فیناپ بیستم برگزار شد
مهرین نظری
بیستمین رویداد فیناپ با موضوع نئوبانک، بانک دیجیتال و سوپراپلیکیشن، پنج‌شنبه ۱۲ مهرماه در سالن ایوان شمس و با حضور بیش از ۴۰۰ نفر از متخصصان و علاقه‌مندان به حوزه‌های بانکی و فین‌تک برگزار شد.
این رویداد با عنوان «Mobile First- در برابر آینده» به فناوری‌های بانکی موبایلی تمرکز داشت. در این گردهمایی، کارشناسان حوزه‌های پرداخت، تسهیلات و بانکداری به بررسی زیست‌بوم سوپراپلیکیشن‌ها و تحولات بانکداری دیجیتال پرداختند.
در آغاز این رویداد، مهدی مومنی، مدیرعامل ازکی‌وام، درباره اکوسیستم فین‌تک و مسیر تحول فناوری‌های مالی در سطح جهانی سخنرانی کرد. عنوان ارائه او «برخاسته از خاکستر؛ بررسی ظهور Fintechها و TechFinها و توسعه اقتصاد دیجیتال» بود. مومنی توضیح داد که بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ چگونه بر توسعه کسب‌وکارهای فین‌تکی که از اوایل هزاره سوم در حال رشد بودند، تأثیر گذاشت و موجب کاهش سرمایه‌گذاری در این حوزه شد. او همچنین به رشد بخش‌های مختلف فین‌تک در سال‌های اخیر اشاره کرد و بانکداری دیجیتال را یکی از مهم‌ترین بخش‌های این حوزه دانست که در سال‌های گذشته تحولات بسیاری را تجربه کرده است.
فین‌تک‌ها در مقابل تک‌فین‌ها: رقابتی بزرگ در دنیای فناوری‌های مالی
مهدی مومنی، مدیرعامل ازکی‌وام، در سخنرانی خود به تفاوت بین فین‌تک‌ها و تک‌فین‌ها پرداخت. او توضیح داد که فین‌تک‌ها کسب‌وکارهای کوچک استارت‌آپی هستند که در حوزه‌هایی همچون پرداخت و بانکداری دیجیتال فعالیت می‌کنند و تلاش می‌کنند تا ارزش‌های جدیدی در این زمینه‌ها خلق کنند. به گفته مومنی، اکنون در حال گذار از عصر فین‌تک‌ها به سمت تک‌فین‌ها هستیم.
تک‌فین‌ها، برخلاف فین‌تک‌ها، شرکت‌های بزرگ با تعداد کاربران زیاد و زیرساخت‌های قوی برای پیاده‌سازی فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی هستند. مومنی بر این نکته تاکید کرد که طبق آمارها، حدود ۳۰ هزار کسب‌وکار فین‌تکی در جهان وجود دارد، اما این شرکت‌ها به دلیل توان و پتانسیل بزرگ تک‌فین‌ها، در سایه آن‌ها قرار گرفته‌اند. اگر فین‌تک‌ها نتوانند بر رشد بازار خود تمرکز کنند، در رقابت با تک‌فین‌ها شکست خواهند خورد.
او در پایان به پیش‌بینی‌هایی درباره آینده بازار تک‌فین‌ها اشاره کرد و گفت که انتظار می‌رود بازار این کسب‌وکارها تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۳۲۰ میلیارد دلار برسد.
تکنولوژی؛ همسفری در مسیر تجربه‌های نو: روایت منصور ضابطیان از سفر و فناوری
منصور ضابطیان، نویسنده و روزنامه‌نگار اهل سفر، دومین سخنران بیستمین رویداد فیناپ بود. او که با سفرنامه‌هایش شناخته می‌شود، در سخنرانی با عنوان «چگونه با تکنولوژی همسفر شدم؟» به بیان تجربیات خود از اولین سفرهایش و نقش فناوری در این تجربه‌ها پرداخت. ضابطیان خاطرات خود از اولین برخورد با فلاپی دیسک‌های رنگی، دستگاه‌های کارت‌خوان و استفاده از اینترنت در اتوبوس‌های کره‌جنوبی را بازگو کرد.
