آموزش و پرورش به طراحی سوالات خارج از کتاب‌های درسی در طراحی سوالات کنکور امسال واکنش نشان داد، در حالی که گزارشی از تخلفات در آزمون‌های سمپاد و المپیادها نداده است.
ملکی رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در واکنش به سختی سوالات کنکور و اشتباه بودن برخی سوالات بیان کرد: تعداد سوالات خارج از کتاب درسی در رشته ریاضی ۸ سوال، در رشته تجربی ۲ سوال و در رشته انسانی هم ۶ سوال بوده است.
وی گفت: تعداد سوالات خارج از اهداف کتاب درسی در رشته ریاضی ۱۲ سوال و در رشته تجربی ۳سوال بوده است.
ملکی همچنین در خصوص تعداد سوالات اشتباه گفت: در رشته ریاضی یک سوال و در رشته تجربی ۲ سوال اشتباه بوده است. باید در سازمان سنجش برای بررسی این موضوع کارگروه تشکیل شود و کارشناسان ذیربط به آن بیایند و توضیحات لازم را بدهند.
| رشته ریاضی | رشته تجربی | رشته انسانی | |
| تعداد سوالات خارج از کتاب درسی | ۸ سوال | ۲ سوال | ۶ سوال |
| تعداد سوالات خارج از اهداف کتاب درسی | ۱۲ سوال | ۳سوال | – |
| تعداد سوالات اشتباه | یک سوال | ۲ سوال | – |
نامهنگاریها برای کنکوری که گذشت؛ ماهیت اهدافی که متفاوت است
پیشتر اما وی در نامه‌ای به ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور ذکر کرده بود که «با توجه به گزارشات دریافتی و بررسی‌های انجام شده بر روی سؤالات آزمون سراسری سال جاری، با اینکه انتظار می‌رفت با عنایت به هماهنگی و مکاتبات قبلی به‌عمل آمده با آن سازمان در طراحی سؤالات آزمون امسال شرایط خاص کرونایی در نظر گرفته شود تا از فشارهای روانی که در این دو سال به دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان وارد شده؛ کاسته شود، متأسفانه نه تنها در برخی از دروس (خاصه درس ریاضی) چنین چیزی رخ نداد بلکه شاهد عدم تطابق برخی از سؤالات آزمون با رویکرد، اهداف و دامنه‌محتوایی کتاب‌های درسی بودیم، تاحدی که برخی از سؤالات صراحتاً ناظر به مفاهیمی بود که در کتاب‌های درسی هیچ اشاره‌ای بدان نشده است. هر چند سال‌های گذشته نیز کم و بیش چنین مواردی اتفاق افتاده بود و مورد اعتراض این سازمان نیز قرار گرفت لیکن سؤالات آزمون سال جاری مؤید این امر می‌باشد که به اعتراضات توجه کافی نشده است.»
سازمان پژوهش تأکید کرده بود که «تخطی سؤالات آزمون از برنامه‌های درسی رسمی کشور باعث از بین رفتن اعتماد جامعه به نظام آموزش رسمی کشور، تحت‌الشعاع قرار گرفتن اهداف برنامه‌ی درسی، ترویج کتب کمک آموزشی و جزوات غیراستاندارد و مراجعه‌ی دانش‌آموزان به مؤسسات کنکور را در پی خواهد داشت» در این نامه پیشنهاد شده بود که سریعاً کارگروهی در آن سازمان تشکیل تا اعتراضات به‌عمل آمده در خصوص سؤالات آزمون مزبور بررسی و نسبت به تصمیم‌گیری در خصوص حذف سؤالات نامعتبر اقدام عاجل انجام پذیرد و نتیجه‌ی این اقدام از طریق رسانه‌های جمعی به اطلاع دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان رسانده شود.
معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش در مکاتبه دیگری از وزیر آموزش و پرورش خواسته بود تا راهکار قانونی دقیق و معین برای نظارت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بر سؤالات کنکور سراسری در سال‌های آتی فراهم شود. چرا که آن بخشی از وزارتخانه آموزش و پرورش که در تعامل نسبتاً مستقیم با سازمان سنجش و پذیرش است، مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش است اما آن بخشی از آموزش و پرورش که حذفیات دروس برای این سال‌های تحصیلی کرونایی را اعلام کرد سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی است که به طور مستقیم در طراحی کتب درسی و برنامه و اهداف این کتاب‌ها سر و کار دارد.
اما به دنبال این نامه و برخی اعتراض‌ها به سوالات طراحی شده خارج از کتاب درسی سازمان سنجش آموزش کشور توضیحاتی را به داوطلبان آزمون اعلام کرد. به صورت تلویحی آنچه در این اطلاعیه اعلام شده بود این مساله بود که ماهیت اهداف آموزش عالی و آموزش عمومی (ابتدایی و متوسطه) متفاوت است (از منظر قانون و مصوبات). دیگر آنکه برخی رشته‌ها پر متقاضی هستند و دشواری سوالات گریزناپذیر است.
در این اطلاعیه به صراحت ذکر شده است که: آزمون‌های رقابتی حاوی سؤال‌هایی هستند که ضریب دشواری آنها نسبت به آزمون‌های مدارس زیاد است؛ چون در آزمون‌های سراسری و کنکور، هدف جداسازی ۵ درصد بالای جامعه شرکت‌کنندگان است و نه ارتقای پایه.
از دیگر مواردی که در اطلاعیه ذکر شده و پذیرفته شده است که درس ریاضی سخت بوده اما در باقی دروس آزمون از سال گذشته آسان‌تر بوده است. درباره دشواری سوالات ریاضی نیز ذکر شده است که: دشوارتر شدن درس ریاضی نسبت به سال گذشته، به علت سیستم‌محور بودن انتخاب سؤال بوده است و فردی نبوده است. کما اینکه این امر در درس شیمی آزمون سال قبل هم اتفاق افتاد و قاعدتاً با تراز کردن نمرات، مساله سختی و آسانی سؤال‌ها حل خواهد شد.
همچنین تاکید شده است که «با بررسی مجدد و در نظر گرفتن اینکه اگر مطالب سوال خارج از سرفصل‌های کتاب درسی باشد یا ابهام داشته باشد، آن سوال به‌صورت تأثیر مثبت اعمال یا حذف خواهد شد.»
