لاستیک هم چند نرخی شد

برای نزدیک شدن قیمت لاستیک دولتی و آزاد به یکدیگر، سامانه جامع تجارت را راه اندازی کردند.

باشگاه خبرنگاران جوان در گزارشی نوشت: مدت‌هاست که بازار لاستیک اوضاع خوبی ندارد، خریداران چه برای لاستیک سواری چه سنگین با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند. در گذشته برای تامین نیاز داخل در کنار تولید، واردات لاستیک هم صورت می‌گرفت که دولت برای واردات ارز ۴۲۰۰تومانی در نظر گرفته بود.

بدین معنا که زمانی تولیدکنندگان داخلی ادعا می‌کردند علاوه بر اینکه نیاز داخل را تامین می‌کنند، بلکه راه صادرات لاستیک را هم در پیش گرفتند. این اتفاق در حالی رخ داد که زمانی واردات لاستیک آن هم با ارز ۴۲۰۰تومانی داشتیم بعد از اینکه کشور با مشکلات ارزی دست و پنجه نرم می‌کرد، دولت اقدام به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کرد و ارز نیمایی را جایگزین آن کرد.

این اقدام که می‌توانست قیمت لاستیک را شفاف و بساط رانت را جمع کند، ادامه یافت. به این ترتیب که لاستیک یارانه‌ای تعریف شد و به هر شخص یک سهمیه اختصاص یافت اما آیا دولت موفق بود؟

برای نزدیک شدن قیمت لاستیک دولتی و آزاد به یکدیگر، سامانه جامع تجارت را راه‌اندازی کردند اما اکنون با وجود خرید و فروش‌ها در این سامانه، بر اساس مشاهدات میدانی اکنون در بازار لاستیک قیمت‌ها چند نرخی است و مشکلات زیادی را برای خریداران ایجاد کرده است.

علت گرانی لاستیک و کمبود لاستیک‌های سنگین در بازار

سیدمحمد میرعابدینی، دبیر انجمن واردکنندگان تایر، با بیان علت گرانی لاستیک و کمبود لاستیک‌های سنگین در بازار، گفت: در گذشته واردات لاستیک با ارز ۴۲۰۰تومانی انجام می‌شد اما از ابتدای سال ۹۸به بعد این ارز برداشته شد و واردکنندگان ملزم شدند با ارز نیمایی واردات لاستیک را انجام دهند اما برخی از واردکنندگان از آن زمان که ارز ۴۲۰۰تومانی دارند مابه‌تفاوت آن را پرداخت نکرده‌اند.

دبیر انجمن واردکنندگان تایر با بیان اینکه از خرداد سال گذشته، با تصویب ستاد اقتصادی دولت، لاستیک سنگین از زمره کالا‌های اساسی خارج و واردات آن از شمول دریافت ارز دولتی حذف و نهایتاً قرار شد لاستیک‌های سنگین با ارز نیمایی وارد شوند، گفت: با این حال مقرر شد آن دسته از واردکنندگانی که واردات لاستیک سنگین تا پس از تاریخ تصویب دستورالعمل جدید را ثبت سفارش می‌کردند، همچنان با ارز ۴۲۰۰تومانی لاستیک وارد کنند اما برخی از واردکنندگان از آن زمان که ارز ۴۲۰۰تومانی دارند مابه‌تفاوت آن را پرداخت نکرده‌اند.

لاستیک چگونه عرضه می‌شود

میرعابدینی با اشاره به عرضه لاستیک در سامانه، گفت: لاستیک در کل یا از طریق سامانه جامع تجارت یا سامانه راهداری عرضه می‌شود. لاستیک‌هایی که با ارز نیمایی وارد می‌شوند باید در سامانه جامع تجارت و لاستیک‌هایی که با ارز ۴۲۰۰وارد می‌شوند، در سامانه راهداری عرضه شوند که در این سامانه حواله می‌شوند.

او گفت: آن زمان که تایر با ارز ۴۲۰۰تومانی وارد می‌شد برخی واردکنندگان لاستیک وارد نکردند و چون هنوز ارز داشتند تا زمانی که با این روند لاستیک توزیع شود، شاهد ۲نرخی بودن لاستیک در بازار هستیم، زیرا لاستیک‌هایی که با ارز نیمایی وارد می‌شود خریدار ندارد و در مقابل لاستیک‌های با ارز ۴۲۰۰تومانی خریدار دارند.

دبیر انجمن واردکنندگان تایر گفت: ادامه این روند باعث شده بازار به هم بخورد. به همین دلیل واردات در سال ۹۹نسبت به سال ۹۸، ۸۰درصد کاهش پیدا کرد و اکنون واردات به مشکل بر خورده است.

حالا انگار سامانه جامع تجارت هم نتوانسته مشکلات را حل کند بلکه به مشکلات هم اضافه کرده است. ۲۲خرداد بود که دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور در خصوص خرید و فروش لاستیک در سامانه جامع تجارت بیان کرد: در حال حاضر اصلاً لاستیک کامیون در سامانه تخصیص و توزیع کالا و تایر مربوط به وزارت صمت موجود نیست و کامیون‌داران لاستیک را با نرخ آزاد و گران خریداری می‌کنند.

