همشهری نوشت: به‌دنبال رشد پرشتاب قیمت برنج در ماه‌های گذشته، خبرهای دریافتی حاکی از تلاش دولت برای متعادل‌کردن کفه‌های عرضه و تقاضا از طریق واردات برنج خارجی است.
روند رو به افزایش قیمت برنج که از ۲سال پیش آغاز شده، از اسفند۱۴۰۰ وارد فاز جدیدی شد، به‌طوری که هم‌اکنون قیمت برخی محصولات ایرانی حتی تا ۱۰۰هزار تومان هم افزایش یافته است. برخی مسئولان وزارت جهادکشاورزی، عامل اصلی گرانی قیمت برنج را محتکران اعلام کرده‌اند، با این حال، اطلاعات موجود نشان می‌دهد یکی از عوامل اصلی رشد قیمت برنج متوازن‌نبودن میزان عرضه و تقاضای برنج است.
کارشناسان می‌گویند؛ به‌دلیل سنتی‌بودن فرایند معاملات در بازار برنج، آمار دقیقی از میزان عرضه و تقاضای این محصول وجود ندارند. با این حال آمارهای مربوط به سال‌های گذشته نشان می‌دهد میزان تولید برنج داخلی در ۷استان مازندران، گیلان، گلستان، خوزستان، فارس، اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد در سال ۲میلیون تن است و میزان تقاضای سالانه ۳میلیون و۲۰۰هزار تن است.
شواهد امر نشان می‌دهد امسال به غیر از استان‌های شمالی، بقیه استان‌ها به‌دلیل خشکسالی با کاهش تولید مواجه شده‌اند، به همین دلیل به‌زعم برخی کارشناسان میزان تولید واقعی برنج در ایران هم‌اکنون یک میلیون و۵۰۰هزار تن است و عامل اصلی گرانی نیز همین موضوع است.
مرتضی شاه‌حسینی، تولیدکننده و واردکننده برنج با بیان اینکه بیش از ۱۰سال است سطح کشت برنج بین ۶۰۰ تا ۶۲۰هزار هکتار اعلام می‌شود، می‌گوید: هر یک کیلو برنج ۴ تا ۴هزار و۶۰۰ لیتر آب نیاز دارد.
به جز ۲ استان گیلان و مازندران، سایر مناطق کشور خشک و دچار خشکسالی است و حتی در استان‌های پرآب گاهی با کمبود آب مواجهیم و در برخی مناطق، آب به شوری رسیده و در عمل میزان اراضی کشاورزی قابل کشت که تاکنون محدود بوده، محدودتر هم شده است.
او با بیان اینکه به غیر از خشکسالی، اراضی شمال کشور در سال‌های اخیر با هجوم سازندگان ویلا، تکه‌تکه شده است، توضیح می‌دهد: حتی اگر فرض کنیم وسعت اراضی زیرکشت تغییر نکرده، در خوش‌بینانه‌ترین حالت تولید برنج یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و۷۰۰ هزار تن در سال است زیرا ۸۰ تا ۹۰ درصد تولید، مربوط به برنج کیفی با میانگین تولید ۲۵۰۰کیلوگرم در هکتار است و در بقیه اراضی پرمحصول نیز ۴۵۰۰کیلو برنج در هکتار تولید می‌شود.
نقش دلالان
با این حال، صرف‌نظر از ناترازبودن میزان عرضه و تقاضای داخلی برنج، مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهادکشاورزی در این‌باره می‌گوید: عده‌ای سودجو و محتکر برنج را در انبارهای خود ذخیره کرده‌اند تا در سال جدید پایه قیمت‌ها را افزایش دهند اما این قیمت‌ها غیرمنطقی است، زیرا این برنج‌ها از کشاورزان به قیمت ارزان‌تری خریداری شده است.
به‌گفته مسعود امراللهی، برنج‌هایی که اکنون به قیمت سرسام‌آور در بازار به فروش می‌رود کیلویی ۶۰ تا ۶۵هزار تومان از کشاورزان خریداری شده‌است. او از طرحی خبر داد که می‌تواند تا یک هفته آینده قیمت‌ها را به نرخ‌های قبلی بازگرداند. براساس این طرح تا پایان ماه مبارک رمضان به همه واحدهای بازرسی و نظارت سراسر کشور دستور داده شده چنانچه بازرسان با محتکران و گرانفروشان روبه‌رو شوند، علاوه بر برخورد جدی با آنها به سازمان تعزیرات حکومتی برای صدور رأی معرفی می‌شوند.
التهاب بازار فروکش می‌کند
همزمان با مبارزه با محتکران و گرانفروشان، خبرهای دریافتی نشان می‌دهد دولت در تلاش است که با واردات برنج بخشی از نیاز داخلی را تامین کند. امیر طالبی، معاون بازرگانی خارجی شرکت بازرگانی دولتی ایران در این‌باره می‌گوید: برای تأمین برنج مصرفی کشور ۸۰هزار تن برنج خارجی در حال ورود به کشور است. به‌گفته او، کشتی‌های حامل برنج، از طریق بندرعباس و بندر بوشهر وارد کشور شده و محموله آنها در حال تخلیه است.
همزمان با واردات برنج، مسئولان بر این باورند که با نزدیک‌شدن به زمان کشت و برداشت برنج داخلی احتمالا عرضه برنج افزایش می‌یابد و التهاب بازار فروکش خواهد کرد. اسماعیل یزدان‌پناه، مدیرعامل مرکز تجارت بین‌الملل و پایانه صادرات برنج آمل در این‌باره می‌گوید: برنج ایرانی به اندازه کافی در انبارهای مرکز تجارت و پایانه برنج آمل موجود است و قیمت واقعی آن کیلویی ۶۵هزارتومان است.
