبای کسی برنمی‌خورد و انگار که در مورد امری عادی و طبیعی صحبت می‌شود!

در چنین شرایطی عرضه محصولات فولادی در بورس کالا دچار مشکل خواهد شد و نمی‌توان در عرضه‌های آینده شرکت‌ها به تعهدات خود عمل کنند؛ در نتیجه این شرایط بازار ملتهب می‌شود و به تورم دامن زده می‌شود که همه این شرایط به دلیل سوء تدبیر و عدم تعامل با بنگاه بزرگ اقتصادی است.

این نکته را نباید فراموش کرد که بخش قابل توجهی از صنعت کشور به واسطه فعالیت فولاد مبارکه فعال است و تعطیلی تولید در این شرکت آن هم در زمانی که هنوز وارد فصل زمستان نشده‌ایم برای صنعت کشور و کلاً برای فضای کاری کشور مخرب است و تمام این اتفاقات در حالی اتفاق می‌افتد که امسال به نام سال جهش تولید نامگذاری شده و سیاست گذاری‌ها و اقدامات دولت دقیقا برخلاف شعار سال است و می‌توان چنین استنباط کرد که تولید در اولویت چندم تصمیم گیرندگان نیز قرار ندارد.

عدم توجه به بزرگان صنعت و در اولویت نبودن تولید و صنعت خسارات زیان بار اقتصادی به دنبال دارد و با عدم امکان تولید و عرضه محصول از سوی شرکت‌های بزرگ صنعت، بازار با کمبود عرضه مواجه می‌شود و نتیجه‌ای جز التهاب، تورم و آشفتگی را به دنبال ندارد. بنابراین، می‌بایست هر چه زودتر این مساله را جدی گرفت و به فولادی های زنهار داد؛ پیش از آن که زخم عمیق‌تر شود و عفونت آن به جامعه سرایت کند، پیشگیری کنید و صنایع را از فاجعه‌ و خطری بزرگ نجات دهید!