او با تاکید بر نقش سفر در درک تفاوت‌های تکنولوژیکی گفت: «سفر به ما نشان می‌دهد که چقدر دغدغه‌های ما با دیگر نقاط جهان متفاوت است و همچنین میزان فاصله‌مان در زمینه فناوری.» ضابطیان اشاره کرد که در سال‌های اخیر، فاصله ایران در زمینه فناوری با دیگر کشورها کاهش یافته و حتی در برخی موارد، مانند سرعت اینترنت، پیشرفت‌هایی نسبت به برخی کشورها داشته‌ایم. با این حال، او بر این نکته تأکید کرد که در زمینه دغدغه‌های اجتماعی و نحوه خدمات‌رسانی، همچنان تفاوت‌های بسیاری با سایر کشورها وجود دارد.
دایرکت‌دبیت؛ روش نوین پرداخت در سوپراپلیکیشن‌ها: از بریتانیا تا آسیا
مهدی معرفتی، مدیرعامل شرکت پیمان، در سومین سخنرانی بیستمین رویداد فیناپ به موضوع دایرکت‌دبیت یا پرداخت مستقیم پرداخت. او با اشاره به انواع مدل‌های پرداختی در سطح جهانی، بیان کرد: «روش‌های مختلفی برای پرداخت در فروشگاه‌های آنلاین وجود دارد که شامل دبیت کارت، کردیت کارت و دایرکت‌دبیت می‌شود.» معرفتی توضیح داد که دایرکت‌دبیت یک روش نوین پرداخت است که شرکت‌های پرداختی چند سالی است روی توسعه آن کار می‌کنند، اما هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد و پتانسیل زیادی برای رشد دارد.
او همچنین به آمارهایی از استفاده دایرکت‌دبیت در کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: «این روش یکی از جدیدترین روش‌های پرداختی است که در سوپراپلیکیشن‌ها و فروشگاه‌های آنلاین به کار گرفته می‌شود. به‌عنوان مثال، در بریتانیا، ۷ مورد از هر ۱۰ پرداخت قبض از طریق دایرکت‌دبیت انجام می‌شود. همچنین، در سوپراپلیکیشن‌های هند، چین و کره‌جنوبی نیز این روش پرداخت به کار گرفته شده است و نشان‌دهنده اهمیت آن در بازارهای نوظهور است.»
بانکداری بدون مرز و نقش نئوبانک‌ها: تحولات فناوری و تجربه مشتریان
در بیستمین رویداد فیناپ، پنلی با عنوان “بانکداری بدون مرز: تجربه مشتری در عصر نئوبانک‌ها” برگزار شد که در آن شهرام شریف، دبیر گروه تکنولوژی فردای اقتصاد، به بررسی وضعیت بانکداری دیجیتال و نئوبانک‌ها پرداخت. شریف اشاره کرد که ۵۳ درصد مردم ایران از خدمات بانکداری دیجیتال استفاده می‌کنند و همچنین به کاهش شعب فیزیکی بانک‌ها در آمریکا و اروپا اشاره کرد.
صادق سپندارند، مدیرکل بانکداری خرد بانک ملی، با تأکید بر پیچیدگی صنعت بانکداری، اظهار داشت که قانون‌گذاری و به‌روز نبودن برخی از بازیگران این صنعت، مانعی برای توسعه سریع‌تر آن است. او همچنین به بانک‌ها توصیه کرد که برای نوآوری منتظر بانک مرکزی نباشند.
