نقش اساسی تربیت فرزندان در فرایند زندگی

حجت الاسلام محمد ساوری کتولی – استاد دانشگاه

تربیت فرایندی است که دارای محتوا و روش است و فرد با تربیت درست به کمال می‌رسد. تربیت فرزندان از دوران نوزادی شکل می‌گیرد و تا نوجوانی و جوانی ادامه دارد.

فرزند ما در هر موقعیت سنی که قرار بگیرد با برخی از نکات تربیتی آشنا می‌شود که هر کدام ریزه‌کاری و نکات خاص خودش را دارد. نکات تربیتی فرزندان موضوعات مهمی را شامل می‌شود‌ که آشنایی والدین با این نکات و داشتن دانش کافی باعث می‌شود فرزندانتان به درستی تربیت شوند و در آینده رفتار و انتخاب‌های معقولانه‌ای داشته باشند.

در تربیت فرزندان همواره والدین با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند و باید به درستی همه چیز را مدیریت کنند. البته این کار آسان نیست و مهارت‌های والدگری از طریق مشاوره و مطالعه کسب می‌شود.

۱۰ نکته کلیدی در تربیت فرزندان

کودکان مانند آینه می‌مانند هر رفتار و عملی که در خانه از والدین خود ببینند آن‌ها را تکرار می‌کنند. این نکته را در نظر داشته باشید تا زمانی که والدین خودشان برخی از مسائل را رعایت نکنند به درستی نمی‌توانند فرزند خود را تربیت کنند. در ادامه به ۱۰ نکته مهم تربیت فرزندان می‌پردازیم.

ترک عصبانیت

اولین نکته از ۱۰ نکته مهم تربیت فرزندان این است که عصبانی شدن از دست فرزندان را باید کنترل کنید. فرزندان هر چقدر که بزرگ‌تر می‌شوند تمایل دارند مستقل شوند و این ویژگی اخلاقی در بیشتر موارد باعث می‌شود تا در مقابل دستورات والدین مقاومت کنند. اگر والدین این ویژگی اخلاقی فرزندان را در نظر نگیرند و نتوانند مدیریت کنند در این صورت شما یک فرزند لج‌باز و بهانه‌گیر تربیت می‌کنید. زمانی که در این شرایط قرار می‌گیرید در مرحله اول باید خود را کنترل کنید و عصبانیت را کنار بگذارید.

چون با عصبانیت هیچ چیز درست نمی‌شود و شما به درستی نمی‌توانید با فرزند خود ارتباط برقرار کنید و جایگاه عاطفی میان شما هم صدمه می‌بیند. با حفظ آرامش با فرزند خود حرف بزنید. راه درست آرامش و گفت‌گو با یکد‌یگر است، رابطه عاطفی میان شما و فرزندتان اگر خدشه دار نشود باعث می‌شود که فرزندتان از شما حرف‌شنوی داشته باشد. به فرزند خود احترام بگذارید و با او محترمانه حرف بزنید اگر تصمیمات او برخلاف میل شما است اما درست و اصولی است به نظر او احترام بگذارید.

افزایش اعتماد به نفس

همه ما دوست داریم فرزندانی با اعتماد بنفس و قوی داشته باشیم. این موضوع زمانی خودش را بیشتر نشان می‌دهد که فرزند ما وارد مهد کودک و مدرسه می‌شود. کودکی که اعتماد بنفس پایینی داشته باشد استرس دارد، از سرزنش و مقایسه شدن می‌ترسد، نمی‌تواند با سایر دوستان خود ارتباط برقرار کند و در کل اعتماد بنفس پایینی دارد. این اعتماد بنفس پایین هم بر‌می‌گردد به تربیت در خانه، زمانی که فرزند شما دارد کاری انجام می‌دهد و اگر نتواند آن کار را به درستی به پایان برساند از سمت شما پرخاشگری و عصبانیت بیند موجب اعتماد به نفس پایین می‌شود.

به نتیجه کار کودکتان توجه نکنید بلکه نکات مثبت او را اول ببینید به تلاش‌های آن توجه کنید به فرزندانتان روحیه مثبت دهید. به هیچ عنوان او را با دیگر همسالانش مقایسه نکنید، این را قبول کنید هر فردی استعداد و توانایی خاص خودش را دارد و برای بهتر انجام دادن کارهایش او را راهنمایی کنید. در مقابل فرزندانتان صبور باشید پس تقویت اعتماد به نفس یکی دیگر از ۱۰ نکته مهم تربیت فرزندان بود.

