فیلترینگ و کیفیت اینترنت در صدر مشکلات برنامه‌نویسان
مهرین نظری
رویداد رونمایی از «گزارش وضعیت برنامه نویسی در ایران» توسط مجموعه کوئرا و با حمایت دیجی‌کالا و دیجی‌پی، در هتل پارسیان برگزار شد. این نشست با حضور مدیران و کارشناسان حوزه فناوری، به تحلیل وضعیت برنامه‌نویسان و چالش‌های پیش روی این اکوسیستم اختصاص داشت.
فاطمه عامل، مدیر مارکتینگ کوئرا، با اشاره به اهمیت این گزارش گفت: «این رویداد می‌تواند نقطه شروعی برای گفتگوها و تصمیمات مهم در اکوسیستم برنامه‌نویسان باشد.» او هدف «کوئرا پلاس» را ایجاد فضایی برای تعامل و شبکه‌سازی بین برنامه‌نویسان دانست و افزود: «گزارش نظرسنجی ما تصویری بومی از وضعیت برنامه‌نویسان ایران ارائه می‌دهد.»
چالش‌های نیروی انسانی فنی در دیجی‌کالا
مصی کوهنورد، مدیرکل منابع انسانی دیجی‌کالا، در سخنرانی خود به موضوع جذب و نگهداشت تیم فنی پرداخت. او گفت: «۴۰ درصد نیروهای جداشده از دیجی‌کالا در سال گذشته، بین ۲۱ تا ۲۵ ساله بودند و اغلب به دلیل مهاجرت از شرکت جدا شدند.» او افزود: «با تشکیل کارگروه‌های تحقیقاتی و تدوین نردبان شغلی، توانستیم نرخ خروج به دلیل موقعیت شغلی بهتر را ۲۰ درصد کاهش دهیم. البته مهاجرت همچنان روند افزایشی داشته است.»
یافته‌های گزارش کوئرا
علیرضا جلالیان، مدیر توسعه کسب‌وکار کوئرا، گفت: «اطلاعات بومی از وضعیت برنامه‌نویسان در ایران نداشتیم، بنابراین داده‌های خود را از طریق نظرسنجی جمع‌آوری کردیم. این نظرسنجی بیش از یک میلیون بازدید داشت و ۵۱۲۰ متخصص در آن شرکت کردند.» یافته‌های کلیدی:
● یوتیوب پربازدیدترین پلتفرم یادگیری است.
● ۸۳ درصد شرکت‌کنندگان مرد و ۱۶ درصد زن بودند؛ ۶۰ درصد کمتر از ۳ سال تجربه داشتند.
● پایتون با ۵۶ درصد محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی بود.
● حقوق بالا، امکان دورکاری و فرصت رشد اولویت‌های شغلی بودند.
چالش‌های برنامه‌نویسان
فیلترینگ و کیفیت پایین اینترنت بزرگ‌ترین موانع کاری بودند. به‌طور متوسط ۱۰ درصد زمان کاری روزانه برنامه‌نویسان صرف دور زدن این محدودیت‌ها می‌شود. همچنین، ۴۰ درصد از برنامه‌نویسان قصد مهاجرت داشتند که کیفیت بهتر زندگی از دلایل اصلی آن‌ها بود.
بحران مهاجرت نیروی متخصص
مسعود طباطبایی، مدیرعامل دیجی‌کالا، درباره بحران مهاجرت نیروهای متخصص گفت: «مهاجرت را مثل مرگ پذیرفته‌ایم. تنها کاری که از دستمان برمی‌آید این است که دوره حضور متخصصان در ایران را طولانی‌تر کنیم.» او افزود: «ما تلاش کرده‌ایم محیطی امن فراهم کنیم که در برابر مشکلات اقتصادی و اجتماعی بیرونی مقاومت کند.»
اشتغال پایدار و فناوری
طباطبایی درباره بخش بومی و محلی دیجی‌کالا گفت: «این بخش فرصت‌هایی برای افراد در مناطق دورافتاده ایجاد کرده تا با دسترسی به بازارهای ملی، شغل پایدار داشته باشند.» او همچنین به اهمیت حفظ ارتباطات جهانی در شرایط تحریمی اشاره کرد و گفت: «ارتباط با دنیا به ما کمک می‌کند نوآوری‌ها را در سازمان پیاده کنیم.»
نقش هوش مصنوعی در آینده
طباطبایی به نقش هوش مصنوعی در دیجی‌کالا اشاره کرد و گفت: «هوش مصنوعی می‌تواند به بهینه‌سازی فرایندها کمک کند. اگر از آن استفاده نکنیم، خیلی سریع از رقبا عقب می‌افتیم.»
مهاجرت؛ چالشی جدی
اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیوار، با اشاره به نظرسنجی برنامه‌نویسان گفت: «۷۵ درصد از برنامه‌نویسان به نوعی در حال مهاجرت هستند. این آمار ترسناک است و بخشی از آن به کیفیت پایین زندگی در ایران مربوط می‌شود.» او تأکید کرد که باید اثرگذاری اجتماعی از طریق فعالیت‌های برنامه‌نویسان افزایش یابد.
موفقیت‌های داخلی و آینده هوش مصنوعی
کیوان جامه‌بزرگ، معاون فناپ، گفت: «پلتفرم‌هایی مثل دیوار و دیجی‌کالا نشان داده‌اند که می‌توان در ایران هم به پیشرفت‌های چشمگیری دست یافت. اما باید از ظرفیت‌های هوش مصنوعی استفاده کنیم تا فاصله‌ها را کاهش دهیم.»
بحران مهاجرت دانشجویان
علی شریفی زارچی، استاد دانشگاه تهران، با اشاره به رشد ۸۲ درصدی مهاجرت دانشجویان در ۴ سال گذشته گفت: «ایران با ناترازی انسانی روبه‌رو است. نیروی متخصص از کشور می‌رود و نیروی غیرمتخصص وارد می‌شود. این وضعیت چالش‌های بزرگی برای آینده کشور ایجاد می‌کند.»
کلام آخر
گزارش وضعیت برنامه‌نویسی در ایران تصویری از چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این حوزه ارائه می‌دهد. اگرچه مشکلاتی نظیر فیلترینگ، کیفیت پایین اینترنت و مهاجرت نیروهای متخصص وجود دارد، اما با اقدامات صحیح و سرمایه‌گذاری‌های هدفمند می‌توان امیدوار بود که این اکوسیستم به مسیر رشد و پایداری بازگردد. نقش دولت، بخش خصوصی و جامعه برنامه‌نویسان در این میان بسیار حیاتی است و می‌تواند آینده‌ای بهتر برای این حوزه رقم بزند.