نیما امیرشکاری، فعال حوزه فناوری‌های مالی، به موضوع ریسک‌گریزی در نوآوری پرداخت و اشاره کرد که نگاه بانک‌ها به بانک مرکزی به جای نیازهای بازار، باعث عقب‌ماندن از نوآوری می‌شود. او تأکید کرد که اگرچه بانکداری ایران در لبه تکنولوژی حرکت نمی‌کند، اما از بسیاری از نقاط جهان نیز عقب نیست.
در ادامه، امیرحسین خالقی، پژوهشگر اقتصاد سیاسی، به اهمیت رفتارشناسی مشتریان و آموزش اشاره کرد. او بیان کرد که برای ایجاد شمولیت مالی و افزایش رتبه اعتباری مردم، نیاز به هم‌افزایی بیشتر بین فین‌تک‌ها و بانک‌هاست.
در بخش دیگری از این رویداد، نیما شمساپور، مدیرعامل بنیان نوآوری فرانیک، به روند نوآوری در نئوبانک‌ها و سوپراپلیکیشن‌ها اشاره کرد و گفت که کاهش هزینه‌های تراکنش یکی از مزایای رقابتی نئوبانک‌هاست. او همچنین تأکید کرد که فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در آینده نئوبانک‌ها نقش کلیدی خواهند داشت.
نسخه جدید دیجی‌پی با قابلیت شخصی‌سازی: آینده‌ای موبایلی برای بانکداری دیجیتال
حمیدرضا سعادتی، مدیر اجرایی سوپراپلیکیشن دیجی‌پی، در رویداد اخیر فیناپ از تغییرات مهم در این اپلیکیشن خبر داد. او اشاره کرد که دیجی‌پی تا به امروز میزبان ۱۵ میلیون کاربر بوده و خدمات تسهیلاتی مختلفی به ارزش حدود ۲۰ همت به کاربران ارائه کرده است. سعادتی اعلام کرد که به منظور بهبود تجربه کاربری و جلوگیری از سردرگمی کاربران، نسخه جدید سوپراپلیکیشن دیجی‌پی با قابلیت شخصی‌سازی گزینه “خانه” به زودی در دسترس کاربران قرار می‌گیرد.
محمد فرجود، مدیرعامل تفتا، دیگر سخنران این رویداد بود که به ترندهای بانکداری دیجیتال اشاره کرد. او توضیح داد که داده‌ها امروز مبنای بسیاری از مدل‌های کسب‌وکاری در بانک‌ها هستند و بانک‌ها در حال ورود به بازارهای جدیدی هستند. فرجود به مفاهیمی همچون بانکداری تعبیه‌شده، بانکداری پلتفرمی و بانکداری اصناف پرداخت و تأکید کرد که شرکت‌های بزرگ برای خدمات‌رسانی به مشتریان خود به سمت بانکداری پلتفرمی حرکت می‌کنند.
فرجود همچنین با توجه به موضوع رویداد «Mobile First» بیان کرد که بانکداری شرکتی به سمت موبایلی شدن پیش می‌رود و اگر هدف بانکداری شرکتی است، اولویت باید پیاده‌سازی همه خدمات بر روی موبایل باشد. او در پایان به نوآوری‌های بانک تجارت در زمینه ارائه تسهیلات اشاره کرد و این رویکردها را به عنوان نمونه‌های موفق بانکداری دیجیتال معرفی کرد.
راه‌حل نوین INBL: الان سرمایه‌گذاری کن؛ بعداً بخر» به جای «الان بخر، بعداً پرداخت کن
صادق رضایی، معاون توسعه کسب‌وکار ارتباط فردا، در رویداد فیناپ به موضوع فرهنگ اعتباردهی و تأثیرات آن بر بازارهای مالی پرداخت. او با اشاره به شرایط کنونی بازارهای مالی گفت: «تمامی شاخص‌ها نشان می‌دهند که ما در شرایط مشابه با سال ۲۰۰۷ هستیم و زمستانی در بازارهای مالی در حال وقوع است.» رضایی توضیح داد که یکی از راه‌حل‌های کنونی که شرکت‌های فین‌تک ارائه می‌کنند، مدل «الان بخر، بعداً پرداخت کن» (BNPL) است، اما این مدل باعث ایجاد اختلاف بین درآمد و هزینه‌کرد می‌شود.