محیط امن

سعی کنید برای فرزندان خود منبع امنیت باشید. اولین چالشی که کودک روبه‌رو هست چالش اعتماد و بی اعتمادی است. محبت به کودکان از همان دوران نوزادی از رفتارهای والدین خود تاثیر می‌گیرند و اگر در محیط پرتنشی قرار گیرند حس عدم امنیت و بی‌اعتمادی در وجود فرزندان نهادینه می‌شود و باعث می‌شود دید آن‌ها به زندگی منفی شود.

وجه به علایق فرزندان

توجه به علایق فرزندتان یکی دیگر از ۱۰ نکته مهم تربیت فرزندان است. اکثر والدین برای اینکه تایم‌های بیکاری فرزندان خود را پر کنند گزینه‌های را انتخاب می‌کنند که خودشان به آن‌ها علاقمند هستند. این امکان زیاد است که کودک به آن موارد علاقه‌ای نداشته باشد و سلیقه او کاملا متفاوت باشد این موضوع باعث می‌شود سطح رضایتمندی کودکان در آینده پایین بیاید و نمی‌تواند استعداد‌های خود را کشف و شکوفا کنند‌.

حرف زدن با زبان کودکان

با زبان کودک تان با آن حرف بزنید و مفاهیم اخلاقی را متناسب با سن او به او آموزش دهید. به پرورش کودکان خود اهمیت دهید. کودک معنی خیلی از رفتار‌ها را درک نمی‌کند به جای اینکه مورد سرزنش قرار گیرد باید متناسب با سن او برایش توضیح داد تا درک بهتری داشته باشد.

تشویق

تشویق کردن یکی‌دیگر از ۱۰ نکته مهم تربیت فرزندان به شمار می‌آید. تشویق کردن تاثیر بیشتری نسبت به تنبیه کردن دارد. از کار خوب و پیشرفت فرزند به آسانی رد نشوید تشویق کنید تا برای موفقیت‌های زندگیش تلاش کند و انگیزه داشته باشد، حس انگیزه داشتن او را تقویت کنید.

شکست بخشی از زندگی

اکثر والدین با فرزندانش در مورد موفقیت حرف می‌زنند و انتظار دارند که همیشه موفق باشند. در این حالت فرزند شما شکست را یک فاجعه بزرگ می‌داند و زمانی که با شکست روبه‌رو می‌شود به دلیل اینکه از لحاظ روحی و روانی آمادگی ندارد آسیب می‌بیند و چه بسا با اولین شکست ناامیدی در او رخنه کند و دست از تلاش بکشد. به فرزندانتان بیاموزید شکست بخشی از زندگی است مهم این است که تجربه کسب کنند و در برابر مشکلات مقاومت و ایستادگی کنند.

پیامد کارها

پیامدهای کارهای نادرست و اشتباه را به فرزندان خود بگویید و آن‌ها را از عواقب این کارهای نادرست که باعث آسیب رساندن به جسم و روحشان می‌شود آگاه کنید با فرزند خود آزادانه حرف بزنید.

انتقاد سازنده

به طور سازنده از فرزند خود انتقاد کنید. در مرحله اول والدین باید طرز بیان کردن انتقاد را آموزش دیده باشند، این نکته حائز اهمیت است. زیرا مرحله نوجوانی همراه است با کارهای اشتباهی که از فرزندان سر می‌زند اینکه بتوانید سازنده از او انتقاد کنید نشان می‌دهد شما والدینی آگاه و با تجربه هستید.

شنونده خوب

به آخرین نکته از ۱۰ نکته مهم تربیت فرزندان رسیدیم. برای فرزندان خود شنونده خوبی باشید. به او اطمینان دهید در هر شرایطی که قرار بگیرد کنار او هستند. سعی کنید رفیق فرزند خود باشید تا در هنگام بروز مشکل اولین نفر شما باشید که از مشکلاتش با خبر هستید.

کلام آخر در نکات مهم تربیت فرزند

توجه کردید شما هیچ وسایل و یا هزینه خاصی را صرف نکردید بلکه با رعایت برخی از نکات مهم تربیت فرزند می‌توانید فرزندی با‌ادب‌، خلاق، با اعتماد بنفس، با استعداد، شاد و… داشته باشید. برای تربیت ثمره زندگیتان وقت بگذارید، مطالعه کنید و در صورت نیاز مشاوره بگیرید.