مشکلات سامانه جامع تجارت چیست

احمد کریمی دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور، گفت: از حدود سه سال پیش بود که بخش حمل و نقل جاده‌ای با کاهش جدی لاستیک مواجه شد و زمانی‌که کالایی در بازار کاهش پیدا می‌کند، افزایش قیمت خواهد داشت که نه واردکنندگان و نه تولیدکنندگان همکاری مناسب را نداشتند و دولت تصمیم گرفت با ارز ترجیحی واردات را دنبال کند که این اتفاق هم رخ داد.

او بیان کرد: سایتی طراحی شد که لاستیک را بر اساس عملکرد ناوگان و کارکرد ناوگان تخصیص دهند که کار درستی بود و باعث شد در کوتاه‌مدت بازار به تعادل برسد و در اختیار مصرف‌کننده واقعی قرار گیرد.

اما متاسفانه در ابتدای سال ۹۹دولت تصمیم گرفت ارز ترجیحی را بردارد و مشکلاتی را ایجاد کرد به این دلیل که قیمت لاستیک در قیمت تمام‌شده هزینه حمل، تاثیر گذاشت چرا که هزینه ۲۰درصد هزینه حمل را قیمت لاستیک شامل می‌شود.

دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور تشریح کرد: دارندگان ناوگان با باقیمانده ارز ترجیحی که توزیع می‌شد بخشی از نیاز را تامین کردند تا اواسط سال گذشته توزیع لاستیک هم پایان یافت و از طریق سامانه جامع تجارت لاستیک با ارز نیمایی در اختیار مشتریان قرار گرفت که مشکلات بسیار جدی دارد.

کریمی تشریح کرد: ورود به این سامانه کار بسیار دشواری بود و اکنون اوضاع به نحوی است که با هماهنگی صورت گرفته لاستیک از سوی عامل توزیع، از سامانه دریافت می‌شود و در اختیار عامل توزیع قرار می‌گیرد، مشکلاتی رخ داد که یکی این بود عاملین توزیع سه حلقه لاستیک را ثبت‌نام می‌کنند اما ۲حلقه لاستیک را تحویل می‌دهند.

دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور بیان کرد: در حال حاضر بخش فرآورده‌های نفتی، بخش مسافری، بخش حمل و نقل کالای تجاری با افزایش قیمت لاستیک و کاهش لاستیک مواجه هستند و باید مطالعه‌ای صورت گیرد تا اوضاع بهتر شود.

به گفته دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران کشور با وجود ابلاغ عرضه لاستیک با ارز دولتی ناهماهنگی‌هایی بین بانک مرکزی، گمرک و بانک عامل وجود دارد و آن ۱۲۰هزار حلقه لاستیک که قرار بود تا ۳۰خرداد از گمرک بیرون بیاید، به جایی نرسید. البته بانک مرکزی نامه را به بانک عامل داده است،، اما بانک‌های عامل خصوصاً بانک صادرات همکاری مناسبی ندارند.

مصطفی تنها سخنگوی انجمن صنعت تایر، گفت: از اواخر سال ۹۸برای واردات تایر از سوی تولیدکنندگان به صنعت تایر کشور ارزی تخصیص داده نشد و از اول سال ۹۹به صنعت تایر اعلام شد که به علت مشکلات ارزی، ارز ۴۲۰۰تومانی تخصیص داده نمی‌شود و ارز نیمایی جای آن را می‌گیرد و تا ۱۳۹۹/۰۳/۰۱ به صنعت تایر فرصت داده شد اگر محموله‌ای با همان ارز ۴۲۰۰تومانی دارد، از گمرک ترخیص کند و از ۱۳۹۹/۰۳/۰۱چنانچه کالایی وارد می‌شد باید مابه‌تفاوت ارزی برای ترخیص به گمرک پرداخت می‌شد.

سخنگوی انجمن صنعت تایر کشور با بیان اینکه برخی از شرکت‌ها اقدام به خرید تایر نکرده بودند که همین عامل مشکلاتی را ایجاد کرد، گفت: به ۲تا ۳شرکت که هنوز ارز ۴۲۰۰تومانی داشتند مهلت بیشتری داده شد تا بتوانند کالایی را که هنوز خریداری نکردند بخرند و وارد کنند، یعنی ارز به آنها تخصیص داده شد اما تایری وارد نکرده بودند و به آنها تا اواخر سال ۹۹اجازه دادند تا بتوانند تایر را خریداری و با همان نرخ ۴۲۰۰تومانی وارد کنند و با ثبت در سامانه جامع تجارت و نظارت ستاد تنظیم بازار توزیع شود.

تولید لاستیک در داخل کشور متاثر از تغییر گروه کالایی تایر با قیمت‌های تحت نظارت و استاندارد‌های لازم در حال انجام است و همه تایر‌های تامین و تولید شده از طریق سامانه توزیع کالا و با حواله رزرو در دسترس ناوگان حمل و نقل کشور بوده است.