او پیشنهاد کرد که سوپراپلیکیشن‌ها به سمت مدیریت مالی شخصی‌سازی‌شده (PFM) حرکت کنند و به کاربران خود آموزش‌های لازم برای مدیریت مالی ارائه دهند. رضایی به جای مدل BNPL، مدل «الان سرمایه‌گذاری کن؛ بعداً بخر» (INBL) را پیشنهاد کرد که می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی مردم کمک کند. با این حال، او اشاره کرد که اجرای این مدل در کشوری با تورم بالا مانند ایران شاید به‌طور کامل کارآمد نباشد.
رضایی همچنین به سه رکن اصلی برای موفقیت INBL اشاره کرد: محصول، محتوا و ابزارهای مالی. او تأکید کرد که این عناصر کلیدی می‌توانند به کاربران کمک کنند تا با سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تر، وضعیت مالی خود را بهبود بخشند.
نقش سوپراپلیکیشن‌ها و نئوبانک‌ها در تحول بانکداری: از چالش‌های رگولاتوری تا نسل زد و اکوسیستم فین‌تک ترکیه
در دومین پنل بیستمین رویداد فیناپ، مدیران بانکی درباره نقش سوپراپلیکیشن‌ها و نئوبانک‌ها به بحث پرداختند. مهرک محمودی، سردبیر ماهنامه پیوست، با پرسش درباره توانایی بانک‌ها در ارائه خدمات در شرایط امنیتی، پنل را آغاز کرد. محمد حق‌دادی از بانک اقتصاد نوین تأیید کرد که این امکان وجود دارد، و محمدحسین محمودی از بانک ملت به اهمیت ابزارهای موبایلی در حفظ مشتریان و لزوم نوآوری بانک‌ها اشاره کرد. او تأکید کرد که بانک‌ها باید برای رقابت و بقا به سمت همکاری با سوپراپلیکیشن‌ها حرکت کنند.
محمد مهدی تقی‌پور، مدیرعامل به‌پرداخت ملت، بر این نکته تأکید کرد که بانک‌ها نیازی به توسعه سوپراپلیکیشن‌های خود ندارند، چرا که این کار هزینه‌بر است و سوپراپ‌ها جامعه مخاطب خود را دارند. در همین راستا، مسعود وکیلی‌نیا از شرکت ارتباط فردا به کاهش ریسک‌پذیری و خلاقیت در شرایط امنیتی اشاره کرد.
مهران محرمیان، معاون سابق فناوری‌های نوین بانک مرکزی، بر لزوم ارزش‌آفرینی در نئوبانک‌ها تأکید کرد و گفت که علی‌رغم تلاش‌ها، نئوبانک‌های ایرانی به اندازه‌ای که باید، خلق ارزش نکرده‌اند.
در بخش دیگری از این رویداد، محسن زادمهر از فوربیکس درباره دغدغه‌های نسل زد صحبت کرد. او اشاره کرد که این نسل به سرعت، شفافیت و کنترل مالی اهمیت می‌دهد و حاضر است برای بهبود تجربه مالی خود هزینه‌های زیادی پرداخت کند.
ساسان احمدی، مدیرعامل eezecash و آخرین سخنران، نقشه اکوسیستم فین‌تک ترکیه را ارائه کرد. او توضیح داد که ترکیه به عنوان پلی میان شرق و غرب، با توسعه زیرساخت‌های بانکداری الکترونیک و فضای کار اشتراکی، توانسته به رشد اقتصادی چشمگیری دست یابد. با این حال، ترکیه هنوز فاقد نئوبانک است، اگرچه موقعیت جغرافیایی و توسعه دولت الکترونیک در این کشور بسترهای مناسبی برای رشد فین‌تک فراهم کرده است.
